ذکر یونسیه چیست؟

ذکر یونسیه یکی از مهم ترین و اثرگذارترین ذکرها است که افراد بسیاری به آن اعتقاد راسخ داشته و در زمان های مشکلات، تانوانی ها و شرایط غیر قابل کنترل به ختم آن پناه میبرند. البته اصولا ذکرها فقط برای رفع گرفتاری ها، مشکلات و بیماریها کاربرد ندارند بلکه در زمان های عادی زندگی هم موجب آسایش و آرامش خاطر می شوند. ریشه ی به وجود آمدن ذکر یونسیه گرفتاری و ناچاری حضرت یونس و درد و دل های او با پروردگار خویش است.

ذکر یونسیه که به گفتن “لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ” میگویند ذکری است. حضرت یونس علیه السلام ۳۳ سال به فرمان خداوند در میان قوم خود به ارشاد، راهنمایی و آگاه سازی مردم پرداخت ولی در تمام آت مدت فقط دو نفر به حضرت یونس و اعتقادات او ایمان آوردند به همین دلیل حضرت یونس قوم خود را نفرین کرده و از خداوند راهی خواست. خداوند نیز به یونس وعده داد که در فلان تاریخ عذاب خود را بر قوم او خواهد فرستاد. در نتیجه یونس از شهر خارج شد و یکی از دوستان او در شهر ماند و مردم را از عذاب خدا ترساند و از آنها خواست توبه کنند و آنها که نشانه های عذاب وعده داده شده را دیدند از ترس عذاب توبه و ناله کردند تا خدا عذابش را از آنان بر گرداند. یونس هم به امید اینکه مردم نابود شده اند به شهر بازگشت و وقتی دید همه چیز عادی است و مردم به کارش معمولی خود مشغول هستند عصبانی شد و شهر را بدون اجازه خداوند ترک کرد و با یک کشتی راهی دریا شد.

در بین راه ماهی غول پیکری به کشتی حمله کرد و به خواست خداوند متعال حضرت یونس را بدون اینکه به او آسیب برساند بلعید. حضرت یونس وقتی به هوش آمد متوجه اشتباه خود شد و با ناله و تضرع به درگاه خداوند توبه کرد که توبه او در قرآن آمده است و بخشی از آیه به عنوان ذکر یونسیه مشهور شده است که علما و عرفا خواص بیشماری را برای آن نقل میکنند. قرآن میفرماید :

وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ

 “و ذالنون آنگاه که خشمناک برفت و پنداشت که هرگز بر او تنگ نمی گیریم و در تاریکی ندا داد : هیچ خدایی جز تو نیست ، تو منزه هستی و من از ستمکاران هستم.”

ذکر یونسیه

آثار و برکات ذکر یونسیه

• پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله وسلم : هر بیمار مسلمانى که این دعا را بخواند، اگر در آن بیمارى (بهبودى نیافت و) مرد پاداش شهید به او داده مى شود و اگر بهبودى یافت خوب شده در حالى که تمام گناهانش آمرزیده شده است.
• رسول خدا صلى الله علیه و آله وسلم : آیا به شما خبر دهم از دعایى که هرگاه غم و گرفتارى پیش آمد آن ادعا را بخوانید گشایش ‍ حاصل شود؟ اصحاب گفتند: آرى اى رسول خدا. آن حضرت فرمود: دعاى یونس که طعمه ماهى شد: «لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین»
• امام صادق علیه السلام : عجب دارم از کسى که غم زده است چطور این دعا را نمى خواند «لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین» چرا که خداوند به دنبال آن مى فرماید: ما او را پاسخ دادیم و از غم نجات دادیم و این چنین مؤ منان را نجات مى دهیم.
• مرحوم کلینى نقل مى کند: مردى خراسانى بین مکه و مدینه در ربذه به امام صادق علیه السلام برخود و عرضه داشت : فدایت شوم من تا کنون فرزند دار، نشده ام ، چه کنم ؟حضرت فرمود: هرگاه به وطن برگشتى و خواستى به سوى همسرت روى آیه ( ۷۸ سوره انبیا) را بخوان انشاء الله فرزند دار خواهی شد.

برای تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار خوب است وبرای رفع حجب و نورانیت موثر است و استجابت دعا و نجات مؤمنین از طرف خدا شامل گوینده آن می شود.

ختم های ذکر یونسیه

برای ختم ذکر یونسیه عددهای :

• ۴۰۰
• ۷۰۰
• ۱۰۰۱
• ۳۰۰۰
• ۴۰۰۰
• ۷۰۰۰

در روابات مختلف گفته شده است اما ختم ذکر یونسیه با گفتن ۴۰۰ بار آن در شبها بعد از نماز عشاء (تا هر وقت شب) در سجده، توصیه بسیار شده است. چون ذکر یونسیه به معنی استغفار است در آن هیچ عوارضی نیست و برای دیدن حالات برزخی مؤثر است. علاوه بر این ذکر یونسیه برای تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار خوب است وبرای رفع حجب و نورانیت موثر است و استجابت دعا و نجات مؤمنین از طرف خدا شامل گوینده آن می شود. تجرد، با مداومت در ذکر یونسیه حاصل میشود، چنانکه برای مرحوم سید هاشم حداد سه روز حالت تجرد برزخی اتفاق افتاد که البته مکاشفه این طول زمانی را ندارد. مرحوم آخوند ملا حسنقلی همدانی: هر قدر  در هر وقت بتوانید ذکر یونسیه را بگوئید. مرحوم سید هاشم حداد نقل کردند که ذکر یونسیه برای معرفت نفس و معرفت رب مؤثر است و خودش به ذکر یونسیه مشغول بود. از وی سئوال شد در ایام فراغت همانند راه رفتن و نشستن چه ذکری برای نورانیت قلب و رفع حجب خوب است؟ فرمود : “ذکر یونسیه”

می فرمود : عدد ۳۰۰۰ به بعد برای کاملین “سالکینی که از مراحلی و منازلی عبور کرده اند” می باشد .جناب استاد مدت زیادی در نجف ۳۰۰۰ مرتبه ذکر یونسیه را در سجده می گفتند. از بسیاری از بزرگان این ختم با عدد ۴۰۰ مرتبه در سجده خصوصا” در میان نماز مغرب و عشاء و یا قبل از اذان صبح و یا بین الطلوعین جهت افاضات روحانی نقل شده است و این یکی از ختوماتی است که معمولا” اساتید در ابتدای سلوک به شاگردانشان توصیه می کنند . ناگفته نماند که این ختم به منزله توبه ای حقیقی است اگر خالصانه برای خدا بجای آورده شود اثر شگرفی در پیشبرد انسان دارد .

وقتی از مرحوم آیت الله کشمیری پرسیدند بهترین کار برای سالک در کدام یک از اعمال عبادی است؟ فرمودند : بهترین آن سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود . و فرمودند : امان ذکر یونسیه موجب اتصال به ارواح و باز شدن چشم برزخی می گردد. ذکر بونسه اثر بسیار عجیبی در رفع غم و اندوه دارد.

ذکر یونسیه و اجابت دعا

امام صادق (ع ) فرمود: عجب دارم از کسى که غم زده است ، چطور این دعا (ذکر یونسیه) را نمى خواند: «”لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین” چرا که خدا به دنبال آن مى فرماید: فاستجبنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجى المؤ منین (ما او را پاسخ دادیم و از غم نجات دادیم و این گونه مؤمنان را نجات دهیم ).»

ذکر یونسیه و نجات از بیمارى

پیامبر گرامى (ص ) فرمود: هر بیمار مسلمانى که این دعا را بخواند، اگر در آن بیمارى (بهبود نیافت ) و مرد، پاداش شهید به او داده مى شود و اگر بهبودى یافت، خوب شده در حالى که تمام گناهانش آمرزیده شده است. رسول خدا (ص ) فرمود: آیا به شما خبر دهم از دعایى که هر گاه گرفتارى و غم پیش آید آن دعا را بخوانید گشایش حاصل شود؟ اصحاب گفتند: آرى ، اى رسول خدا. آن حضرت فرمود: دعاى یونس (ذکر یونسیه) که طعمه ماهى شد :  “لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین”.

درس سرنوشت

جمله پرمعنى کذلک ننجى المومنین نشان مى دهد آنچه بر سر یونس آمد از گرفتارى و نجات یک حکم خصوصى نبود، بلکه با حفظ سلسله مراتب ، جنبه عمومى و همگانى دارد، بسیارى از حوادث غم انگیز و گرفتاریهاى سخت و مصیبت بار، مولود گناهان ما است ، تازیانه هایى است براى بیدار شدن ارواح خفته و یا کوره اى است براى تصفیه فلز جان آدمى ، هر گاه انسان در این موقع به همان سه نکته
اى که یونس توجه کرد توجه پیدا کند، نجات و رهایى حتمى است :

• توجه به حقیقت توحید و این که هیچ معبود و هیچ تکیه گاهى به جز الله نیست.
• پاک شمردن و تنزیه خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم و هر گونه گمان سوء درباره ذات پاک او.
• اعتراف به گناه و تقصیر خویش حدیثى است در درالمنثور، از پیامبر اسلام (ص ) نقل شده است که فرمود: یکى از نامهاى خدا که هر کس او را با آن بخواند به اجابت مى رسد و هر گاه با آن چیزى را طلب نماید، به او مى دهد، دعاى یونس است.

شخصى عرض کرد: اى رسول خدا، آیا او مخصوص یونس بود یا شامل جماعت مسلمانان نیز مى شود. فرمود: هم مربوط به یونس و هم همه مومنان ، هنگامى که خدا را به آن مى خوانند. آیا گفتار خداوند را در قرآن نشنیده اى و کذلک ننجى المومنین. این دلیل بر آن است که هر کس چنین دعایى کند، خداوند اجابت آن را تضمین فرموده است.

ذکر یونسیه در کلام عارفان

مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکى تبریزى (ره ) مى نویسد: من استادى داشتم بزرگوار،عارف ،عامل و کامل (مراد او آخوند ملاحسینقلى همدانى است ) که نظیر او را ندیده ام ، از او درباره عملى که مجرب ، و در اصلاح قلب و تحصیل معارف مؤ ثر باشد، سؤ ال کردم.ایشان در پاسخ فرمودند: براى این امر، هیچ کارى مانند مداومت بر یک سجده طولانى در هر شبانه روز یک مرتبه که در آن لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین گفته شود، نیست. انسان این ذکر را بگوید، در حالى که خود را در زندان طبیعت زندانى و مقید به قید و بندهاى این اخلاق رذیله ببیند، و اقرار داشته باشد که ((خداوندا، تو مرا گرفتار این پستى ها نکردى ، و در حق من ظلم روا نداشتى ، و تنها من به خویشتن ستم کردم.

توصیه بزرگان به ذکر یونسیه

بزرگان و اهل سلوک ، فواید و تاءثیرات زیادى براى ذکر یونسیه بیان کرده و بهره ها و برکات بسیارى از آن دیده اند.مقصود از ذکر یونسه دعایى است که از قول یونس پیامبر(صلوات الله علیه) در آیه ۸۸ از سوره مبارکه انبیاء آمده است و درباره مداومت بر آن براى رفع گرفتارى ها.

ذکر یونسیه بعد از نماز مغرب و عشاء در شب جمعه

امام صادق (ع ) دعایى را از حضرت امام محمد باقر (ع ) و آن حضرت از امام زین العابدین (ع ) و آن حضرت از امام حسین بن على (ع ) و آن حضرت از امیرالمومنین (ع ) و آن حضرت از رسول خدا (ص ) و آن حضرت از جبرئیل – صلوات الله علیه – و جبرئیل هم از خداوند بزرگ ، گرفته است ، براى شفاى هر دردمند و گرفتارى نقل فرموده است. آن دعا این است که در شب جمعه بعد از نماز مغرب و عشاء بگوید: لا اله الا سبحانک انى کنت من الظالمین (خدایا، جز تو خدایى نیست ، تو از همه بدیها و عیبها منزه و پاکیزه اى. من بودم که در حق خود ستم کردم ).

تکرار ذکر در سجده اى طولانى

یکى از بزرگان – آیت الله امینى (ره ) – مىگوید: در شبانه روز یک سجده طولانى انجام بده و به مقدارى که حال دارى و با حضور قلب این ذکر را تکرار کن : لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین.
ادامه این سجده طولانى مجرب است و آثار خوبى را در بردارد.از بعضى از سالکین نقل شده که در سجده چهار هزار مرتبه این ذکر را تکرار مى نموده است.

رساله نور على نور در ذکر و ذاکر و مذکور

شایسته است که انسان نازل در منزل یقظه و عارف به منطق وحى یکدوره قرآن کریم را به دقت به این عنوان قرائت کند که اسمایى را که خداوند سبحان بدانها خویشتن را وصف مى فرماید، و نیز آنچه را ملائکه او را بدانها نداء مى کنند، و نیز دعاى انبیاء و اولیا را که خداوند سبحان در پیش آمد شدائد اوضاع و احوال آنان از زبانشان نقل فرموده است که در آن شدائد احوال و اوضاع خداى تعالى را به اسمى خاص و دعائى مخصوص خوانده اند، انتخاب کند. بدیهى است که نمونه آن شدائد احوال براى دیگران به فراخوار قابلیت و شرائط زمانه و روزگار آنان پیش مى آید و کأن هر یک از آن اشخاص و حالات عنوان نوعى دارد که در هر کوره و دوره و در هر عصر و زمان در دیگران طورى ظهور و بروز مى نماید، این کس نیز در پیش آمدهاى زندگى خود که مشابه با آن حالات است خداوند را بدان اسم و دعا و ذکر و مناجات بخواند و آن را وسیلت نجات و سعادت خود قرار دهد چنانکه از تدبر و غور در بسیارى از آیات و تامل و دقت در بسیارى از روایات حث و تحریص بدین دستور العمل استفاده مى شود. و ما در این مطلب مهم به تمسک یک آیت و یک روایت تبرک مى جوییم که خردمند را بسند است : مثلا خداوند سبحان در فضیلت ذکر یونسى در سوره مبارکه انبیاء فرموده است :

و ذاالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر علیه فنادى فى الظلمات ان (( لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین )) فاستجبنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجى المؤمنین

در موج باز بخوانیم:

• خواص سوره یس
• معنی سوره توحید
• سوره دهر در شان کیست؟
• عقیله بنی هاشم کیست؟
• نام دیگر سوره انشراح چیست؟
• نام دیگر سوره های قرآن چیست؟
• چهاردهمین سوره قرآن مجید چیست؟