طرز تهیه حریره بادام با شیر خشک
حَریره نوعی غذای کم قوام با پختن غلات یا مغزها در آب یا شیر است. در طب سنتی ایران، طبع حریره بادام گرم و تر آورده شده و به دلیل اینکه بسیار زود هضم است برای کودکان شیرخوار و افراد مسن مناسب بوده و جهت پوکی استخوان، نرمی استخوان و رشد استخوان مفید است. حریره بادام چاق کننده بوده و نیروی درونی بدن را افزایش میدهد. کودک ۶ ماهه علاوه بر خوردن شیر مادر باید حتما غذاهای کمکی مناسب هم بخورد، چون در حال رشد و نمو است و شیر مادر به تنهایی برآورده کننده تمام نیازهای بدن او نیست. به محض ورود نوزاد به ۶ ماهگی و دستور پزشکان برای شروع تغذیه کمکی، دغدغه مهم مادران نوع تغذیه کودکشان میشود و بسیاری از مادران به اشتباه علاقه مند به شروع دادن تغذیه کمکی به نوزاد پیش از رسیدن به ۶ ماهگی هستند چرا که تصور میکنند با این کار، نوزاد بهتر و کامل تر رشد خواهد کرد، در حالی که شروع زودرس تغذیه کمکی در شیرخوار سالم درست نیست و کمکی به رشد بیشتر کودک نمیکند. مناسب ترین زمان برای شروع تغذیه کمکی در یک شیرخوار سالم که با شیر خشک یا شیر مادر تغذیه میکند، انتهای شش ماهگی است، و فقط برای نوزادانی که روند رشد طبیعی نداشته و وزن کودک از انتهای چهار ماهگی وضعیت نزولی پیدا کند، شروع تغذیه کمکی پیشنهاد میشود. از دیرباز مادران میدانند که اولین غذای کمکی برای نوزاد فرنی است که با آرد برنج تهیه شود. ابتدا آرد برنج با آب پخته شده و به صورت رقیق از یک قاشق مرباخوری در روز اول شروع شده و به تدریج میزان فرنی و غلظت آن زیاد میشود تا به ۱۲ قاشق در روز برسد. شیری هم که باید به فرنی اضافه شود بهتر است شیر مادر باشد. شیر را میتوان به همان مقدار فرنی که کودک میخورد به فرنی اضافه کرد تا رقیق شود و برای شیرخوار قابل استفاده باشد.به طور عادی آرد برنج و بادام نمیتواند آلرژن باشد و برای کودک حساسیت ایجاد کند اما برای هضم بهتر در دستگاه گوارش کودک، بهتر است پوست بادامها کنده شده و سپس پودر شود. برای آسان تر شدن این امر، بهتر است بادامها را چند ساعت بخیسانید.
روش افزودن شیر خشک به حریره بادام
شیر مادر بهتر است تازه و در لحظه اضافه کردن دوشیده شود و در صورتی که امکان آن وجود ندارد، میتوان از شیری که مادر برای تغذیه کودک کنار گذاشته است، استفاده کرد، به خاطر داشته باشیم این شیر پخته نمیشود. در صورتی که شیرخوار شیر خشک میخورد، میتوان از آن برای پخت فرنی استفاده کرد. امروزه توصیه میشود حتیالامکان از دادن شیر گاو در سن قبل از یک سالگی به کودک اجتناب شود، پس بهتر است برای تهیه فرنی از شیر خشک استفاده شود، ولی اگر از نظر اقتصادی توان تهیه شیر خشک وجود ندارد، میتوان از شیر گاو استریلیزه استفاده کرد. شیر خشک را باید پس از پخته شدن فرنی به آن اضافه کرد، زیرا پختن شیر باعث از بین رفتن ویتامینهای آن میشود و در ضمن پودر شیر خشک را نباید در فرنی ریخت چون دلمه میشود و برای مصرف شیرخوار مناسب نیست. میتوان برای شیرخوارانی که به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند، از شیر خشکی که پزشک برایشان تجویز میکند، استفاده کرد.
حریره بادام که بعد از فرنی برای کودک تهیه میشود، با بادام بو نداده که پوست کنده و پودر شده است، تهیه میشود البته بهتر است مادران از پودر بادام آماده استفاده نکنند. بادام را در روزهای اول شروع حریره میتوان در تنظیف و در فرنی در حال پختن قرار داد و بعد از پخته شدن آن را دوشید تا شیره بادام به حریره اضافه شود و هضم راحتتری داشته باشد. پس از دو هفته میتوان از بادام پودر شده به طور مستقیم در حریره استفاده کرد. اضافه کردن شکر زیاد به فرنی و حریره بادام توصیه نمیشود، ولی برای ایجاد عطر میتوان از کمی گلاب استفاده کرد. در کودکی که سابقه آلرژی به پروتئین شیر گاو را دارد بهتر است بلافاصله بعد از فرنی، مصرف سوپ را برای او شروع کرد، چون بادام از گروه مواد حساسیت زا است و از طرف دیگر ماده غذایی اصلی نیز محسوب نمیشود و نخوردن آن برای کودک مشکلی از نظر تغذیهای ایجاد نمیکند. دادن این دو ماده غذایی معمولا در طول یک ماه یا حداقل دو هفته کامل میشود، به طوری که شیرخوار برحسب ذائقه و علاقه در دو وعده در روز از آنها استفاده میکند.

طرز تهیه حریره بادام با شیر خشک
دستور پخت حریره بادام
مواد لازم
- بادام: ۶ عدد
- آرد برنج: ۲ قاشق سوپ خوری
- شیر پاستوریزه، یک استکان (حدود ۶۰ میلیلیتر)
- شکر: ۱ قاشق چای خوری
- آب: نصف استکان (حدود ۳۰ میلیلیتر)
بادامها را در آب بریزید و بگذارید آب به جوش بیاید، ۳۰ ثانیه بیشتر لازم نیست بجوشد، بادامها را آبکش کنید، رویشان آب سرد بگیرید و بلافاصله، به راحتی آنها را پوست بکنید. سپس بادامها را با مقداری آب سرد و شکر در مخلوطکن بریزید تا در عرض چندثانیه به مایعی سفیدرنگ و شیرمانند تبدیل شود. این مخلوط را روی شعله ملایم در حالی که به طور مرتب هم میزنید، به مدت حدود ۲۰ دقیقه بپزید. سپس آرد برنج را در شیر سرد حل کرده و به مخلوط فوق اضافه کنید و مجددا مرتب هم بزنید تا قوامی مانند ماست پیدا کند. مقدار اضافی حریره را در ظرف در بسته تا دو روز در یخچال نگه داری کرد. جهت نگهداری حریره در یخچال، اجازه دهید تا کاملا سرد شود سپس درب ظرف را بسته و آن را در یخچال بگذارید. البته تازه تهیه کردن این حریره بهتر است. کودک ۶ ماهه صرفنظر از شیر مادر باید غذای کمکی نیز بخورد، چون در حال رشد و نمو است و شیر مادر به تنهایی نمیتواند تمام نیازهای بدن او را تامین کند.
در ماه ششم لازم است روزی یکبار قبل از شیر دادن به کودک، حریرهی ۵% ( به مقدار مساوی با شیر ) به کودک داده شود. دادن حریره به کودک باید از یک قاشق چایخوری شروع شود و روزانه اضافه گردد تا در پایان ماه ششم به ۱۵۰ گرم (دو سوم استکان) برسد. حریره میتواند برای یک وعدهی کودک کافی باشد و نیازی نیست که در همان وعده به کودک شیر هم بدهید، ولی طبیعی است که آنچه کودک قبلا به آن عادت کرده (شیر ) را ترجیح بدهد. بنابراین میتوان قبل از دادن حریره، به اندازه ی نصف شیشه به کودک شیر مادر داد. در ماه هفتم میتوان دادن حریرهی ۱۰% را برای کودک شروع کرد اما در این سن به غذای دوم هم نیاز است و مابقی وعدههای کودک (حدود ۱۷۰- ۲۰۰ گرم) را شیر مادر تشکیل میدهد.»
ارزش غذایی حریره بادام
آرد برنج به ترتیب شامل درشت مغذیها و ریز مغذیهایی مانند پروتئین، کربوهیدرات، ویتامینهای گروه ب، آهن و کلسیم است. شیر کامل هم شامل پروتئین، چربی، کلسیم و ویتامین د است. این دو ماده یعنی آرد برنج و شیر کامل از ۶ تا ۷ ماهگی برای کودک قابل مصرف هستند. بادام از گروه دانههای روغنی محسوب میشود و شامل ریزمغذیهایی مانند ویتامین A و D و هم چنین اسیدهای چرب ضروری است که از انتهای ماه ششم برای نوزاد قابل مصرف است. توصیهی من این است که هرچه به اواخر شش ماهگی کودک نزدیکتر میشویم پودر بادام را اضافه کنیم و در اوایل شش ماهگی حریره بیشتر ترکیبی از آرد برنج و شیر کامل باشد. بنابراین من دو نوع حریره را به شما پیشنهاد میکنم و دستور پخت آن را می دهم که کمی با حریره بادام خانم کوهستانی متفاوت است.
حریره ی ۱۰%
- آرد برنج ۲۰ گرم
- کره ۵ گرم
- شیر ۲۰۰ گرم
- آب ۵۰ گرم
- شربت قند ۱۰ گرم
- محلول نمک طعام ۳ گرم
نیم استکان شیر و آب را با هم بجوشانید سپس روی شعله ملایم بگذارید ، سپس آهسته آرد برنج را در آن بریزید و به مدت نیم ساعت مرتب هم بزنید. بعد شربت قند و محلول نمک طعام اضافه کنید و بقیهی شیر را گرم کرده و در آن بریزید و ۲ تا ۳ دقیقه بجوشانید. در این حریره کره بریزید و خوب هم بزنید. (این حریره برای کودکان ۶ تا ۱۰ ماه مناسب است و در هر وعده میتوان ۵۰ تا ۲۰۰ گرم از این حریره را به کودک داد)
حریره ی ۵%
- آرد برنج ۵ گرم
- شیر ۵۰ گرم
- آب ۱۰۰ گرم
- شربت قند ۵ گرم
- محلول نمک طعام ۵/۱ گرم
آرد برنج الک کرده را در اب جوش ریخته و تا نیم ساعت روی شعله ملایم هم بزنید. وقتی خوب پخت محلول نمک و شربت قند و شیر را که کمی گرم شده(۷۰ درجه) در آن بریزید بعد از ۱-۲ دقیقه که حریره جوشید، آن را خنک کرده و به کودک بدهید.