کپسول سلکوکسیب برای چیست؟
سلکوکسیب که به انگلیسی Celecoxib نام دارد نام کپسول دارویی ای است که در رده درمانی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی از نوع کوکسیب قرار دارد. کپسول سلکوکسیب در درمان بسیاری از بیماری ها مانند استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید، دیسمنوره، نقرس، سنگ صفرا، آرتریتها، دردهای مختلف اندام ها، تب و … براساس نیاز و تشخیص پزشک متخصص تجویز می شود. در واقع کپسول سلکوکسیب از مهار کننده های قوی آنزیم سیکلواکسیژناز است که باعث تبدیل اسید آراشیدونیک به پروستاگلاندین ها میشود. تفاوت سلکوکسیب با سایر مهارکننده های سیکلواکسیژناز در این است که سلکوکسیب به صورت اختصاصی Cox-۲ را که در سلولهای التهابی است مهار میکند و به Cox-۱ که در سایرسلولها مانند سلول های معده است تاثیری ندارد. کپسول سلکوکسیب با مهار سیکلواکسیژناز تولید پروستاگلاندین ها را کاهش داده و به این روش اثر ضد درد و التهاب خود را نشان میدهد. سلکوکسیب بصورت کپسول سلکوکسیب ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرمی توسط پزشکان تجویز می شود و از طریق ادرار و مدفوع دقع می شود.
- اسید آراشیدونیک : اسید چرب اشباع نشده ای زیرمجموعه اسیدهای چرب امگا ۶ است که یکی از چربی های مهم برای حیات بیشتر جانداران است.
- پروستاگلاندین ها : یکی از مهمترین واسطه های شیمیایی در داخل بدن هستند که با تأثیر بر روی گیرندههای مختلف سلولی تأثیرات متنوع زیادی در بدن دارند و دارای ساختاری شبیه کلسترول هستند.
- آنزیم کوکس ۱ در تمام ارگان ها مانند معده و کبد و غیره پاسخگوی نیاز ایمنی در برابر آسیب ها است.
- آنزیم کوکس ۲ تنها در محل بروز التهاب وجود دارد.
ضد التهاب های کلاسیک مانند بروفن با بلوک کردن هر دو نوع آنزیم کوکس ۱ و کوکس ۲ ٬ در کنار مهار التهاب اثرات ناخواسته ای مانند آسیب های گوارشی و غیره را نیز همراه دارند٬ در حالیکه کپسول سلکوکسیب بهخاطر شکل کوکس ۲ با بلوک کردن آن باعث رفع التهاب میشوند ولی قادر به بلوک کردن کوکس ۱ نیست و بنابراین آثار تخریبی انسایدهای کلاسیک را دارند.
عوارض جانبی کپسول سلکوکسیب چیست؟
کپسول سلکوکسیب هر چند عوارض گوارشی کمتری از مهارکننده های غیراختصاصی سیکلواکسیژنار مانند دیکلوفناک و آسپرین دارد ولی عوارض کلیوی آن مشابه مهارکننده های غیراختصاصی Cox-۲ بوده و عوارض قلبی عروقی آن حتی ممکن است بیشتر باشد. همچنین واکنش های آلرژیک هم می تواند از عوارض کپسول سلکوکسیب باشد و در اثر مصرف آن ایجاد شود. در حالت کلی در بروشور کپسول سلکوکسیب ممکن است موارد زیر به عنوان عوارض کپسول سلکوکسیب معرفی شود :
- ناراحتی های گوارشی : معده درد یا تجمع گاز در معده
- افرادی که دچار خونریزی معده یا ناراحتی های گوارشی هستند ممکن است بعد از مصرف این دارو دچار عوارض بیشتری شوند و مشکلات گوارشی شان تشدید شود. یکی از نشانهها برای تشخیص خونریزی دستگاه گوارش بعد از مصرف کپسول سلکوکسیب، سیاه شدن رنگ مدفوع است. در صورت مشاهده آن مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- افزایش فشار خون
- سردردهای شدید
- تورم دست و پاها
- افزایش وزن ناگهانی
- حساسیت های پوستی (نادر)
- تب شدید
- خارش بدن
- اختلال در تنفس
- تورم لب ها و دهان
- تورم غدد لنفاوی
همچنین در صورتیکه داروهای زیر را مصرف می کنید حتما پیش از شروع به مصرف کپسول سلکوکسیب پزشک معالج خود را در جریان قرار دهید چرا که ممکن است مسبب بروز تداخل دارویی شود :
- کاپتوپریل و انالا پریل
- قرص لازیکس
- سیدوفوویر
- لیتیوم
- قرص لوزارتان
- والسارتان
مقدار و نحوه مصرف کپسول سلکوکسیب چیست؟
- کپسول سلکوکسیب باید دقیقا براساس تجویز پزشک متخصص مصرف شود اما در حالت کلی مقدار مجاز مصرف کپسول سلکوکسیب در طی روز ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم است.
- یک ساعت پس از مصرف کپسول سلکوکسیب تاثیرات دارو در بدن شخص بیمار ظاهر میشود و تا مدت ۸ ساعت در بدن وی می ماند.
- اگر یک وعده مصرف دارو را فراموش کردید در صورتیکه تا زمان مصرف بعدی کپسول مدت زمان کمی مانده بود صبر کنید و در وعده بعدی دارو را مصرف کنید اما اگر زمان زیادی تا وعده بعدی مصرف کپسول مانده بود به محض یادآوری آن را مصرف کنید.
- کپسول سلکوکسیب را در مدت زمانی که پزشک تجویز کرده است مصرف کنید و از قطع یکباره مصرف کپسول سلکوکسیب، بدون اجازه پزشک متخصص و معالج، به خصوص در درمان های طولانی مدت اکیدا پرهیز کنید.
موارد منع مصرف کپسول سلکوکسیب چیست؟
- بیماران مبتلا به آسم و مشکلات تنفسی
- بیماران دارای ناراحتی قلبی یا نارسایی های حاد قلبی و بیماران دارای بیماری قلبی مادرزادی
- بیماران دارای بیماری های دستگاه گوارش از جمله التهاب روده یا خونریزی معده