آخرین وضعیت پلاسکو

پس از وقوع حادثه، در حالی که هر یک از مسئولان برای کسبه خسارت‌دیده ساختمان پلاسکو، پاساژها و نقاط مختلفی را در نظر گرفتند اما کسبه با پراکنده شدن در آن مناطق از جمله یک پاساژ در خیابان جمهوری و همچنین دو نقطه دیگر نیز در حوالی جمهوری مخالفت کردند و بنا به گفتهٔ رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان آنها مجتمع تجاری «نور» واقع در تقاطع خیابان ولیعصر – طالقانی را برای اسکان مجدد خود پیشنهاد کردند. درودیان نقوسیان بابیان اینکه کسبه خسارت‌دیده ساختمان پلاسکو حاضرند در مجتمعی مناسب مانند ساختمان مجتمع نور واقع در ضلع شمال غربی تقاطع طالقانی و ولیعصر اجاره بپردازند تا اینکه در دیگر مناطقی نامناسب حتی به‌صورت رایگان اسکان داده شوند، چراکه در این صورت بازار پیشینشان که «ساختمان پلاسکو» بود، از بین می‌رود. رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن فروشان در این رابطه اعلام کرد کسبهٔ سابق ساختمان پلاسکو، «مجتمع تجاری نور» واقع در تقاطع خیابان‌های ولیعصر و طالقانی را پیشنهاد دادند تا بتوانند در این پاساژ که حدود ۷۰۰ واحد خالی دارد مستقر شوند و رونق را در آنجا ایجاد کنند. وی همچنین اعلام داشت که بنیاد مستضعفان نیز می‌تواند حدود ۱۰ میلیاردی که پیش از این می‌خواسته برای آماده‌سازی پاساژهای قدس، در نظر بگیرد را، به‌عنوان پیش‌پرداخت به بانک پاسارگاد بدهد تا کاسبان پلاسکو بتوانند در این مجتمع مستقر شوند، و اجاره مغازه‌های مجتمع را نیز خودِ کسبه پرداخت خواهند نمود. فروشگاه قدس میدان خراسان و شهریار مکان‌های دیگری بودند، که احتمال انتقال برخی از کسبه به آنجا وجود داشت. درنهایت بنا به گفتهٔ رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن فروشان، مجتبی درودیان، با همکاری بخش‌های مختلف دولتی و اتاق اصناف مجتمع نور تهران با حدود ۷۰۰ واحد تجاری خالی، جایگزین مرکز تجاری پلاسکو شد. مقررشد تا مرکز تجاری نور به‌عنوان مرکزی موقت برای فعالیت کسبهٔ پلاسکو در اختیار آنها باشد. مجتبی درودیان بابیان اینکه بخشی از اجاره این واحدها توسط بنیاد مستضعفان پرداخته می‌شود، گفت، ۵۶۰ واحد موردنیاز کسبه در اختیار آنها قرار می‌گیرد و بر اساس اعلام بنیاد مستضعفان تا پایان ۳۰ اردیبهشت اجاره این واحدها توسط بنیاد مستضعفان پرداخت می‌شود.

درودیان بیان داشت، سرقفلی ۷۰۰ واحد خالی تجارت این مرکز تجاری به چند بانک واگذارشده و اتاق اصناف طی رایزنی‌هایی که با صاحبان آن انجام داده، واحدهای خالی این پاساژ را برای فعالیت مجدد کسبه تا آماده‌سازی ساختمان پلاسکو در اختیار آنها قرار می‌دهد. مجموعه پلاسکو متشکل از ۵۷۴ واحد صنفی بود که حدود ۳۹۰ واحد از این تعداد مربوط به اتحادیه پیراهن‌دوزان بوده‌است. در کنار ۳۹۰ واحد متعلق به اتحادیهٔ پیراهن‌دوزان، ۱۷۰ واحد از مجموعه پلاسکو مربوط به اتحادیه پوشاک، ۶ واحد مربوط به اتحادیه کش‌باف، ۴ واحد مربوط به اتحادیه خیاطان و ۴ واحد مربوط به اتحادیه پرنده و ماهی فروشان بودند.«مجتبی درودیان» رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن فروشان تهران در رابطه با اسکان مجدد و آغاز فعالیت کسبهٔ پلاسکو اعلام داشت که ترتیباتی اتخاذشد تا محل استقرار جدید کسبهٔ ساختمان پلاسکو به اطلاع عموم مردم برسد و تبلیغات مناسبی در این رابطه صورت گیرد. اما درمجموع ۱٬۲۰۰ واحد در مجتمع تجاری پلاسکو وجود داشت که بر اساس آمارها تنها ۵۶۰ واحد آنها فعال بوده‌است. بخش زیادی از کسبه این ساختمان در صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پیراهن بودند که نود و نه درصد آنان، از این واحدها به‌عنوان «مرکز پخش» استفاده می‌کردند، همچنین ۱۸۰ واحد در این ساختمان تولیدکننده و فروشنده دیگر اقلام بوده‌اند، در این ساختمان ۴۰۰ واحد پیراهن‌دوز، ۶ واحد کش‌باف، ۸ واحد صنف خیاطان و ۲۰ واحد تولیدی کفش نیز فعال بوده‌است.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، از همان صبح پنجشنبه‌ای که ساختمان پلاسکو پس از چند ساعت آتش‌سوزی، فروریخت، وعده‌های بسیاری برای ساماندهی دشواری‌ها و اسکان کسبه آسیب‌دیده در آینده‌ای نزدیک داده شد تا آنها «بازار شب عید» را از دست ندهند ولی درحالی‌که رئیس اتاق اصناف از اسکان پلاسکو نشینان در مجتمع «نور» خبر داده بود، وانگهی بر پایهٔ مشاهدات خبرنگار ایسنا از مجتمع نور و اظهارات برخی از کاسبان ساختمان پلاسکو، مشکلات، تاکنون حل‌نشده و آنها هنوز فروشگاهی تحویل نگرفته‌اند. بنا به گفتهٔ مجتبی درودیان جایگیری کسبه پلاسکو به دلیل اختلافی که بین قرارگاه خاتم‌الانبیاء و بانک‌های خریدار سرقفلی واحدهای تجاری از این قرارگاه وجود دارد، به تأخیر افتاده‌است. رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن فروشان بابیان اینکه به‌طور دقیق از جزئیات اختلاف بین قرارگاه خاتم‌الانبیاء و بانک‌ها آگاه نیست، گفت، قرارگاه خاتم برای حل مشکل قول مساعد داده‌ است، اما تا این دم امکان استقرار کسبه ساختمان پلاسکو تا حل دشواری پیش‌آمده وجود نداشته‌است. درودیان بیان داشت که پس از حل مشکل قرارگاه خاتم واحدهای تجاری را در اختیار بانک‌های خریدار سرقفلی قرار می‌دهد و بانک‌ها هم آن را در اختیار اتحادیه و سپس واحدهای تجاری مجتمع نور در اختیار کسبه پلاسکو قرار می‌گیرد. در این میان کسبه مجتمع «نور» از آمدن و مستقر شدن کاسبان پلاسکو استقبال کرده و می‌گویند «حضور کسبه پلاسکو در این مجتمع که بسیاری از واحدهای آن تهی است، مایه رونق بازار این مجتمع خواهد شد و ازآنجاکه شمار واحدهای پوشاک در این مجتمع کمتر از پانزده مورد است، دشواری برای کسی ایجاد نمی‌شود».

پیش‌ از این برای رفع مشکل و بنا بر تصمیمات اتخاذ شده در نهاد ریاست جمهوری، با جا گرفتن کسبه حادثه‌دیده ساختمان پلاسکو در مجتمع تجاری نور تهران از پانزده بهمن‌ماه موافقت شده بود. بر پایهٔ این توافق مقرر شد، تحویل واحدهای مورد اشاره و استقرار کسبه ساختمان از ۱۵ بهمن‌ماه می‌بود و شهرداری تهران در جهت امکان تفکیک و تقسیم واحدهای بزرگ به واحدهای کوچک‌تر در صورت لزوم با رعایت نکات ایمنی و با استفاده از مصالح سبک مساعدت لازم به عمل می‌آورد. گفته‌شده در ساختمان پیشینِ پلاسکو واحدهایی با دویست و هفتاد متر نیز وجود داشته‌است ولی در مجتمع نور چنین مساحت‌هایی وجود ندارد، به هر روی اتحادیه‌ها بسته به گنجایش و توانایی‌ای که در مجتمع نور وجود دارد و همچنین متراژ واحدهایی که کسبه پیش‌تر در ساختمان پلاسکو داشته‌اند، ابراز و روشن می‌کنند که پلاسکو نشینان در کدام واحدها و با چه گستره‌ای جای‌گیر شوند. رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن فروشان بابیان اینکه هفت بانک دارندهٔ سرقفلیِ واحدهای تجاری نور شرکتی را، برای ساماندهی به مسائل مرتبط با این مجموعه تأسیس کرده‌اند افزود، این شرکت مجری کار بانک‌ها در امر واگذاری واحدهای تجاری به کسبه پلاسکو است. آن‌طور که مقدم مدیرعامل بانک تجارت به خبرنگاران گفته‌است، مجتمع تجاری نور واقع در تقاطع طالقانی-ولیعصر متعلق به بانک‌های تجارت، پارسیان، صنعت و معدن، ملی و سپه است که طی قراردادی با بنیاد مستضعفان در اختیار کسبه سابق در ساختمان پلاسکو قرارگرفته است.

درنهایت توسط درودیان نقوسیان رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن فروشان اعلام شد، بیش از ۴۰۰ واحد از کسبه ساختمان پلاسکو پیراهن‌دوز و پیراهن فروش و مابقی عضو اتحادیه پوشاک بوده‌اند و حدود ۶ خیاط، ۵ مغازه فروش البسه کشت بافت و ۲ ماهی‌فروش نیز در این ساختمانِ آوار شده، وجود داشته‌اند که همگی آنها می‌توانند به دفتر تعیین‌شده در مجتمع «نور» مراجعه کرده و با معرفی‌نامه‌ای که از اتحادیهٔ خود می‌گیرند، واحدهای جای گزینشان را در مجتمع تجاری نور تهران تحویل بگیرند. سرپرست اتاق اصناف ایران نیز به‌منظورِ حمایت بیشتر از واحدهای آسیب‌دیده پلاسکو، از ارائه فرمان برگزاری نمایشگاه‌های فروش‌های فوق‌العاده به‌وسیلهٔ واحدهای آسیب‌دیده پلاسکو برای مردم و خریداران در جایگاهِ نوین آنان یعنی «مجتمع نور» نوید داد. او همچنین اعلام کرد قراردادها برای اجاره واحدهای مجتمع نور بوده‌است و اگر کسی بخواهد سرقفلی را خریداری کند اتاق اصناف و اتحادیه‌های مربوطه نهایت کمک را به متقاضی می‌کنند اما آنها فعلاً مستأجرند و به‌صورت موقت اسکان داده‌شده‌اند.

مشخصات ساختمان پلاسکو

ساختمان پلاسکو شامل ۱۷ طبقه (یک طبقه زیرزمین، یک طبقه همکف و ۱۵ طبقه روی پیلوت) و سازه آن از نوع اسکلت فلزی بود. متراژ تقریبی زیربنای ساختمان پلاسکو ۲۹ هزار متر مربع بود و طبقات اول تا چهارم مساحت بیشتری نسبت به سایر طبقات داشتند. سازه ساختمان پلاسکو تمام فولادی بود و حتی نمای بیرونی آن کلاف کشی و با فولاد بسته شده بود که با این شیوه ساخت استوار، عمر مفید آن را ۲۰۰ سال تخمین می‌زدند. در ابتدای گشایش پاساژ، تهیه کنندگان فیلم و شرکت‌های مختلف در طبقات اول دفتر گرفته بودند، ولی رفته رفته، این بنگاه‌ها، جای خود را به تولیدی‌ها و تک فروشی‌های پوشاک دادند و حضور صنف پوشاک در این پاساژ تا پایان عمر ساختمان ادامه داشت. عمده واحدهای این ساختمان با مرور زمان و در سالهای انتهایی عمر آن به کارگاه‌های تولیدی تبدیل شده بود که با کاربری آن همخوانی نداشت. از نمای سپید و قرمز سال‌های اولیه برج پلاسکو و مجسمه عظیم «کانادا درای» نارنجی که برای تبلیغ روی برج پلاسکو نصب کرده بودند، در سالهای آخر فقط قطعات فلزی منظمی باقی مانده بود که از یک طرف نمای برج بیرون زده بود. با این حال، ساختمان پلاسکو هنوز تا فاصله قابل توجهی از هر طرف، کاملاً دیده می‌شد.

در طبقه منهای یک حوض‌های بزرگ آبی قرار داشت، با فواره‌هایی که ارتفاعشان تا طبقه سوم ساختمان می‌رسید و در اطراف آن مغازه‌های آکواریومی و ماهی فروشی بود و هر سال عید در این طبقه هفت سین چیده می‌شد. طبقات اول تا چهارم این ساختمان دارای مساحت بیشتری نسبت به سایر طبقات بودند که بیشتر خرده فروش بودند و انواع پوشاک، به ویژه پوشاک مردانه ارائه می‌شد. در سایر طبقات نیز اکثراً تولیدی‌ها و یا دفاتر پخش پوشاک مستقر بودند. معماری ساختمان پلاسکو به شکل حرف L انگلیسی بود و قسمت اصلی برج آن که واحدهای تولیدی و کارگاهی در آن قرار داشت و در ضلع جنوبی آن و در سمت ورودی ساختمان از خیابان جمهوری قرار داشت جزو بخش عمودی بود و در ادامه مغازه‌های عرضه پوشاک شامل طبقات منهای یک تا چهارم در بخش افقی سازه با یک سقف شیشه‌ای قرار داشت. سقف بسیار بلند مجتمع و طراحی دایره وارش گردش و دیدن ویترین بوتیک‌ها را بسیار آسان کرده بود. در راهروها هم صندلی‌هایی برای نشستن وجود داشت که فضای تجاری را انسانی می‌کرد. راه پله‌های پلاسکو به سبک قدیم موزاییکی و با لبه‌های فلز کوبی شده بود. در پاگردها سطل آشغال‌های بزرگ قرار داشت و آگهی‌های تهیه لوازم خیاطی و چیزهای دیگر را می‌شد دید. در طبقه‌های بالایی مغازه‌های ویترین دار وجود نداشت. در این طبقات کاغذهای راهنمایی نصب شده بود که مشتری‌ها را به سمت تولیدی‌هایی که به دنبالشان بودند راهنمایی می‌کرد. در راهروها هم اکثر مواقع کیسه‌های پلاستیکی بزرگ با آدرس شهرهای مختلف و جعبه‌هایی که می‌بایست برای کاسب‌ها ارسال می‌شد قرار داشت. از طبقه پنجم به بعد فضای ساختمان کوچک‌تر می‌شد و راهروهای به هم پیوسته وجود نداشت. دسترسی به این بخش ساختمان با راه پله و آسانسور امکان‌پذیر بود. طبقه آخر برج پلاسکو، تا مدتی، یک رستوران سلف سرویس قرار داشت، جایی که از آن یک راه پله به پشت بام می‌رفت و چند نفری از این راه خودکشی کرده‌اند.

ساختمان پلاسکو، بعد از بازار تهران، از بزرگترین و معروف‌ترین بورس توزیع پوشاک در تهران بود. پاساژ پلاسکو، یکی از نخستین مراکز خرید مدرن در ایران بود که با بازار سنتی فرق بسیاری داشت؛ مکانی لوکس و مرتفع که مغازه‌های بسیاری را با دکورها و ویترین‌های رنگارنگ در دل خود جای داده بود و به همراه رستوران سلف سرویس در بالاترین طبقه و مکان‌هایی برای استراحت مشتریان، به یکی از پر رونق‌ترین مکان‌های اقتصادی ایران تبدیل شده بود. در این مجتمع حدود ۵۶۰ واحد تجاری فعال بود که بیشتر آنها را تولیدی‌های پوشاک تشکیل می‌دادند. سهم اشتغال ساختمان پلاسکو در صنعت پوشاک کشور حدود ۰٫۶ درصد بود که نشانی از نقش بسزای آن در اشتغال بود. با توجه به نزدیک شدن به ایام عید، بیشتر واحدهای تولیدی مشغول به کار بودند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شب عید مردم باشند. به گفته ابوالقاسم شیرازی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک، واحدهای تولیدی مجتمع پلاسکو به صورت ۱۰۰ درصد، پوشاک داخلی تولید می‌کردند و ارزش اجناس هر واحد تولید به طور میانگین، حدود ۲۰۰ میلیون تومان بوده است. نرخ اجاره‌ها و فروش سرقفلی در پاساژ پلاسکو متفاوت بود و ارزش سرقفلی برخی مغازه‌ها به ۴ تا ۵ میلیارد تومان نیز می‌رسید و اجاره بهای برخی از آن‌ها نزدیک ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان در ماه بود.

آخرین وضعیت پلاسکو – ۲ بهمن ماه ۱۳۹۵

در موج باز بخوانیم:

• علت فروریختن ساختمان پلاسکو
• بیوگرافی احسان کرمی و همسرش + عکس
• بیوگرافی قربان نجفی و همسرش
• بیوگرافی حسین رفیعی و همسرش + عکس 
• نقش طغای در سربداران
• جلال الدین معیریان و همسرش
• جلال الدین معیریان کیست؟