ویروس چیست و چگونه شیوع می یابد؟
ویروس واژه ای انگلیسی به صورت “Virus” است که نام نوعی عامل بیماری زا است که فقط در سلولهای زنده یک ارگانیسم تکثیر میشود و به عنوان عامل نقل وانتقال امراض شناخته می شود. از نظر علمی ویروس قطعه ای از نوکلئیک اسید است که درون یک پوشش پروتئینی محصور شده است. اسید نوکلئیک به زنجیره های طولانی مولکولی یک رشته ای یا دو رشته ای گفته می شود که از به هم پیوستن تعداد زیادی نوکلئوتید تشکیل شده است و در همه جانداران یافت میشود. نوکلئوتیدها مولکول های ترکیب های آلی ارگانیک هستند که مونومر و یا پیش واحد اسیدهای نوکلئیک به حساب میآیند مانند : دی ان ای (DNA) و آر ان ای (RNA).
ویروس ها قدرتی دارند که میتوانند حیوانات، گیاهان و حتی میکروارگانیسم ها مانند باکتری ها و آرکیاها را آلوده کنند. در واقع ویروس ها از باکتری ها بسیار کوچکتر هستند و فقط با میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهده اند. از طرفی ویروس ها به جزفاز ژنتیک ویژگیهای زیستی دیگری ندارند و به همین دلیل زیست شناسان تا ده سال پیش آنها را زنده نمیدانستند.
ویروس با استفاده از امکانات سلولی میزبان تکثیر میشود و فعالیت اصلی یاخته های میزبان را مختل میکنند. به عبارت دیگر ویروس ها تنها در محیط خنثی در سلول های زنده تکثیر میشوند، رشد نمیکنند، حالت هومئوستازی ندارند و به دلیل نداشتن آنزیمهای اصلی واکنشهای متابولیسمی در آنها رخ نمیدهد و فقط دو آنزیم در آنها یافت میشود:
- آنزیم ATP
- آنزیم رو نوشت بردار معکوس (مخصوص RNA دارها)
ویروس ها چه شکلی هستند؟
ویروس ممکن است کروی، مارپیچی یا چند وجهی باشد. یک ویژگی مخصوص ویروس های جانوری این است که دارای پوششی از جنس غشای سلولی (پروتئین، لیپید و گلیکو پروتئین) هستند که البته این پوشش را از میزبان قبلی خود بدست میآورند.
ویروسهایی که به باکتری ها حمله میکنند، باکتریوفاژ نام دارند که از سایر ویروس های گیاهی و جانوری پیچیده ترند، چرا که شامل دو پوشش چند وجهی (به عنوان کپسید) و پوشش مارپیچی (به عنوان دم) میباشند.
در موج باز بخوانیم: