روماتولوژی یعنی چه و روماتولوژی چیست؟
روماتولوژی (Rheumatology) نام یکی از گرایش های تخصصی در علم پزشکی است که به پزشکی داخلی و پزشکی اطفال و مطالعه و درمان بیماری های بافت همبند و استخوان های بدن انسان توجه دارد.به متخصص رشته روماتولوژی، روماتولوژیست گفته می شود. از آنجاییکه بسیاری از بیماری های مورد توجه در تخصص روماتولوژی، ریشه سیستم ایمنی دارند، لذا روماتولوژی بیشتر به مطالعه ایمنی شناسی میپردازد و دامنه علم روماتولوژی بسیار وسیع است اما در حالت کلی می توان گفت روماتولوژیست در زمینه های زیر فعالیت میکند:
- بیماری های مفصلی
- بیماری های مفصلی با علت التهابی (Inflammatory) مانند بیماری آرتریت روماتوئید و …
- بیماری های مفصلی با علت مکانیکال مانند بیماری استئوآرتریت (Osteoarthritis) که اسم دیگر آن آرتروز (Arthrosis) میباشد.
- بیماری های مفصلی با علل یا منشا نورولوژیک : آسیب مفصل به دنبال آسیب سیستم عصبی که در اندامها ایجاد میشود. مانند نوروپاتی بدنبال دیابت و …
- بیماری های مفصلی با علل متابولیک : آسیب مفصل به علت بیماری زمینه ای فرد مانند دیابت یا نقرس میباشد.
- بیماری های مفصلی با علل عفونی : علت های عفونی متعددی مانند باکتری ها یا تب مالت یا سل می توانند باعث ابتلای مفصل شوند.
- مشکلات خارج مفصلی
- مشکلات خارج مفصلی: در اطراف مفصل ضمائمی وجود دارد که هر کدام از آنها می توانند با علل متفاوت دچار آسیب شده و ایجاد بیماری نمایند. ضمائم مفصل عبارتند از:
- تاندونها که التهاب آنها تاندونیت (Tendinitis) نامیده میشود.
- به تورم اطراف تاندون ها که تنوسینوویت (Tenosynovitis) گفته میشود.
- کیست های اطراف مفصل که کیست سینویال (Synovial Cyst) گفته میشود.
- مشکلات خارج مفصلی: در اطراف مفصل ضمائمی وجود دارد که هر کدام از آنها می توانند با علل متفاوت دچار آسیب شده و ایجاد بیماری نمایند. ضمائم مفصل عبارتند از:
- بیماری های استخوان
- بیماری های استخوان به علت عوامل متابولیکی که سردسته آن ها بیماری پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis) است.
- بیماری های استخوان به علل عفونی که میتواند با منشا باکتری ها یا قارچ ها باشد که به آن بیماری استئومیست (Osteomycitis) گفته میشود.
- بیماری های ستون فقرات
- بیماری های التهابی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزانت (Ankylosing spondylitis) سردسته آنهاست.
- بیماری های با علت های مکانیکال که علل آن استئوآرتریت مهره های گردن یا بیماری های فتق دیسک(Disc herniation) میباشد که باعث ایجاد اثر فشاری بر روی ریشه عصب شده و دردهای ارجاعی به اندام های فوقانی و تحتانی ایجاد میکند.
- علل عفونی که در آن عفونت های مختلفی مانند باکتری ها، سل یا بروسلا میتوانند باعث دیسک شده و مهره های کمر را مبتلا نمایند.
- بیماری های بافت همبند
- بیماری های بافت همبند (Convective tissue) که در آن تمامی قسمت های مختلف میتواند مراتبی از ابتلا را داشته باشد. مانند بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک ( SLE/Systemic Lupus Erythematosis)
شیوع این بیماری ها در مطالعات جهانی حدود ۴۰-۳۰ درصد میباشد. در مطالعه صورت گرفته در ایران شیوع این بیماری در جامعه شهری ۴۲ درصد و در جامعه روستایی ۶۶ درصد میباشد.