شرایط کاشت زعفران
زعفران گیاهی کوچک و چند ساله است که بعد از رشد به ارتفاعی بین ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر می رسد. مرکز اصلی پرورش گیاه زعفران، مناطق کویری و کم آب جنوب خراسان است و سابقهٔ زعفران کاری در این منطقه به ۷۰۰ سال پیش بازمیگردد.زعفران از محدود گیاهانی است که در شرایط سخت زیستی پرورش می یابند.زعفران تازه از عطر و طعم خوشی برخوردار است و به غذاها طعم و لذت خاصی میدهد. گیاه زعفران تنها دو بار در سال “اول آبان ماه” یعنی پیش از محصول دهی و “اوایل آذرماه” یعنی در پایان محصول دهی به آب نیاز دارد و تا بهار، آب باران و برف برای گیاه زعفران کافی است. همچنین بهتر است بدانید که زعفران گیاهی دارویی و صنعتی است.
زعفران گیاهی مناسب مناطق نیمه گرمسیری است و به همین علت در نقاطی که دارای زمستان های ملایم و تابستان گرم و خشک باشد به خوبی میروید. در واقع یکی از شرایط کاشت زعفران این است که در دوره خواب یا استراحت گیاه که فصل تابستان است، بارندگی یا گرما شدید نباشد چرا که زعفران هوای معتدل و نیمه گرمسیری را می پسندد. به همین علت کاشت زعفران در مناطق گیلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور معمول نیست.
قسمت مورد استفاده گیاه زعفران، انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که به نام زعفران مشهور است و دارای بوی معطر با طعم کمی تلخ میباشد. بخش های گیاه زغفران شامل موارد زیر است :
- وسط پیاز : از وسط پیاز یا قاعده ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج میشوند.
- وسط برگ ها : از وسط برگ ها، ساقه گل دار خارج می شود که به یک تا سه گل منتهی میشود.
- گل ها : گل ها دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گلها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه شاخه به رنگ قرمزمتمایل به نارنجی است.
- سرریشه زعفران : به بخش کلاله یا قرمزی گل زعفران سرریشه میگویند. این بخش در ابتدای برداشت به رنگ قرمز روشن است ولی به مرور رنگ آن به تیرگی میگراید.
خاک مناسب برای کاشت زعفران
پیاز زعفران بین ۵ تا ۷ سال در زمین میماند و از این رو خاک زعفران باید برای تامین مواد غذایی و مقاومت آن در برابر شرایط خاص منطقه ای مناسب باشد. در نتیجه خاک برای کاشت زعفران باید دارای شرایط زیر باشد:
- زمین حاصلخیز باشد.
- زمین زهکشی شده؛ بدون درخت با خاک (لومی ، لیمونی ، رسی و شنی) باشد.
- زمین آهک دار با PH بین ۷ تا ۸ باشد.
- نکته : زعفران در زمینی که قلوه سنگ یا علف های هرز داشته باشد یا دارای مواد آلی پوسیده نشده باشد محصول خوبی نمیدهد.
فراهم سازی شرایط کاشت زعفران
- شخم عمیق : در فرصت های مناسب در پائیز یا زمستان. (البته درصورتی که شرایط مناسب نبوده یا دسترسی به تراکتور مقدور نباشد میتوان شخم را در پایان بهار یا اوایل تیرماه نیز انجام داد. همچنین در زراعت مکانیزه زعفران زمین را در پاییز سال قبل از کشت با گاو آهن شخم عمیق میزنند.)
- در بهار پس از قطع باران های بهاری خاک را با انجام شخم متوسط ضمن سله شکنی از وجود علفهای هرز پاک میکنند.
- در مرداد یا شهریور پس از پخش ۸۰ – ۴۰ تن کود حیوانی و ۲۰۰ کیلوگرم فسفات آمونیوم زمین را به صورت فارو درمیآورند و برای کشت آماده میکنند.
- تهیه و انتخاب پیاز مرغوب جهت کاشت : با توجه به اینکه پیاز زعفران از اواخر اردیبهشت ماه تا اواخر مرداد به خواب می رود، بهترین زمان برای خارج کردن پیاز از خاک و انتقال آن به مزرعه ی آماده شده همین زمان است. دقت کنید که از بیرون آوردن پیازها در اواخر مرداد به بعد اجتناب کنید چرا که ممکن است بعضی از پیازها آماده ی ریشه دادن و جوانه زدن شده باشند.
در موج باز بخوانیم :