جعفر طیار کیست؟

جعفر بن ابی‌طالب بن عبدالمطلب مشهور به جعفر طیار و ذوالجناحین، سومین فرزند ابوطالب، پسرعموی پیامبر اکرم (ص)، برادر بزرگ‌ تر امام علی (ع) و از صحابی رسول خدا (ص) و دومین مسلمان پس از امیرالمؤمنین (ع) است. جعفر نزد پیامبر اکرم (ص) مقام و منزلت بسیاری داشت و رسول خدا (ص) او را به سرپرستی کاروان مسلمانان در مهاجرت به حبشه برگزید. پیامبر (ص) پس از بازگشت جعفر طیار از حبشه به او نمازی آموخت که به نماز جعفر طیار مشهور است. جعفر طیار در جنگ موته به شهادت رسید و مزار او هم‌ اکنون در اردن است. بنا بر نظر مشهور، تولد جعفر طیار، بیست سال پیش از بعثت پیامبر(ص) در طایفه بنی‌ هاشم از قبیله قریش اتفاق افتاد. پدر جعفر طیار ابوطالب از بزرگان قریش و مادرش فاطمه بنت اسد بود. او سومین فرزند ابوطالب پس از طالب و عقیل و پیش از فرزند چهارم یعنی علی(ع) است. در برخی روایات گفته شده است که فاصله بین هر کدام از برادران ده سال بوده است.جعفر دومین مردی بود که بلافاصله پس از برادرش علی (ع) به پیامبر(ص) ایمان آورد و مسلمان شد. در برخی منابع در خصوص زندگی جعفر طیار آمده است که ابوطالب هنگامی که دید فرزندش علی (ع) در کنار پیامبر (ص) نماز می‌گذارد به جعفر گفت: «در سمت چپ پیامبر (ص) نماز بگزار».

بنابر آن چه در منابع و متون دینی آمده جعفر طیار از مرتبت و منزلت والایی برخوردار است. چنانچه روایت شده که پیامبر (ص) فرمود: مردم از درخت‌ های مختلف خلق شده‌ اند، اما من و جعفر مانند یک درخت هستیم و از یک گِل آفریده شدیم.در روایتی دیگری نیز فرموده است : «جعفر! تو در چهره و اخلاق شبیه من هستی». آمده است که این شباهت به گونه‌ ای بود که هر کس جعفر را می‌دید می‌گفت : «سلام بر تو یا رسول‌ الله» به گمان این که پیامبر (ص) است و جعفر در پاسخ می‌گفت: من رسول‌ الله نیستم و من جعفر هستم. همچنین پیامبر (ص) در بازگشت از غزوه پیروزمندانه خیبر علیه یهودیان، جعفر را که از حبشه بازگشته بود ملاقات کرد، او را در آغوش گرفت، میان دو چشم او را بوسید و فرمود: به خدا قسم نمی‌دانم برای کدام یک مسرور باشم، دیدار جعفر یا فتح خیبر؟. علاقمندی امیرمؤمنان (ع) به او نیز تا آن جا بود که عبدالله بن جعفر می‌گوید: هر گاه درخواستی را از عمویم علی (ع) داشتم و به حق پدرم – جعفر – او را قسم می‌دادم و عمویم علی درخواست مرا می‌پذیرفت.