نماز غفیله چیست؟
نماز غفیله از جمله نمازهای مستحب و مرسوم در میان شیعیان است که توسط ائمه بسیار به آن توصیه شده است. نماز غفیله و رکعت و بین نمازهای مغرب و عشا (بعد از نماز مغرب) خوانده میشود.
طریقه خواندن نماز غفیله
- رکعت اول نماز غفیله
در رکعت اول نماز غفیله باید پس از حمد، به جای سوره، این آیه (آیهٔ ۸۷ و ۸۸ سورهٔ الأنبیاء) خوانده شود:
«وَ ذَالنُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِیالظُّلُمَاتِ أَنْ لَاإِلَهَإِلاَّأَنْتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کذَلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ.»
- رکعت دوم نماز غفیله
در رکعت دوم پس از حمد به جای سوره این آیه (آیهٔ ۵۹ سورهٔ الأنعام) را بخواند:
«وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَ یعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَهٍ إِلاَّ یعْلَمُهَا وَ لَا حَبَّهٍ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَ لاَ رَطْبٍ وَ لَا یَابِسٍ إِلاَّ فِی کتَابٍ مُبِینٍ.»
و در قنوت نماز غفیله بگوید :
«أَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْئَلُک بِمَفَاتِحِ الْغَیْبِ الَّتِی لَا یعْلَمُهَا إِلاَّ أَنْتَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍوَآلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِی کذَا وَ کذَا»
و به جای عبارت «کذَا وَ کذَا» حاجات خود را به زبان آورد و بعد از آن بگوید:
«أَللَّهُمَّ أَنْتَ وَلِیُّ نِعْمَتِی وَ الْقَادِرُ عَلَی طَلَبَتِی تَعْلَمُ حَاجَتِی فَأَسْئَلُک بِحَقِّ مُحَمَّدٍوَآلِمُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلَامِ لَمَّا قَضَیتَهَا لِی.»
ریشه نماز غفیله چیست؟
غفیله اسم مصغر از غفلت است و به این دلیل نام غفیله بر نماز غفیله که مابین نماز مغرب و عشا خوانده میشود این است که روایت است معمولاً در این ساعت شیطان سعی میکند افراد را از یاد خدا و فضیلت وصف ناپذیر نافله غافل نماید.
شاید یکی از دلایل توصیه به اقامه نماز غفیله و ثواب آن داستان حضرت یونس در شکم نهنگ است چرا که حضرت یونس علیه السلام یک لحظه غفلت کرد و از قوم خود جدا شد و سرنوشت او با دریا و ماهی پیوند خورد و در شکم ماهی پس از ابزار پشیمانی به درگاه خدای سبحان نجات پیدا کرد و بزرگان گفته اند: بالاترین ذکر در بین اذکار، ذکر یونسیه است و تأکید رسول اکرم صلی الله علیه و آله بر این نماز، به لحاظ غفلت های کوچک و بزرگی است که ما هر روز مرتکب می شویم. آیاتی که در نماز غفیله خوانده می شود اثر و خواصی دارد که اهل بیت (علیهم السلام) از آن مطلع بودند. از این رو امت خود را به خواندن نماز غفیله ترغیب نموده اند.
ذکر«لااله الاّ انت» که در اول نماز غفیله
- از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمودند: “لااله الاّانت” اسم اعظم خداست و موجب استجابت دعا می باشد.
قسمتی از ذکر نماز مستحبی که در رکعت اوّل خوانده می شود در سوره انبیا، آیه های ۸۷ و ۸۸ آمده و به ذکر یونسیه نیز معروف است و همان دعایی است که حضرت یونس (علیه السلام) موقعی که در شکم ماهی بزرگ بود خواند و برای نجات خود از خدا کمک خواست.
سوره انعام، آیه ۵۹
- ذکر دیگر نماز غفیله که در رکعت دوم و بعد از سوره حمد می آید ـ در سوره انعام، آیه ۵۹ آمده است که در این آیه شریف، از اسرار غیب و علم و قدرت خدا و وسعت دایره حکم و فرمان او سخن به میان آمده است.
ثواب و فواید نماز غفیله در روایات شیعه
- نماز غفیله بین نماز مغرب و عشاء بسیار فضیلت دارد و آن نماز توبهکنندگان است و در روایت وارد شده که به آن نماز «غفیله» می گویند و آن دو رکعت است، که در رکعت اول پس از حمد آیه وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً و در رکعت دوم پس از حمد آیه وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ میخوانند، و ثواب این نماز نزد خدا از گرفتن روزه بیشتر است.[دیلمی، حسن، ارشاد القلوب الی الصواب، سلگی نهاوندی، علی، ج۱، ص ۲۳۲]
- امام صادق (علیه السلام) از پدرش و او از پدرانش(علیه السلام) روایت نموده که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود:در ساعت غفلت نماز نافله گزارید هر چند که دو رکعت نماز ساده باشد؛ زیرا آن دو رکعت سرای ارجمندی و بهشت را به دنبال آورد. عرض شد:ای پیامبر خدا! ساعت غفلت کدام است؟ فرمود:بین مغرب و عشاء (نماز غفیله).[صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، حسن زاده، صادق، ص ۱۱۵، ح ۱]
- هشام بن سالم از امام صادق(علیه السلام) نقل می کند که آن حضرت فرمود:هر کس این دو رکعت را در بین نماز مغرب و عشا بخواند و به این دعا تبرّک جوید و حاجت خود را از حضرت حق طلب نماید خداوند حاجت او را بر آورده نماید و آن چه را خواهد به او کرامت کند».[ بهایی، منهاج النجاح فی ترجمه مفتاح الفلاح، بسطامی، علی بن طیفور، ص ۳۰۹]
در موج باز بخوانیم:
- ختم ذکر یونسیه
- خواص سوره یس
- واجبات نماز چیست؟
- طریقه خواندن نماز آیات
- فرق بین واجبات و ارکان نماز
- نماز شب چگونه خوانده می شود؟
- ذکر برای برآورده شدن سریع حاجت
- داستان حضرت یونس در شکم نهنگ