آنونس (Announce)
آنونس از اصطلاحات سینما و تاتر بوده و در اصل آنونس فیلم کوتاهی است که برای تبلیغ و معرفی یک فیلم ساخته میشود که صحنه هایی از فیلم را در برمیگیرد. از نظر لغوی معنی آنونس : پیش پرده است. یعنی آن چیزی که قبل از نمایش روی پرده به نمایش در بیاید.(پیش نمایش و معرفی فیلم). معادل آنونس برای آگهی تبلیغاتی که ویژگی برنامه یا کالایی را به طور مختصر به نمایش می گذارد : تیزر یا تریلر است. به عنوان مثال زمانیکه بازی جدیدی به بازار می آید آمدن آن ابتدا با تریلر اعلام عمومی میشود و در جامعه از جمله : “تریلر … آمد” استفاده میشود. آنونس همان طور که از معنای واژه لاتین اش announce پیداست به معنای آگهی دادن و اعلان کردن و خبری را منتشر و آشکار ساختن است. طبیعی است که این عمل در هر رسانه ای بیشتر در حیطه کارکرد ها و روابط و مختصات ماهیتی آن رسانه خاص جریان دارد و در وهله بعد نسبت به سایر محصولات و فرآورده ها اعمال میشود. مثلاً تلویزیون در وهله اول به اعلان برنامه های در حال و یا در آستانه پخش و حتی در دست تولید خود می پردازد و سپس به سراغ سایر کالا ها می رود. مدت زمان قابل توجهی که اختصاص به تبلیغ محصولات عمومی (یا همان برنامه های عادی و روزمره تلویزیون) و یا خصوصی (برنامه های قابل فروش مثل CD و VHS شهر موش ها و محله رنگین کمان و…) در این رسانه دارد، چه به لحاظ طول زمانی و چه به لحاظ تعداد دفعات پخش تبلیغ، حکایت از همین قاعده می کند.
آنونس : آگهی دادن، اعلان کردن، اخطار کردن، خبر دادن، انتشار دادن، اشکار کردن
در رسانه های مکتوب نیز اوضاع از همین قرار است. مثلاً هفته نامه سروش از آن جا که وابسته به صداوسیما است، بیشتر به تبلیغ انتشارات و ارگان های مطبوعاتی این سازمان می پردازد تا مکتوبات دیگر و یا ماهنامه سوره برای اعلان مجلات وابسته به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی اولویت بیشتری قائل است تا سایر مجلات. این مسئله نه تنها ناپسند نیست که به عنوان قاعده ای عرفی و عقلانی نیز در همه جا پذیرفته شده است. از سال ها پیش به یاد داریم پیش از نمایش عمومی یک فیلم سینمایی در سینما ها و حتی در میانه پخش آن، چندین فیلم دیگر طی آنونس های چنددقیقه ای مورد تبلیغ قرار می گرفت و حتی جدا از اعلان مشخصات آن فیلم از قبیل نام کارگردان و بازیگران و…، زمان اکران فیلم نیز به آگاهی تماشاگران می رسید. این جریان در سال های پیش از انقلاب تداوم داشت و در دوران بعد از انقلاب نیز به رغم فراز و نشیب های موجود در سیاستگزاری های سینمایی و فضای جامعه سینمایی قطع نشد و به ویژه در دهه ۶۰ و اوائل دهه ۷۰ جایگاه خود را بالنسبه حفظ کرد. اما چند سالی است که این سنت پسندیده دچار خدشه شده است و بیشتر از آن که در «پیش پرده ها» شاهد تبلیغ فیلم های دیگر روی پرده و برنامه های آینده سینماها باشیم، هجوم تبلیغ سرویس های خدماتی (مثل بیمه و حمل و نقل هوایی) و یا کالا های خوراکی (چیپس و سس و رب گوجه فرنگی) چشمان مان را خیره می کند.
گاهی اوقات این آگهی های غیر سینمایی از فرط تکرار، تبدیل به یک موتیف همیشگی پیش نمایش فیلم ها در سینما شده است. حتماً بار ها و بار ها با آگهی شرکت بیمه ای که در طی آن آهویی از چنگال شیر می گریزد و به پناهگاهی که آرم و نام آن شرکت بیمه بر رویش حک شده است امان می برد مواجه شده اید، این نوع آگهی ها از فرط تکرار گاه تبدیل به ضد تبلیغ می شود و کارکرد معکوس (Disfunction) پیدا می کند. تبلیغ به ویژه در اماکن عمومی/ تفریحی/ فرهنگی نظیر سینما نیازمند تنوع است و یکنواختی در این حیطه، حتی به صورت ناخودآگاه بر فراری دادن مخاطب از سینما تاثیر فزاینده می گذارد، آن سان که حتی می توان در ذیل دلایل جامعه شناسانه ای که بی اقبالی مردم به سینماها را بررسی می کند، همین خالی بودن آنونس ها از تبلیغات سینمایی را نیز ذکر کرد. این نکته آنجا اهمیت پیدا می کند که بدانیم گاهی اوقات تبلیغ یک فیلم از خود آن فیلم می تواند جذاب تر ساخته شود، مسئله ای که مثلاً در خصوص فیلم جایی دیگر (مهدی کرم پور) که همین اواخر اکران شده بود مصداق داشت. جالب اینجاست که اکثر قریب به اتفاق این تبلیغات پیش پرده ای در سینما، به صورت مداوم در حال پخش از رسانه تلویزیون هستند و تماشای مجدد و مکرر آن برای تماشاگری که می خواهد مقابل مدیوم متفاوت دیگری قرار گیرد، حسی آکنده از اشمئزاز و نفرت می آفریند و عجیب تر این که خود تلویزیون در پخش تبلیغ های فیلم های روی پرده به ویژه آنها که از محصولات خود (تلویزیون هستند) بسیار پیشروتر از سینماها است.
به نظر می رسد اعتبار آنونس فیلم های سینمایی در این چند سال اخیر به شدت کاهش پیدا کرده است و صد البته به نظر نمی آید وجود مشکلاتی که بر سر راه اکران فیلم ها و زمان بندی نمایش شان و تعیین گروه های سینمایی شان وجود دارد، توجیه گر تام و تمام این افت اعتبار باشد. سال ها پیش در بخشی از جشنواره فیلم فجر، بین آنونس فیلم ها نیز رقابت وجود داشت و مواد تبلیغاتی فیلم ها که آنونس شاخص ترین شان بود مورد داوری قرار می گرفتند و به برگزیده ها جوایزی تعلق می گرفت. متن کلامی آنونس ها حتی در برخی از مجلات سینمایی درج می شد تا تماشاگران و مخاطبان نیز در جریان کم و کیف این بخش از جشنواره قرار گیرند.اما اکنون آن اهمیت سابق دیگر وجود ندارد و آنونس فیلم ها در هیاهوی سایر عناصر سینمایی یک فیلم گم می شوند. طبیعی است در چنین اوضاعی از تاثیر کارکرد آنونس فیلم نیز کاسته شود و سایر مواد تبلیغاتی نقش پررنگ تر نسبت به آن پیدا کنند.تنزل جایگاه آنونس سینمایی به تیزر تلویزیونی عامل هشدار دهنده ای است که سال ها زنگ آن در حال نواختن است و ظاهراً گوش شنوایی نیز برای آن وجود ندارد.
تیزر (Teaser) چیست؟
تیزرها باید از دو مرحله بیشتر باشند، چرا که اگر در همان ابتدا همه چیز برای شما روشن شود، شما دیگر به دنبال کشف یا پیگیری نیستید و همه چیز همانجا تمام خواهد شد اما مرحله بعد Opening یا باز شدن آگهی است در این مرحله راز آگهی فاش میشود و شما با چرایی و پیام اصلی آگهی روبهرو میشوید.
مراحل ساخت تیزر
- توافق در مورد فیلمنامه
- انتخاب شرکت سازنده تبلیغ : غالبا در این مرحله قیمتهای شرکتهای مختلف با یکدیگر مقایسه و مناسبترین شرکتانتخاب میشود
- توافق درخصوص هزینهء ساخت تبلیغ
- انتخاب بازیگران
- تهیه موسیقی : موسیقی توسط یک آهنگساز حرفهای تهیه میشود. برای این کار چندین مرحله وجود دارد که به ترتیب عبارتند از: طراحی موسیقی (نوشتن پارتیتور)، تست موسیقی و نهایتا ضبط موسیقی ساخته شده است که این کار خود شامل اجارهء استودیو و تدارک یک گروه موسیقی شامل خواننده و گروه نوازندگان میشود.
- تولید: در این مرحله کارگردان انتخاب شده و عناصر ضروری شامل طراحی و لباسها مشخص میشوند
- فیلمبرداری : شامل دو مرحلهء اصلی است: اول اجارهء استودیوی فیلم یا پیدا کردن لوکیشن یا مکان مناسب برای تصویربرداری و دوم تشکیل گروهی از میان متخصصان مختلف فیلمسازی
- پستولید: این مرحله شامل تهیهء افکتهای صدا و دیگر افکتهای مورد نیاز و دوبله کردن دیالوگهاست.
- صداگذاری: اگر نیاز به صدایی خارج از تصویر باشد، این کار در مرحلهءضبط به صورت مجزا انجام میگیرد. مراحل این کار شامل تعیین صدا (غیر از یکسری صداهای موجود در برخی موارد تهیهء قطعات موسیقیآزمایشی) ، اجارهء استودیو و نهایتا ضبط صدا است.
- تدوین: در این مرحله تمامی اجزای تیزر در کنار هم قرار داده میشوند در مرحلهء بعدی فیلم تدوین شده برای نمونهای از مخاطبان هدف، نمایش داده میشود. در این مرحله نیز تعدیلات و اصلاحات لازم انجام میشود در نهایت پس از توافق روی تیزر تولید شده تیزر آماده است.