علت شوره سر چیست؟ + درمان شوره سر با سرکه

علت شوره سر چیست و شوره سر چگونه بوجود می‌آید؟

شوره سر یا سبوره که به انگلیسی ” Pityriasis simplex capillitii” نام دارد، با پوسته ریزی پوست سر مشخص می شود که همراه با خارش و گاهی اوقات قرمزی و دلمه می باشد.شوره سر با خشکی پوست سر متفاوت بوده و در اصل ریخته شدن سلول‌های مردهٔ اِسکالپ است. اسکالپ (Scalp) فضای آناتومیکالی است که از جلو به صورت و از اطراف به گردن محدود می شود. این پوشش دارای پنج لایه است که حروف لاتین این پنج لایه نام “اسکالپ” را تشکیل می دهند و موی سر، در بیرونی ترین لایه اسکالپ رشد می نماید. پوست انسان در خارجی‌ترین سطح خود به‌دلیل داشتن کراتین مدام در حال بازسازی سلولی است و این بدین معنیست که در تماس مداوم با فضای اطراف سلولهای پوست خارجی (اپیدرم) در لایه بیرونی از بین می‌روند و نیاز به جایگزینی دارند. این بازسازی در تمام سطح بدن وجود دارد ولی هنگامی‌که در اسکالپ سر به‌دلیلی این روند مرگ سلولی افزایش پیدا کند به شکل ذرات قابل دیدن یا به اصطلاح شوره سر پدید می‌آید. شوره سر به دو شکل خشک یا چرب بروز می‌کند. شورهٔ سر خشک قابل دیدن بوده و به شکل لایه‌ هایی از پوست سر، سفید و مسطح است و به آسانی جدا می شود. بیشتر کسانی که به نوع خشک شوره سر دچار می‌شوند موهای خشکی دارند و در بیشتر موارد این نوع شوره سر مسبب خارش آزار دهنده‌ای می‌شوند که خاراندن آن٬ روند افزایش و تکثیرشان را تندتر می‌کند. علاوه بر این خاراندن پوست سر در اثر احساس خارش در شوره خشک، موجب ملتهب شدن پوست سر و تلاش بیشتر پوست برای نوسازی و در نتیجه افزایش شوره سر می‌شود. در مقابل شورهٔ سر چرب ذرات کوچکتر، گرد تر و کمی زرد رنگ هستند که به صورت ذرات چربی به پوست سر می چسبند و جدا کردن آنها سخت تر از شوره سر خشک بوده و باعث زخم‌ شدن پوست سر می‌شود. احساس خارش در شوره سر چرب بسیار بیشتر از شوره سر خشک است و این نوع شوره به طور معمول نشانی از ریزش مو است و با توجه به این نکته باید از خارش سر در شوره چرب اکیداً پرهیز شود.

شوره سر نوع خفیف درماتیت سبوروئیک می باشد. درماتیت سبوروئیک یا درماتیت شوره ای به ضایعات قرمز و پوسته دار پوست که باتولید سبوره (پوسته های چرب یا خشک سفید رنگ) و خارش همراه است، گفته می شود. این بیماری مسری نیست. مکانیسم ایجاد بیماری پوست سر به طور طبیعی در اثر لایه لایه شدن طبقه شاخی آن لایه های شاخی قدیمی را ازدست داده و لایه های جدید جایگزین می گردند. این عمل آهنگ و ریتم طبیعی و مشخصی دارد اگر آهنگ و سرعت ریزش پوسته های طبقه شاخی مو از حالت طبیعی خارج شده و تشدید و تسریع شود حالتی به نام شوره سر ایجاد می گردد. شوره سر به حدی شایع است که برخی متخصصان آن را امری طبیعی می دانند. پس شوره سر در اثر جدا شدن سلول های خارجی پوست سر به وجود می آید و باید نسبت به درمان این عارضه اقدام کرد. علت شوره سر می توان موارد متفاوتی باشد که در ادامه به بعضی از آنها اشاره می کنیم:

خشکی پوست عامل شوره سر

خشکی پوست صورت شایع ترین علت شوره سر است. ورقه های پوست خشک عموما کوچکتر هستند و نسبت به ورقه های پوست ناشی از علت های دیگر آن چربی کمتری دارند و احتمالا در نواحی دیگری از بدن خود مثل پا و دست علائم و نشانه های خشکی پوست را خواهید داشت.

پوست چرب خارش دار عامل شوره سر

این وضعیت که یکی از شایع ترین علت های شوره سر است با پوست چرب قرمز رنگی که پوشیده از ورقه های سفید یا زرد رنگ پوست سر است، مشخص می شود. این مشکل بر پوست سر و نواحی دیگری مثل ابرو، کنارهای بینی و پشت گوش ، قفسه سینه، کشاله ران و گاهی اوقات زیر بغل که سرشار از غده های چرب هستند، اثر گذار است.

شست و سوی کم مو با شامپو عاملی برای شوره سر

در صورتی که به صورت منظم موهای خود را نشوئید، پوست سر شما روغن ها و سلول های پوستی را تشکیل می دهد که باعث شوره سر می شود.

بیماری های پوستی دیگر و بروز شوره سر

افراد مبتلا به بیماری پوستی مثل درماتیت پوستی ، بیماری التهابی مزمن پوست یا پسوریازیس، بیماری که با ساخت شدن سلول های پوستی مرده، خشک و زبر مشخص می شود و باعث ایجاد ورقه های ضخیم می شود، دچار شوره سر می شوند.

قارچ مالاسزیا علت شوره سر

این قارچ سر در پوست سر اغلب بزرگسالان وجود دارد، اما در بعضی از این افراد، این قارچ باعث التهاب پوست سر و شوره ی سر می شود. این شوره قارچ سر باعث التهاب پوست سر و رشد بیشتر سلول های پوستی می شود. سلول های پوستی اضافه می میرند و می افتند و بر روی مو یا لباس ها به صورت ورقه های سفید رنگ ظاهر می شوند. علت ملتهب شدن بعضی از پوست سرها به دلیل قارچ مالاسزیا مشخص نیست. صرف‌نظر از شدت بیماری و اقدامات درمان قارچ سر انجام‌شده، عفونت قارچی پوست سر ممکن است ماه‌ها به طول انجامد.

حساسیت به محصولات مراقبت از مو و ایجاد شوره سر

گاهی اوقات حساسیت به مواد اولیه مشخص در محصولات مراقبت از مو یا رنگ مو، مخصوصا پارافنیلن دی آمین، باعث خارش سر، قرمز رنگ و ورقه ورقه شدن پوست می شود. شست وشوی مکرر مو یا استفاده از محصولات آرایشی مو نیز باعث التهاب پوست و سر و شوره سر می شوند

برس زدن ناکافی به موها از ساده ترین دلایل بروز شوره سر

اشخاصی که موهای خود را بطور مرتب شانه یا برس نکنند، دارای ریسک بالاتری برای ابتلا به شوره سر هستند. این بدین دلیل است که آنها از کمکی که برس زدن در ریختن پوست سر فراهم می‌کند محرومند.

رژیم غذایی نا مناسب و ارتباط آن با شوره سر

برخی از کارشناسان می‌گویند که افرادی که غذاهای کافی که حاوی روی، ویتامین‌های ب و بعضی از انواع چربی هستند را مصرف نمی‌کنند، بیشتر مستعد داشتن شوره سر هستند.
مخمر: افرادی که به مخمر حساس هستند بیشتر در خطر ابتلا به شوره سر می‌باشند، بنابراین منطقی است که فرض کنیم که ممکن است مخمر در این مشکل نقش داشته باشد. افرادی که به مخمر حساس هستند و شوره سر دارند، اغلب متوجه می‌شوند که در طول ماه‌های گرم‌تر کمتر شوره دارند و در زمستان بدتر می‌شود. نور ماوراء بنفش خورشید مخمر را بی اثر می‌کند. برخی عقیده دارند که در طول زمستان پوست به دلیل سردی هوا و اتاق‌های بیش از حد گرم (قرارگیری در معرض دمای شدید) خشک‌تر می‌شود و در نتیجه احتمال پیدایش شوره سر بیشتر است. بنابراین گاهی اوقات تشخیص اینکه علت آن مخمر است یا خشکی پوست، آسان نمی‌باشد.

درماتیت سبورئیک (پوست تحریک شده و چرب) بیماری ایجاد کننده شوره سر

افراد مبتلا به درماتیت سبورئیک بسیار مستعد ابتلا به شوره سر هستند. درماتیت سبورئیک روی بسیاری از نواحی پوست، از جمله پشت گوش‌ ها، جناغ، ابروها و دو طرف بینی و نه فقط پوست سر تاثیر می‌گذارد. در اثر این بیماری فرد پوستی قرمز و چرب که پوشیده از پوسته‌های سفید یا زرد رنگ است را خواهد داشت.

برخی بیماری‌ ها دلیل ایجاد شوره سر هستند

بزرگسالان مبتلا به بیماری پارکینسون و برخی از بیماری‌های عصبی دیگر بیشتر مستعد ابتلا به شوره سر و درماتیت سبورئیک هستند. بیمارانی که در حال بهبودی از حملات قلبی و سکتهای مغزی هستند و بعضی از افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف، اغلب بیش از سایر افراد دچار شوره سر می‌شوند.

دیگر عوامل عمومی که دلیل شوره سر می شوند

از دیگر عوامل موثر در بروز شوره سر مشکلات گوارشی مثل چاقی زیاد، یبوست وعدم هضم غذا است. عدم داشتن تغذیه صحیح و کمبود‌های تغذیه‌ای (کمبود ویتامین ها و…) از دیگر عوامل موثر در بروز شوره سر است. خستگی‌ های بیش از حد روزانه،کمبود خواب، استرس‌های روحی و اختلالات عاطفی، عامل توارث، اختلالات هورمونی (به خصوص آندروژنها)، هوای‌ سرد و خشک‌، واکنش های آلرژیک، گرمای بیش از اندازه، استفاده از کلاه‌های تنگ و چسبان، پوست‌ چرب، تعریق زیاد نیز در بروز شوره سر موثر است. آسیب هائی که به پوست سر وارد میشود مثل سشوار زدن و فرمو بیش ازحد، بابلیس، رنگ کردن و مش زدن مکرر مو. از عوامل دیگر موثر در بروز شوره سر مصرف برخی داروها مثل سایمتیدین، کلرپرومازین و داروهای ضد فشار خون بالا است.

درمان شوره سر چیست؟

درمان شوره سر با سرکه سیب

یک بطری اسپری خالی را بشوئید و در ازای هر پیمانه آب ۳ قاشق غذاخوری سرکه سیب بریزید.۱ الی ۲ بار در هفته محلول را به کف سر بزنید و چند دقیقه ماساژ داده و در نهایت تمیز بشوئید.سرکه سیب خاصیت اسیدی و ضد میکروب داشته و خارش و شوره سر را از بین می برد. علاوه بر این سرکه سیب یک پاک کننده طبیعی و عالی برای موهاست، موهایتان را سالم نگه داشته، به آن درخششی سالم بخشیده، از ریزش مو جلوگیری کرده و حجم موهایتان را هم بیشتر می کند. سرکه سیب خواص پیشگیری کننده مختلفی هم دارد زیرا گردش خون را در مویرگ هایی که درست زیر پوست سرتان هستند، افزایش می دهد.همچنین سرکه سیب دارای خواص ضد قارچ و ضد باکتری است و به اندازه یک شامپوی ضد عفونی کننده برای پوست سر مفید است و در جلوگیری از عفونت پوست سر قابل استفاده است. از طرفی با استفاده از سرکه سیب برای درمان فولیکول هایی که توسط باکتری بسته شده اند (که باعث ایجاد پوسته پوسته هایی در منافذ موها روی پوست سر می شود) می توانید از ریزش موهایتان جلوگیری کنید.

روش دیگر برای استفاده از سرکه سیب مخطوط کردن آن با آب گرم است. در صورتیکه موهایتان ضخیم و بلند است، نسبت سرکه و آب گرم مصرفی تان یک به یک باشد و اگر موهای شما نازک و کوتاه است،باید نسبت سرکه سیب به آب گرم یک به چهار باشد. همچنین اگر به طور مداوم موهایتان را با موادشیمیایی صاف می کنید، بهتر است از همین نسبت استفاده کنید. اگر موهایتان ضخیم، مجعد یا فر است، نسبت سرکه سیب به آب گرم باید یک به سه باشد.همچنین می توانید رایحه محبوبتان را به این فرمول اضافه کنید تا بوی سرکه سیب اذیتتان نکند. فرمولاسیون سرکه سیب خودتان را درست بعد از شامپو کردن موها استفاده کنید، سپس موها را آب گرفته و وقتی می خواهید موهایتان را خشک کنید، دقت کنید که آنها را در حوله نپیچید. موهایتان برای اینکه بوی سرکه سیب زیاد نماند، باید تنفس کنند.

درمان شوره سر با دارو

شوره سر درمان قطعی ندارد، چرا که این عارضه به خاطر عوامل درونی بدن ایجاد شده است. همچنین با توجه به اینکه هر روز داروهای جدیدی برای درمان شوره سر وارد بازار می‌شود و در عین حال هیچ کدام از این داروها موثر نیست، تنها راه کنترل شوره سر به روش بهداشتی و علمی، مصرف شامپو های مناسب برای شوره سر است. چربی پوست منبع تغذیه قارچ روی پوست است که با مصرف شامپوهای ضد شوره که حاوی روی، سلنیوم و سولفاید و … است به نوعی می‌توانند به از بین بردن و کاهش سرعت تولید و فعالیت قارچ‌ ها کمک کنند. همچنین این مواد می‌توانند باعث کاهش تولید چربی در پوست سر شوند.

درمان شوره سر با جوش شیرین

جوش شیرین اثرات بسیار قوی و مثبتی را بر روی شوره سر دارد. یک قاشق غذا خوری جوش شیرین را با یک فنجان آب مخلوط کرده و همانند شامپو از آن استفاده کنید. در یک روش دیگر هم می توانید پس از مرطوب کردن مو، مقداری جوش شیرین به موها بمالید. سپس با آب بشویید. جوش شیرین، قارچ های بیش فعال را که باعث ایجاد شوره سر می شوند کاهش می دهد. احتمالا در روزهای اول موها خشک می شود، اما پس از چند هفته، پوست سر شروع به تولید روغن طبیعی خواهد کرد که موها را نرم می کند.

درمان شوره سر با شنبلیله

مواد مغذی موجود در شنبلیله رشد سالم موها را تشدید کرده و پوسته پوسته شدن سر را برای همیشه از بین می برد. دو قاشق غذاخوری از دانه های شنبلیله را در آب به مدت یک شب خیس کرده و سپس دانه ها را از آب جدا کرده و آسیاب کنید. نهایتا ماده خمیری به دست آمده را به مدت ۴۵ دقیقه به موی سر خود بزنید و بعد با شامپو بشویید.

نکات مهم در مورد شوره سر

شوره سر در مردان بیشتر از زنان بروز می‌کند : وجود هورمون‌های مردانه عامل بوجود آمدن شوره سر است.
وجود غده‌های چربی بزرگ در پوست سر مردان می‌تواند باعث افزایش شوره سر در آنها شود.