تنگه هرمز کجاست؟
تنگه هرمز آبراهی بین استان هرمزگان ایران و استان مسندم عمان است که دریای عمان را به خلیج فارس می‌پیوندد. گذرگاه تنگه هرمز یکی از راهبردی ترین مسیرهای بین المللی کشتیرانی در جهان به شمار می آید و در طول تاریخ شاهد منازعات بین المللی بسیار میان پادشاهان ایران همچون نادرشاه و شاه عباس بزرگ و محمدرضا شاه پهلوی و نظام جمهوری اسلامی ایران با بیگانگان همچون اسپانیایی ها، پرتغالی ها، بریتانیایی ها و آمریکایی ها بوده است. تنگه هرمز دومین تنگه بین المللی شلوغ دنیا است و هر روز حدود ۱۶٫۵ تا ۱۷ میلیون بشکه نفت خام (برآورد ۲۰۰۶) که معادل ۴۰ درصد کل نفت حمل شده توسط کشتی های نفت کش و نزدیک به ۲۵ درصد کل عرضه جهانی نفت است. حدود ۶۸ درصد ذخایر شناخته شده نفت و گاز طبیعی دنیا در خلیج فارس قرار دارد و امنیت تنگه هرمز نقش کلیدی در تأمین بی وقفه انرژی دنیا دارد. بیشتر این نفت به بازارهای آسیا، ایالات متحده و اروپای غربی می‌رود و ۷۵ درصد نفت خام ژاپن از این مسیر وارد می‌شود. بیشتر صادرات نفت خام در مسیرهای بسیار طولانی از طریق نفت کش های بسیار بزرگ انجام می‌شود که توانایی حمل بیش از دو میلیون بشکه در هر سفر دارند. در تنگه هرمز چهار جزیره ایرانی هرمز، قشم، لارک و هنگام قرار دارد.
تنگه هرمز روی نقشه دنیا کجاست
در مورد وضعیت حقوقی تنگه هرمز هیچ گونه معاهده خاصی بین ایران و عمان وجود ندارد در نتیجه با استنباط از مفهوم مخالف بند ج ماده ۳۵ کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها این تنگه تابع مقررات عهدنامه یادشده است و در شرایط صلح، کلیه کشتی‌های نظامی و بازرگانی از حق عبور ترانزیت برخوردارند (گرچه این حق همواره مورد اعتراض ایران و عمان بوده است). اما در شرایط جنگی مقرارات حقوق جنگ حاکم است که بر اساس آن اگر یکی از دو کشور ایران یا عمان درگیر جنگ باشند از حق بازرسی کشتی های عبوری برخوردارند. ایران از این حق در دوران جنگ به خوبی استفاده کرد. رژیم حقوقی مربوط به عبور بی ضرر از تنگه های مورد استفاده کشتیرانی بین المللی مشابه رژیم حقوقی عبور بی ضرر از دریای سرزمینی نیست و دول همجوار تنگه های مورد استفاده کشتیرانی بین المللی حق ندارند که عبور دیگران را از آن به حال تعلیق درآورند. در داخل تنگه هرمز سه قسمت آبی وجود دارد :
- آب های سرزمینی ایران (۱۲ مایل دریایی یا ۲۲ کیلومتر از ساحل ایران)
- آب های سرزمینی عمان (۱۲ مایل دریایی یا ۲۲ کیلومتر از ساحل عمان)
- آب های آزاد (۳ کیلومتر از میان آب های سرزمینی ایران و عمان)
دولت ایران نمی‌تواند برای بخش های دیگر تنگه هرمز هیچگونه اعمال کنترل، نظارت یا مسدود کردن، حتی بابت بهبود جریان عبور کشتی‌های دیگران تعیین کند. قابل توجه است که قسمت عمده طرح‌های تفکیک تردد کشتی‌ها در داخل تنگه هرمز در طرف عمانی تنگه هرمز قرار گرفته است. در مورد عبور بی ضرر از تنگه‌های مورد استفاد کشتیرانی بین‌المللی، اختلافی در تفسیر حقوق دولت ساحلی و حقوق دولت‌های صاحب پرچم کشتی‌های عبوری تجاری یا نظامی وجود ندارد. بر این اساس دولت‌های ساحلی، صاحب منطقه خود در داخل تنگه هستند و می‌توانند در آنجا هرگونه بهره‌برداری انجام بدهند ولی حق تعلیق عبور دیگران و ایجاد مزاحمت برای اعمال حق عبور بی ضرر توسط آنها را ندارند.
در موج باز بخوانید :
