رشید نکاز

رشید نکاز نام تاجر مسلمان فرانسوی است که در پی تصویب قانون ممنوعیت استفاده زنان از پوشش “روبنده” در خیابان‌های فرانسه، تمامی جریمه‌های یک زن فرانسوی را که به دلیل نقض این قانون محکوم شده بود، پرداخت کرد. این زن مسلمان محکوم به پرداخت ۳ جریمه ۶۸ یورویی شده بود که رشید نکاز به جای او پرداخت کرد. زن ۲۹ ساله فرانسوی که این تاجر میلمان جریمه‌های وی را پرداخت کرد، در دو بار در روز ۱۲ مارس گذشته هنگامی که فرزندان خود را به مدرسه می‌برده و هنگامی که برای بازگرداندن آنها از مدرسه به خانه به خیابان رفته بوده، به دلیل استفاده از روبنده جریمه شده بوده است. سومین جریمه این زن فرانسوی نیز به روز ۲۳ مارس مربوط می‌شود که همگی این جریمه‌ها در نزدیکی منزل وی اتفاق افتاده است. رشید نکاز، تاجر فرانسوی، قانون مصوب سال ۲۰۱۰ درباره ممنوعیت استفاده زنان از پوشش روبنده در خیابان‌های فرانسه را ناقض آزادی افراد می‌داند و می‌گوید که زنان باید بتوانند آزادانه در خیابان‌ها رفت‌وآمد داشته باشند. قانون ممنوعیت استفاده زنان مسلمان از پوشش روبنده در اماکن عمومی فرانسه در روز ۱۱ اکتبر ۲۰۱۰ به تصویب رسید. بر اساس این قانون، هر زنی که با پوشش برقع در اماکن عمومی فرانسه تردد کند، به ۱۵۰ یورو جریمه نقدی محکوم می‌شود و در صورت سرپیچی از وی خواسته می‌شود تا به عنوان مجازات در خدمات عمومی کاری انجام دهد. فرانسه نخستین کشور اروپایی است که قانون ممنوعیت پوشش روبنده در آن اجرایی می‌شود، حال آنکه این کشور به اصطلاح به آزادی گسترده معروف است. فرانسه تنها کشور اتحادیه اروپاست که در سال ۲۰۰۴ داشتن حجاب در مدارس را ممنوع اعلام کرد. مسلمانان فرانسه بزرگترین جمعیت مسلمانان اروپا را تشکیل می‌دهند و بنا بر اعلام دولت این کشور در حال حاضر دو هزار نفر از زنان مسلمان ساکن فرانسه از روبنده استفاده می‌کنند.

عکس رشید نکاز تاجر مسلمان فرانسوی و الجزایری

آزادی‌ های مدنی در فرانسه

تهدید روزافزون آزادی‌های مدنی در فرانسه در برخورد با مسلمانان که حتی سازمان ملل هم آن را «نامتناسب و بی‌اندازه» خوانده، اقدامات خلاقانه‌ای مانند برگزاری «روز حجاب مبارک» می‌طلبد.دانشجویان دانشگاه “پو” در پاریس، در اقدامی جهت دفاع از “حجاب” مبادرت به برگزاری «روز حجاب مبارک» کردند تا بدین وسیله مراتب اعتراض خود به محدودیت‌هایی که بر “حجاب” در فرانسه ایجاد شده، اعتراض کنند. این در حالی است که اخیرا مسئولان دولت فرانسه به همراه بعضی سرمایه‌داران فرانسوی به “حجاب” و “زنان محجبه” اهانت کرده‌اند. سران کشور فرانسه از دیرباز تا کنون مخالفت خود را با مظاهر اسلامی به‌ویژه “حجاب” با روش‌های گوناگون مانند انتشار رمان، سخنرانی و حتی تصویب قانون نشان داده‌اند و در چند سال گذشته جدی‌ترین طراح اروپایی علیه شعائر و پوشش مذهبی مسلمانان محسوب می‌شوند. پیشینه معاصر این موضوع به سال‌های ۱۹۸۹ به بعد بر می‌گردد که فرانسه با مساله‌ای به نام“حجاب اسلامی“ درگیر شد؛ «ژاک ژولیارد» در مقاله خود در هفته نامه «نوول آبزرواتور» میگوید: «جالب اینجاست که در تاریخ ۶ نوامبر ۱۹۸۹، یعنی همان تاریخی که شب هنگام دیوار برلین فرو ریخت، وی در یک میهمانی، بحث اخراج سه دختربچه دانش‌آموز از مدرسه‌ای در کوریل به خاطر داشتن حجاب اسلامی را شنید. هم‌زمانی این موضوع با ماجرای فرو ریختن دیوار برلین، یک موضوع اتفاقی بود و رسانه‌‎های خارجی توجهی به اخراج این سه نوجوان نداشتند و آن را بخشی از “استثنایی بودن فرانسه“ یا خودسری آشکار این کشور می‌دانستند».

عکس نکاز رشید

پایان دوره جنبش ضدنژادپرستی

در واقع موضوع حجاب اسلامی، نشان از پایان دوره جنبش ضدنژادپرستی بود که در دهه ۱۹۸۰در فرانسه جریان داشت. ضعف اتحادیه ضدنژادپرستی خلأیی را به وجود آورده بود که باعث شد مسئله‌ای چون “حجاب اسلامی” بتواند حداکثر تاثیر خود را در جامعه بوجود آورد. این سابقه چالش فرانسه با “حجاب اسلامی” زمانی که با موج “اسلام‌ستیزی” ابتدای قرن جدید میلادی همراه شد، مسئولان فرانسوی را به استفاده از قدرت سیاسی‌شان سوق داد تا محدودیت‌هایی را برای مسلمانان به تصویب برسانند؛ این قوانین که ظاهرا در راستای سکولاریزم و جهان شمولی این کشور است، اما تیغ تیز آن متوجه زنان مسلمان است. قانون ممنوعیت حمل یا پوشیدن نمادهای مذهبی همچون حجاب در مدارس و دانشگاه‌های دولتی (مصوب ۲۰۰۴)، و همچنین ممنوعیت پوشیدن نقاب، طبق حکم دادگاه اروپایی حقوق بشر در ۲۰۱۴ که عدم رعایت این قانون مجازات نقدی به همراه دارد، نیز در همین راستاست. سال ۲۰۱۵ میلادی اما به‌واسطه دو اقدام تروریستی در فرانسه توسط گروه‌های تکفیری فشار به مسلمانان افزایش چشم‌گیری پیدا کرد؛ اولین حمله مربوط به دفتر مجله فکاهی “شارلی ابدو” در هفته ابتدایی سال نو میلادی که ۱۲ کشته و ۱۰ زخمی برجای گذاشت. حمله دوم منتسب به داعش در ماه نوامبر در پاریس نیز حداقل ۱۲۹ نفر کشته و بیش از ۳۰۰ نفر دیگر نیز زخمی شدند. این دو اقدام تروریستی جو روانی علیه مسلمانان و نمادهای آنان مانند “حجاب“ را افزایش داد، به‌طوری که در سال جدید میلادی مسلمانان حتی از حملات لفظی مسئولان ارشد دولتی فرانسه در امان نماندند.

نظر وزیر امور خانواده و زنان فرانسه

“لورن روسیگنول“ وزیر امور خانواده و زنان فرانسه در پاسخ به گفته مجری رادیو “مونته کارلو“ که برخی زنان این نوع لباس (حجاب) را با کمال میل انتخاب می کنند، گفته بود: «بله، زنانی هستند که آن را انتخاب می کنند. در گذشته هم برخی مادران آفریقایی و آمریکایی، ادامه بردگی را انتخاب کردند(!)». خانم وزیر سوسیالیست، برای اشاره به سیاهان از یک واژه استعماری و نژادپرستانه «کاکاسیاه» استفاده کرد که موجی از خشم را از سوی مسلمانان این کشور و طرفداران حقوق مسلمانان به همراه داشت و حدود ۳۰۰۰۰ نفر شکواییه‌ای اینترنتی علیه سخنان خانم وزیر امضاء کردند. نخست وزیر سوسیالیست فرانسه، «مانوئل والس» نیز بر این موج اسلام‌ستیزی سوار شد: «حجاب نشان شیفتگی به یک سبک نیست، حجاب تنها انتخاب رنگ پوشش نیست، نه: حجاب، بردگی زنان است.» این سطح از حملات به مسلمانان به ویژه “حجاب“ تا کنون کم‌سابقه بوده اما در طول این چند سال جنبش‌هایی برای رفع تبعیض علیه زنان مسلمان در فرانسه راه افتاده و حتی افرادی به‌صورت انفرادی اقدام به دفاع از حجاب می‌کنند. «سونیا مرازگا» ( Sonia Merazga) هنرمند و هنرپیشه معروف فرانسوی نمایش خیابانی در مناطق مختلف شهر پاریس به راه انداخت تا افکار عمومی را نسبت به تبعیض‌های اعمال‌شده علیه زنان محجبه آگاه و با آن مبارزه کند. این بازیگر معروف فرانسوی با سرکردن حجاب و محبوس کردن خود درون یک محوطه شیشه‌ای در بسته، تلاش کرد تا به شیوه غیرکلامی و از طریق هنرمندانه محدودیت‌های اعمال شده علیه زنان محجبه در فرانسه را به نمایش بگذارد و با آن مقابله کند. برای مقابله با جریمه‌های نقدی جهت پوشش حجاب در فضای عمومی نیز حتی یکی از مسلمانان فرانسوی میلیونر به نام “رشید نکاز” یک میلیون یورو اختصاص داد تا زنان فرانسوی با خیال آسوده‌تری در شهر تردد کنند. میلیونر فرانسوی خطاب به زنان مسلمان فرانسوی گفت: خواهر من، آزادانه هرجا که می‌خواهی برو، من جریمه‌اش را می‌دهم. یکی دیگر از اقدام‌های اخیر انجام شده توسط مسلمانان فرانسه جهت مبارزه علیه “منع حجاب” مربوط به دانشجویان دانشگاه علوم “پو” در پاریس است که مبادرت به برگزاری «روز حجاب مبارک» کردند تا بدین وسیله مراتب اعتراض خود به محدودیت‌هایی که بر حجاب در فرانسه ایجاد شده، اعتراض کنند؛ البته دانشگاه علوم فرانسه علی‌رغم صدور مجوز برای این گردهمایی، هیچ حمایتی از آن به عمل نیاورد. در این گردهمایی جمعی از دانشجویان مسلمان از دانشجویان بقیه ادیان خواستند تا در اعتراض به اجبار کشف حجاب از سوی دولت فرانسه به آنها بپیوندند. این گردهمایی «حجاب مبارک» نام داشت و در این رابطه صفحه‌ای در شبکه اجتماعی فیس‌بوک با نام «حجاب یا نه» ایجاد شد که تعدادی از دانشجویان آمادگی خود را جهت حضور در آن اعلام کردند.لازم به اشاره است که حتی دانشجویان مرد هم با پوشاندن روسری بر سر خود، در همایش مورد نظر به بحث پرداختند. رهبران این گردهمایی، به شعار «زیباترین پوشش ما» اشاره کرده و انتخاب نوع پوشش خود که زینت‌آرای زن است را حق طبیعی خود دانستند و اظهار داشتند: «ما معتقدیم که یک عمل سمبلیک مانند رعایت حجابمان در دانشگاه و جامعه موجب می‌شود که وجدان‌ها آگاه به این شوند که چه بر سر زنان محجبه در فرانسه می‌آید».