سنتکام چیست و نام چه سازمانی است؟
سنتکام نوشتار فارسی واژه ی “CENTCOM” است که مخفف دو واژه ی Central Command است و نام “ستاد فرمانده کل نیروهای ارتش آمریکا در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی است. سنتکام یکی از شش ستاد فرماندهی کل ارتش ایالات متحده آمریکاست که در ۱ ژانویه ۱۹۸۳ میلادی تأسیس شد و مرکز کنونی آن در پایگاه نیروی هوایی مک دیل در ایالت فلوریدای آمریکا قرار دارد. سنتکام چنانکه از نامش پیداست منطقهٔ “مرکزی جهان” یعنی بین فرماندهیهای آفریقا، اروپا و هند را پوشش میدهد.
ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا
سنتکام یکی از شش ستاد فرماندهی تعریف شده در ساختار وزارت دفاع آمریکا
United States Central Command : CENTCOM
شش ستاد فرماندهی تعریف شده در ساختار وزارت دفاع آمریکا
- ستاد اروپا (EUCOM)
- مسئول حوزه اروپاست
- ستاد شمالی (NORTHCOM)
- مسئولیت حراست از خود آمریکا، پورتوریکو، کانادا، مکزیک و باهاما را دارد
- ستاد فرماندهی حوزه اقیانوس های هند و آرام (INDOPACOM)
- قدیمیترین ستاد فرماندهی در ساختار نیروهای مسلح آمریکاست و بزرگترین حوزه عملیاتی در میان ستادهای شش گانه را برعهده دارد و براساس مساحت، حدود نیمی از کره زمین در میدان عملیاتی این ستاد قرار میگیرد.
- ستاد فرماندهی جنوب قاره آمریکا، ساوت کام (SOUTHCOM)
- شامل آمریکای مرکزی و جنوبی و حوزه دریای کارائیب
- ستاد فرماندهی آفریقا، آفریکام (AFRICOM)
- مسئول حوزه جغرافیایی ۵۳ کشور آفریقایی است
- سنتکام (CENTCOM)
- حوزه خاورمیانه از جمله مصر، و آسیای مرکزی را تحت نظارت عملیاتی خود دارد.
- عراق،افغانستان و سوریه مهم ترین حوزههای عملیاتی فعال سنتکام در فردای حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا بودهاند.
ژنرال ژوزف ووتل، فرمانده سنتکام، در اوایل سال ۲۰۱۹ میلادی به کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا گفت که سنتکام، تنها حوزه فعال ستادی در میان ستادهای چند گانه ارتش آمریکاست و با انواع چالش ها در منطقه عملیاتی خود روبروست. ارتش آمریکا در ۲۰ سال گذشته به هیچ بخشی به اندازه سنتکام توجه نکرده و این امر حساسیت سنتکام را برای ماشین نظامی و سیاسی آمریکا نشان میدهد.
نمونه جنگ هایی که تحت فرماندهی سنتکام رهبری شدند
- عملیات مین گذاری ایران در خلیج فارس و واکنش آمریکا در چند عملیات نظامی علیه ایران، منجر به اولین درگیری فرماندهی مرکزی ایالات متحده شد.
- جنگ خلیج فارس
- تاثیر مستقیم در جنگ ایران و عراق
- در تاریخ ۱۷مه ۱۹۸۷، بیست و سومین کشتی جنگی “یواساس استارک”، عملیاتی را در خلیج فارس در جنگ ایران و عراق هدایت کرد، این کشتی به وسیله موشک های اکسوست که توسط یک هواپیمای عراقی شلیک شد ، ۳۷ نفر تلفات برجای گذاشت.
- بلافاصله بعد عکلیان یواساس استارک، بخشی از آنچه بعدا به عنوان “جنگ کشتی های نفتکش” شناخته شد ، دولت فدرال ایالات متحده با تعویض پرچم و برافراشتن پرچم کویت بر فراز۱۱ کشتی نفتکش کویتی در عملیات اراده جدی، این کشتی های نفتکش را به نام نیروهای خاورمیانه ای سنتکام آمریکا از طریق خلیج فارس به کویت و از طریق تنگه هرمز اسکورت کرد.
- جنگ ایران و عراق به وضوح تنش های رو به رشد در منطقه را برجسته کرد و گسترش عملیاتی مانند استخراج معادن نفتی ایران در خلیج فارس منجر به انجام اولین عملیات جنگی سنتکام شد.
- جنگ افغانستان
- جنگ عراق
تاریخچه سنتکام
با اهمیت پیدا کردن تحکیم منافع آمریکا در منطقه در پی بحران گروگان گیری در ایران و حمله شوروی به افغانستان، رئیس جمهور جیمی کارتر کارگروه مشترک آرایش نیروی سریع را در مارس ۱۹۸۰ تأسیس کرد. در یک دوره زمانی دو ساله گامهایی برای دگرگونی این کارگروه به یک ستاد فرماندهی دائمی برداشته شد. اولین گام مستقل ساختن کارگروه از فرماندهی آمادگی ایالات متحده با فعال سازی سنتکام در ژانویه ۱۹۸۳ بود. فائق آمدن بر تصورات مرددانه که این فرماندهی هنوز کارگروهی طراحی شده برای پشتیبانی استراتژی جنگ سرد بیش نیست و از فرماندهی جز نامی ندارد زمان برد.
در موج باز بخوانیم: