واژینیسموس یا واژینیسم چیست؟
انقباض غیرارادی واژن یا واژینیسم به انقباض عضلات اطراف واژن به صورت کاملا غیرارادی و غیرقابل کنترل گفته میشود که مانع از ورود آلت جنسی مردانه و هر نوع جسم خارجی (حتی انگشت یا تامپون) به واژن میشود به نحوی که هر گونه تلاش برای دخول موجب دردهای شدید برای خانم میشود. بر اساس تحقیقات صورت گرفته واژینیسم (واژینیسموس) اغلب علت روانی دارد. با توجه به اینکه روابط جنسی از مهم‌ترین جنبه های زندگی مشترک، برقراری ارتباطه عاطفی به زوجین و داشتن ارتباط صحیح زناشویی و دوام آن است، چنانچه زوجین نتوانند به خوبی از این روابط احساس رضایت کنند نتیجه ای جز سردی عاطفی و رفتاری بین آنها نخواهد داشت. یکی از مشکلات جنسی که زوجین در مورد آن اطلاعات بیشتری دارند ناتوانی جنسی و عدم نعوظ در مردان است که از شایع ترین مشکلات جنسی مردان است که در مقابل آن، شایع ترین اختلال جنسی در زنان، واژینیسموس است. علت واژینیسموس (واژینیسم) میتواند موارد گوناگونی مانند : “عفونت واژن”، “عدم لزجی واژن”، “پرده بکارت بسیار ضخیم در دهانه واژن”، “زایمان”، “رادیوتراپی به عنوان درمان سرطان دهانه رحم”، “فقدان آموزش جنسی”، “آموزش جنسی سختگیرانه”، “ترس شدید یا شرم از روابط جنسی”، “کثیف انگاشتن روابط جنسی” باشد و واژینیسم (واژینیسموس ) که با عدم خونریزی ماهیانه همراه شود، میتواند نشانه‌ای بر غیر متعارف بودن تنگی واژن است که در صورت تشخیص صحیح به آسانی قابل درمان است. انواع واژینیسموس (واژینیسم) عبارت است از:
- واژینیسموس اولیه: که هر گونه دخول برای اولین بار را غیرممکن می‌سازد.واژینیسموس اولیه به مواردی اطلاق می شودکه زن در اولین تجربه جنسی دچار انقباض واژن شود و مرد در هنگام دخول با مانع مواجه می شود. این عارضه، علت مشکلی به نام ازدواج به وصال نرسیده است که در طی آن زوج هرگز موفق به نزدیکی نشده اند. زنان دچار این عارضه ممکن است در هنگام معاینه واژینال نیز دچار انقباضات مشابهی شوند.
- واژینیسموس ثانویه: که پس از دوران طولانی روابط جنسی بدون درد و معمولاً بعد از یک تجربه ناخوشایند جسمی یا روانی ایجاد میشود. واژینیسموس ثانویه، به تجربه انقباضات واژن بعد از یک دوره رابطه جنسی موفق گفته می شود و زن ممکن است پس از سال ها انجام رابطه جنسی بر اثر مشکلی مانند عفونت و واکنش های روانینسبت به همسر و فعالیت جنسی، دچار درد و انقباض در هنگام دخول شود. ممکن است علت اولیه درمان شود یا بهبود یابد اما واژینیسموس ناشی از آن همچنان باقی بماند و دخول را دردناک یا غیرممکن سازد یا حتی در رسیدن فرد به ارگاسم، اختلال ایجاد کند.
علت واژینیسموس (واژینیسم) از نظر پزشکی
علت واژینیسموس از نظر پزشکی،گرفتگی غیرارادی مداوم یا مکرر عضلات یک سوم خارجی واژن است که مانع مقاربت جنسی می شود. این وضعیت ممکن است به صورت مشکل پایدار برای دخول رخ دهد. با وجود اینکه زن موافقت خود را ابراز یا حتی برای انجام دخول، تلاش می کند، واژینیسموس، در شدیدترین حالت می تواند نزدیکی و دخول را غیرممکن سازد و منجر به درد شدید شود. در برخی موارد این انقباض به حدی شدید است که باعث بسته شدن خود به خود پاها و انقباض شدید همه بدن، افزایش ضربان قلب، تنفس و افت فشار خون شود. در حال حاضر منابع علمی دلایل واضحی را برای واژینیسموس مشخص نکرده اند. باید گفت عمده ترین علت این اختلال، علل روانی است. به نظر می رسد تجربه دردناک و انتظارات منفی درباره دخول واژینال، مثلا ترس از پارگی و خونریزی شدید، موجب بروز افکار ترسناکی در ذهن فرد می شود که به دنبال آن، ترس از دخول و درد همراه با مقاربت ایجاد می شود و زن برای مقابله با این ترس، از همه فعالیت هایی که مربوط به دخول واژینال است پرهیز می کند. تلاش های گهگاه زن و همسرش برای دخول واژینال، با انقباضات واکنشی عضلات لگن روبرو می شود که مانع دخول خواهد شد و عدم توانایی دخول، به نوبه خود باعث تشدید افکار و انتظارات منفی می شود. معمولا هر چه تلاش برای ادامه فعالیت جنسی بیشتر باشد، پاسخ واکنشی شدت بیشتری می یابد و درد و سفتی تشدید می شود.عضلاتی که در بروز این عارضه نقشی کلیدی ایفا می کنند، دسته ای از عضلات کف لگن هستند که به گروه پوبوکوکسیژیوس معروفند. این عضلات در عملکرد جنسی و دستگاه ادراری و خروج مدفوع در زنان، نقش عمده ای دارند. در واژینیسموس، همراهی ذهن و بدن با یکدیگر، موجب ایجاد پاسخ شرطی عضلات می شود و بدن با انقباض این ماهیچه ها، لگن را از آسیب فرضی ناشی از نزدیکی حفظ می کند.
در افرادیکه مبتلا به واژینیسموس هستند ، از نظر ذهنی ، یک حافظه عضلانی وجود دارد که در مقابل دخول ، شرطی شده اند که منقبض شوند. مثل زمانی که چیزی به سمت شما پرت می شود و شما سریع خودتان را جمع میکنید و حالت دفاعی میگیرید .(این حرکت دفاعی هم غیرارادی انجام می شود).ولی فرقی که این دو حالت دارند این است که وقتی شما حالت دفاعی میگیرید، به خودتان کمک کرده اید ! اما در واژینیسموس ، از ترس درد عضلات را منقبض کرده اید و به جای کمک به خود، کار را بدتر کرده و درد را بیشتر کرده اید…
عواقب واژینیسموس (واژینیسم)
دردهای مهبلی در حین دخول یا تلاش برای دخول نه تنها مانع هر گونه دخول میشود بلکه منجر به دور باطلی می‌گردد که از ترس از درد و انقباض غیرارادی شروع و به درد شدید و عدم دخول ختم میشود واژینیسم در زنان ایجاد احساس عدم اعتماد به نفس، ناتوانی، غیرطبیعی بودن، و سرزنش خود می‌کند. واژینیسم عواقب سنگینی بر تعادل زندگی جنسی و عاطفی زوجین دارد و نیز به علت عدم تحمل دخول هر نوع جسم خارجی ازمایشهای پزشکی مربوط به بیماریهای جنسی را ناممکن می‌کند. واژینیسم در بسیاری از فرهنگها تابو محسوب میشود. در حالی که در صورت تشخیص به موقع، درمان آن در بیماران مشتاق به بهبودی امکان‌پذیر است.
درمان واژینیسموس
آزمایش پزشکی به منظور تشخیص هر گونه ناهنجاری یا بیماری جسمی و واژینیسم ضروری است. تمرین مداوم انبساط و انقباض واژن و نیز استفاده از دیلاتاتور (معروف به شمع) که از اندازه‌های کوچک آغاز و در اندازه های بزرگتر ادامه می‌یابد حیاتی است. در کشورهایی که روابط جنسی تابو محسوب میشود یا آموزش جنسی غایب یا بسیار سختگیرانه است، همراهی یک متخصص سکسولوژ (متخصص روانشناسی و درمان مشکلات روابط جنسی) در طول درمان ضروری است.کلید اساسی در درمان، ایجاد تغییرات شناختی در فرد و آمادگی برای انجام مقاربت است و خبر خوب برای مبتلایان به واژینیسموس این است که این اختلال، درمان پذیرترین اختلال جنسی است و با روش های جدید درمانی، بیش از ۹۹ درصد بیماران بهبود می یابند. اغلب بیماران از تغییری که در طی درمان و پس از آن در زندگی شان پدید می آید، شگفت زده می شوند.
نقش همسران در درمان واژینیسموس
حضور زوج همراه با یکدیگر برای درمان این اختلال در مرکز مشاوره و مطب ضروری و نقش مردان بسیار اساسی است. مردان در بسیاری از موارد می توانند به کمک همسر خود بشتابند. آنها باید بدانند این اختلال براساس منابع علمی و فقهی، به هیچ وجه دلیلی برای عدم تمکین زن نیست، بلکه این انقباضات به صورت غیرارادی و نه به اراده شخصی رخ می دهد و زن پس از یک دوره درمان با حمیات همسر می تواند به راحتی از فعالیت جنسی با همسرش لذت ببرد. بنابراین مردان به هیچ وجه نباید همسرشان را به طلاق دادن تهدید کنند. این تهدیدها باعث تشدید انقباض عضلات و گاهی اختلال میل یا حتی بروز بیزاری جنسی در زن می شود که درمان آن بسیار مشکل تر و پیچیده تر از درمان واژینیسموس است. اگر مرد از رابطه جنسی خود را کنار بکشد یا به دلیل ترس از آزار همسرش تمایلی به انجام فعالیت جنسی نشان ندهد، نه تنها همسرش برای ادامه درمان انگیزه کافی نخواهد داشت، بلکه خودش نیز به مرور زمان دچار انواعی از اختلالات نعوظ می شود. بنابراین مرد باید با تاکید بر ادامه درمان، زن را در هر مرحله تشویق کند زیرا ادامه زندگی بدون فعالیت جنسی در طولانی مدت منجر به بروز اختلافات زناشویی خواهد شد.
تشخیص واژینیسموس
واژینیسموس شدت های مختلفی دارد . انواع خفیف آن فقط ممکن است احساس سوزش و احساس تنگی و لذت نبردن از نزدیکی باشد . به همین دلیل فرد مکررا به پزشک زنان مراجعه کرده و از طرف پزشک خود انواع روان کننده ها و …را دریافت میکنند . فرد واژینیسموسی که اجازه دخول به همسر و اجازه معاینه به پزشک یا ماما را ندهد ، شدیدترین حالت واژینیسموس را دارد.شرط اول تشخیص ،این است که در معاینه ، همه چیز طبیعی باشد .
در موج باز بخوانیم:
