محل تولید آدرنالین که در زمان هیجان در بدن تولید می شود کجاست؟
غدد فوق کلیوی یا غده‌های آدرنال (Adrenal) یک جفت غده درون ریز هستند که محل تولید آدرنالین در زمان هیجان در بدن هستند و بر روی کلیه ها قرار دارند. وزن هر کدام از غدد آدرنال حدود ۵ گرم است. هر غده از دو بخش قشر(Cortex) و مغز یا مدولا(Medulla) تشکیل شده است که هرکدام از این دو بخش هورمون های جداگانه ای ترشح می‌کنند. اهمیت قشر غده آدرنال از مغز یا مدولای آن بیشتر است، به طوریکه برداشتن این بخش موجب مرگ می‌شود در حالیکه تخریب یا برداشتن بخش مدولا فقط اختلالاتی را ایجاد می‌نماید. قشر غده آدرنال هورمون‌هایی با عنوان “کورتیکواستروئید” را تولید می‌کند. قشر آدرنال به ترتیب از خارج به داخل از سه لایه تشکیل شده‌است که عبارتند از:
- بخش گلومرولا که نسبتاً نازک بوده و ترشحمینرالوکورتیکوئیدها مانند آلدوسترون را بر عهده دارند که در متابولیسم الکترولیتها به ویژه سدیم و پتاسیم نقش دارند.
- بخش فاسیکولا که ضخامت بیشتری دارد و ترشح گلوکوکورتیکوئیدها مانند کورتیزول و کورتیکوسترون را بر عهده دارد که بر متابولیسم مواد قندی اثر گذاشته و قند خون را زیاد می‌کنند. همچنین بر متابولیسم پروتئین ها وچربی‌ها نیز نقش دارند.
- بخش رتیکولا که در مجاورت قسمت مرکزی غده آدرنال قرار دارد ترشح آندروژن‌ها را بر عهده دارد که فعالیت آن‌ها شبیه هورمون‌های جنسی می‌باشد.
هورمون های قشر آدرنال دارای اثر مینرالوکورتیکوئیدی (آلدوسترون) و گلوکوکورتیکوئیدی (کورتیزول) و اثرات ضعیف آندروژنی هستند. کورتیزول دارای اثر مینرالوکورتیکوئیدی مختصری نیز است ولی اثر آلدوسترون در احتباس سدیم ۵۰۰ برابر قوی تر از کورتیزول است. با توجه به میزان ترشح آلدوسترون (۱۵۰ میکروگرم) و کورتیزول (۲۰ تا ۲۵ میلی‌گرم) در شبانه روز مسلم است که اثرات گلوکوکورتیکوئیدی منحصر به کورتیزول است و این هورمون بعلت ترشح بسیار زیادتر از آلدوسترون، قسمتی از اثرات مینرالوکورتیکوئیدی در بدن را نیز انجام می‌دهد.
در موج باز بخوانیم:
