مهمترین عامل دیابت چیست؟
مهمترین عامل دیابت یکی از مواردی است که شناخت و آگاهی در خصوص آن باعث پیشگیری از بروز آن می شود. اما پیش از اینکه به معرفی مهمترین عامل دیابت بپردازیم بهتر است بدانیم “دیابت چیست؟“. دیابت که با نام بیماری قند نیر شناخته می شود، نوعی اختلال در سوخت و ساز بدن است. در بیماری دیابت توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین میرود و یا بدن در برابر انسولین مقاوم می شود و در نتیجه انسولین تولیدی نمیتواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. لازم به توضیح است که نقش اصلی انسولین در بدن “پایین آوردن قند خون” توسط ساز و کارهای مختلف است. دیابت دو نوع اصلی دارد :
- دیابت نوع یک : که در نتیجه ی آن تخریب سلولهای بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین میشود.
- دیابت نوع دو : مقاومت پیش رونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلولهای بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود.
مهمترین عامل دیابت
شیوع دیابت نوع اول در افرادی که بیماری های خود ایمن همچون “بیماری گریوز”، “تیروئیدیت هاشیموتو” و “بیماری آدیسون” دارند بیشتر است. در حال حاضر فاکتور اصلی ایجاد کننده دیابت نوع یک واکنش خود ایمنی شناخته شده است. شواهد قوی نیز وجود دارند که عفونت ویروسی سلولهای بتای پانکراس را به عنوان اتیولوژی این واکنش ایمنی مطرح کرده است. به این ترتیب که ویروس باعث ایجاد آنتی بادی هایی علیه پروتئین ویروس میشود که شعله ورکننده یک واکنش خود ایمن علیه سلول های بتای مشابه است. دیابت ناشی از ایمنی معمولاً در کودکی و نوجوانی اتفاق میافتد اما ممکن است در هر سنی مشاهده شود.
در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی، چاقی و کم تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند. در دیابت نوع دو که ۹۰–۹۵٪ از بیماران دیابتی را شامل میشود، بدن نسبت به عملکرد انسولین دچار مقاومت میشود. این بیماران حداقل در ابتدای بیماری نقص انسولین نسبی (و نه مطلق) دارند. به این معنی که بدن فرد مبتلا انسولین تولید میکند و حتی ممکن است غلظت انسولین در خون از مقدار معمول آن نیز بیشتر باشد اما گیرندههای یاختهای فرد نسبت به انسولین مقاوم شده و در حقیقت نمیگذارند انسولین وارد سلولها شده و اعمال طبیعی خود را انجام دهد.
این بیماران برای زنده ماندن نیاز به درمان دائم با انسولین خارجی ندارند. علل متعددی برای این وضعیت وجود دارد، مکانیزمهای جزئی بروز این وضعیت شناخته نشده است ولی مشخص است که تخریب اتوایمیون نقشی در بروز این بیماری ندارد. دیابت نوع دوم در افراد چاق بیشتر دیده میشود و چاقی خود درجاتی از مقاومت به انسولین ایجاد میکند.
دقیقا بر اساس توضیحات ارائه شده و با توجه به اینکه بیشترین میزان مبتلایان به دیابت بیماری “دیابت نوع دو” دارند، در نتیجه چاقی به عنوان مهمترین عامل ابتدا به دیابت جا افتاده است که البته کم تحرکی در آن نهفته است.
تاثیرات دیابت در بدن
در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش مییابد از اینرو میزان قند خون افزایش یافته که بهآن هایپرگلیسمی میگویند. وقتی این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخریب رگهای بسیار ریز در بدن میشود که میتواند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند. همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماریهای قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد؛ لذا غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری در افراد با ریسک بالا میتواند در پیشگیری از این عوارض مؤثر باشد. تشخیص و همچنین غربالگری دیابت با انجام آزمایش قند خون میسر است.
در موج باز بخوانیم: