دیوار ندبه
دیوار نُدبه (در عبری: به معنای دیوار غربی)، مقدس ترین مکان مذهبی یهودیان است و در نماز سه گانه (روزانه) یهودیان جهان، مختصات این مکان به عنوان قبله استفاده می شود. دیوار ندبه بر روی تپه “موریا” در شهر اورشلیم (ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﯽ) قرار داشته و یهودیان معتقدند دیوار ندبه از آخرین باقی مانده های هیکل سلیمان است و به همین دلیل دومین پرستشگاه اورشلیم و مرکز دعا و منبع الهام برای یهودیان در اسراییل و سراسر جهان است. مسلمانان آن را “دیوار بُراق“ میخوانند چرا که به اعتقاد آنان “پیامبر اسلام در شب معراج مرکب خود را به آن بسته است”.
در واقع دیوار مقدس ندبه قسمتی از دیوار غربی مسجدالاقصی است. این مکان نه تنها برای یهودیان، بلکه برای مسیحیان هم بسیار مقدس است و در مجموع پیروان ادیان ابراهیمی در این مکان به عبادت میپردازند. به اعتقاد یهودیان، این دیوار بخش باقیمانده از دیوار هیکل سلیمان یا معبد باستانی یهودیان است که در اورشلیم ساخته شدهبود و بعدها توسط رومیها، ویران شده است و به همین دلیل یهودیان هر روز جمعه در مقابل این دیوار گرد هم آمده و برای ویرانی بیت المقدس شیون و ندبه میکردهاند. با توجه به سابقه ساخت این دیوار، این رسم از سدهٔ نخست میلادی سابقه داشته است.
نوشتن دعا در دیوار ندبه
به اعتقاد مذهبیون یهوذی، از آنجا که دیوار ندبه مقدس بوده و منبع انرژی و استجابت دعاهای آنان است، ﺁﺭﺯﻭﻫﺎ ﻭ ﺩﻋﺎﻫﺎی خود را بر تکه های کاغذ نوشته و در ﻻبه لای ﺩﺭﺯﻫﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﻮﺍﺭ قرار میدهند تا دعای آنها مستجاب شود. دیوار ندبه در تولیت بنیاد کوتل قرار دارد که به وزارت امور مذهبی اسراییل وابسته است.
قبله یهودیان کجاست؟
امروزه یهودیان سراسر جهان، دیوار غربی (دیوار ندبه) را به عنوان قبله میشناسند و بر همین اساس، جهت (سوی) نماز گذاردن و همچنین راستای محراب (هخال) کنیساها و راستای مقبرههای یهودیان جهان بر اساس این دیوار تنظیم شده است. براساس باور یهود سنگ بنا و پایه دیوار غربی (دیوار ندبه) هیکل سلیمان را، پدر حضرت سلیمان(حضرت داوود) گذاشته است و از آنجایی که صف کنیه آن حضرت جاودانگی و پایستگی است، استناٌ این دیوار همچنان از آسیب بلایای زمانه سالم و پایدار باقیمانده. چنانچه در این رابطه در “رساله برگ” آمده: “داوود برای ساخت بیت همیقداش پایههای آن را حفاری کرد”.
روایات مقدس درباره دیوار ندبه
به باور یهودیان، دیوار ندبه از آخرین باقی ماندههای هیکل سلیمان است.

حیاط دیوار ندبه (دیوار غربی) درواقع بخش بیرونی هیکل سلیمان میباشد؛ و از آنجایی که قدش قداشیم (قدس اقداس) محل بسیار مقدسی است. یهودیان اجازه ورود به آنسوی دیوار ندبه را ندارند. در تورات، سفر لاویان و اعداد (فصل ۱۹)، قوانین بسیاری برای ‘طهارت ویژه’ افرادی که میخواهند به بیت همیقداش وارد شوند وجود دارد؛ و به دلیل اینکه مذهبیون یهودی معتقدند امروزه شرایط ‘طهارت ویژه’ کامل شرعی مقدور نمیباشد ، از ورود و بازدید بقایای محوطه داخلی بیت همیقداش (بیت المقدس) از جمله قدس القداس و یا هر چه که در پشت دیوار ندبه (دیوار غربی) وجود دارد اجتناب می کنند.
بر همین اساس بسیاری از علمای یهودی از جمله رهبر مذهبی یهودیان اسراییل (Rabanut) از سال ۱۹۶۷ قانونی وضع کردند که یهودیان اجازه ورود و حرکت در کوهی که قبلاً مکان معبد (هیکل) بوده را ندارند. چرا که احتمال دارد در مکان قدش قداشیم (قدس اقداس) قدم بگذارند.البته مسلمانان و فلسطینیان بطور معمول اجازه ورود و بهجا آوردن نماز در مسجدالقصی را دارند.
در کتاب دوم باروخ (متعلق به قانون سریانی) چنین آمدهاست که این بخت النصر نبود که اورشلیم را تخریب کرد و هیکل را ویران کرد بلکه خدا فرشتگان خود را فرستاد و دیوارهای شهر را فرو ریخته و گنجینههای آن را در جایی پنهان کردند. در برخی احادیث شیعه هم آمده است که مسجدالاقصی واقعی که در قرآن از آن نام برده شده است نه در روی زمین بلکه در آسمان است و مسیحیان هم معتقدند در آخرالزمان و در زمان بازگشت مسیح، اورشلیم جدید از آسمان به زمین میآید.
در موج باز بخوانیم:
- عید پاک چیست؟
- ذوالقرنین کیست؟
- دیوار ندبه کجاست؟
- کعبه زرتشت کجاست؟
- هیکل سلیمان کجاست؟
- معنی سین های هفت سین