قرص پردنیزولون چیست؟
پردنیزولون یکی از انواع داروهای کورتیکواستروئیدی است که با عنوان داروهای کورتون شناخته می شوند. در واقع با توجه به نقش مهمی که گلوکوکورتیکوئیدها در کاهش پاسخ های ایمنی دارند تعداد زیادی دارو بر اساس اسکلت ساختمانی گلوکوکورتیکوئیدها با فرمولهای شیمیایی شبیه هم ساخته شده است که به آنها استروئید یا کورتیکواستروئید گفته می شود و بیشتر ایرانی ها با نام کورتون می شناسند. داروهای کورتیکواستروئید از پرکاربردترین داروها در پزشکی هستند که در بیماریهای مختلفی مانند “حساسیت”، “بیماریهای خود ایمنی” و “التهاب” به کار میروند. به همین علت پردنیزولون دارای خواص “ضد التهابی” و اثر “سرکوب کنندگی دستگاه ایمنی بدن” را دارد.
پردنیزولون کمک میکند تا تورم، قرمزی، خارش، و واکنشهای حساسیتی کاهش یابند. همچنین در درمان بیماریهای گوناگونی مانند : “نفروتیک”٬”آسم”، “آرتریت”، “بیماری های روماتیسمی”، “مشکلات پوستی” و “حساسیت شدید” کاربرد دارد و به صورت قرص با آمپول تجویز می شود اما به شکل قطره چشمی استریل نیز موجود است.
نحوه مصرف قرص پردنیزولون چیست؟
قرص پردنیزولون باید بعد از غذا مصرف شود. درهنگام مصرف این دارو باید مصرف سدیم کم شود ومصرف پتاسیم افزایش پیدا کند.
عوارض جانبی پردنیزولون چیست؟
هر دارویی علارغم اثرات مثبتی که دارد، از آنجاییکه فرمول شیمیایی دارد، می تواند اثرات مخرب و یا کوتاه مدتی در بدن داشته باشد. دقیقا به همین علت است که مصرف هر نوع دارویی بدون نظر و تجویز پزشک باید ممنوع باشد. چرا که حتی اگر استامینوفن یا هر دارای متداول دیگری را هم بیش از حد مورد نیاز مصرف کنید بدن شما در مقابل فرمول شیمیایی آن دارد مقاوم خواهد شد و در نتیجه در صورت بروز بیماری اثر دارو و داروهای مشابه برای شما کمتر خواهد بود!
پردنیزولون هم مانند تمام داروهای شیمیایی دارای اثرات خوب و البته اثرات احتمالی جانبی است که ممکن است در یک نفر به سرعت بروز کند اما در شخص دیگری هرگز اتفاق نیفتد. اما بهتر است در خصوص عوارض هر دارو بروشور دارو را به عنوان مرجع در نظر بگیرید و حتما در صورت بروز هرگونه مشکلی با پزشک معالج خود مشورت کنید. در حالت کلی عوارض جانبی پردنیزولون به صورت موارد زیر تعریف می شود :
- عوارض گوارشی
- بثورات جلدی
- پوکی استخوان
- افزایش فشار خون
- واکنشهای آلرژیک
- عفونتهای موضعی یا سیستمیک
- سندرم کوشینگ
- ادم
- آتروفی بافتی
- زخم یا خارش در محل تزریق
- علائم التهاب و تاخیر در بهبود زخم ها
- تهوع
- افزایش وزن سریع
- اختلالات قاعدگی در زنان
- معده درد
بیشترین دلیل استفاده از پردنیزولون در ایران چیست؟
در کشور ما پردنیزولون (prednisolone) بیشتر از انواع دیگر کورتون ها برای بیماری های روماتیسمی تجویز می شود. البته در بعضی کشورها پردنیزون (prednisone) بیشتر از پردنیزولون مصرف می شود. پردنیزولون در ایران به شکل قرص های ۵ میلی گرمی وجود دارد. قرص های ۵۵ میلی گرمی پردنیزولون نیز با اسم پردنیزولون فورت (Forte-Prednisolone) موجوداست. مقدار داروی موجود در این دو نوع قرص خیلی با
هم تفاوت دارد و باید دقت شود که قرص های ۵۵ میلی گرمی پردنیزولون به جای قرص های ۵ میلی گرمی مصرف نشود!
دیگر انواع کورتیکواستروئیدهائی مشابه پردنیزولون که در لیست داروهای ایران وجود دارد و در بیماری های روماتیسمی مصرف می شوند، عبارتند از:
- متیل پردنیزولون (methylprednisolone) : به شکل آمپول های ۵۵۵ میلی گرمی داخل وریدی برای درمان عوارض شدید بیماری هائی که به کورتون زیاد احتیاج دارند موجود است. این دارومعموال مخلوط با سرم در ورید تزریق می شود. به این نوع درمان پالس تراپی (therapy pulse) می گویند که معموال به مدت ۳ روز متوالی انجام می شود.
- استات متیل پردنیزولون (Acetate Methylprednisolone) :
به شکل آمپول های ۴۰ میلی گرمی برای تزریقات عضلانی و داخل مفصلی یا بافت های خارج مفصلی (تاندون و بورس). این دارو به شکل مایع شیری رنگ است و دقت شود که به جای متیل پردنیزولون وریدی مورد استفاده در ورید قرار نگیرد. متیل پردنیزولون وریدی بعد از آماده شدن به شکل محلول بدون رنگ (مثل آب) است.
در موج باز بخوانیم: