WBC چیست و اساسا WBC مخفف چیست؟
WBC مخفف واژه های “white blood cells” به معنی گلبول سفید خون (سلول های سفید خون) است. سلولهای سفید خون وظیفه مقابله با میکروب ها و عوامل عفونی را در بدن دارند. میزان نرمال گلبول سفید درخون بزرگسالان و بچه های بالای ۲ سال درمحدوده بین ۵ تا ۱۰ هزار درهرمیلی لیتر خون طبیعی است و مقادیر زیر ۲۵۰۰ و بالای ۳۰۰۰۰ در محدوده خطر قرار می گیرد. کاهش WBC (لکوپنی) می تواند در اثر نارسایی های مغز استخوان (به صورت طبیعی یا بعد شیمی درمانی)، عفونت بسیار بالا، سوء تغذیه، مسمومیت دارویی و بیماریهای خود ایمنی و ایدز و … به وجود آید.علاوه بر این، عفونت و التهاب و تخریب های بافتی بدن و برخی سرطان ها و استرس می توانند باعث افزایش WBC (لکوسیتوز) شود.
اندازه گیری مقدار گلبول های سفید خون یکی از روش های اصلی تعیین وجود عفونت در بدن است
چون این سلول ها که جزو سیستم دفاعی بدن هستند در شرایط بیماری های عفونی و غیرعفونی واکنشهای مختلفی از خود نشان می دهند. شمارش WBC ها دو جزء دارد. یکی مقدار کلی گلبولهای سفید در یک میلی لیتر خون و جزء دیگر شمارش جزء به جزء این سلولها چون گلبول سفید خود متشکل از پنج نوع مختلف است که کم و زیاد شدن هر کدام از این انواع معنی خاص خود را دارد. کلمه «diff» که در جلوی CBC به معنی آزمایش خون نوشته می شود درخواست برای شمارش همین انواع مختلف گلبول سفید است. مقادیر طبیعی: در بزرگسالان و بچه های بالاتر از ۲ سال مقدار گلبول سفید بین ۵ تا ۱۰ هزار در هر میلی لیتر خون طبیعی است.
محدوده خطر: WBC کمتر از ۲۵۰۰ و بیشتر از ۳۰۰۰۰ هر کدام نشان دهنده بیمار یهایی هستند که می توانند گاهی خطرناک باشند.
سلول های سفید خون، دارای چندین نوع مختلف هستند که عبارتند از :
- نوتروفیل : بیشترین تعدا سلولهای سفید را تشکیل میدهند (۵۶٪). سربازانی هستند که با عفونتها میجنگند. آنها میکروبها را میبلعند. در برگه ی آزمایش خود مقابل نام Neutrophils ممکن است عبارتهای «Poly» و « bands» را ببینید. Poly یعنی نوتروفیلهای بالغ و bands یعنی نوتروفیلهای جوان. کاهش نوتروفیلها به معنای تضعیف سیستم ایمنی است.
- بازوفیل
- ائوزینوفیل: در بیماریهای حساسیتی (آلرژیک) و انگلی تعداد این سلولها افزایش مییابد.
- لنفوسیت: تعداد لنفوسیتها میتواند در برخی عفونت های ویروسی و باکتریایی و برخی سرطانهای خون افزایش یابد. کاهش تعداد لنفوسیت ها در تضعیف سیستم ایمنی به دلایل مختلف مانند شیمیدرمانی، ایدز و مصرفداروهای سرکوبگر ایمنی و …، تغذیهی نامناسب، آسیب ها و جراحات و استرسها و … دیده میشود.
- مونوسیت: افزایش مونوسیتها در عفونتها و برخی بدخیمیها دیده می شود.
چه چیزهایی باعث کاهش WBC می شود؟
لکوپنی یا کاهش گلبول سفید به مقادیر زیر هزار گفته می شود که معمولا در نتیجه نارسایی مغز استخوان، مسمومیت دارویی عفونت بسیار زیاد، سوءتغذیه،بیمار یهای خودایمنی،ا یدز،به وجود می آید. در بسیاری از انواع نارسایی های مغز استخوان )مثلا بعد از شیمی درمانی ، رادیوتراپی و…( هم این مقدار کاهش می یابد.
چه چیزهایی باعث افزایش WBC می شود؟
افزایش گلبول سفید، لکوسیتوز نام دارد و به مقادیر بالاتر از ۱۰ هزار گفته می شود. که به طور معمول نشان دهنده عفونت،ا لتهاب،تخریب بافت بدن و یا لوسمی یا سرطان خون است. ضربه و جراحت، استرس و تب هم مقدار WBC را افزایش می دهند. عمل اصلی گلبول سفید مبارزه با عفونت و حذف عوامل خارجی و مزاحم است و در مواقع آلرژی ها هم این سلو لها مسوول بروز واکنش هستند. تغییر هر کدام از انواع WBC معنی خاص خود را دارد و ممکن است نشان دهنده عفونت با میکروب، ویروس و یا حتی استرس باشد. فعالیت شدید بدنی و ورزش سنگین هم برای مدتی باعث بالا رفتن تعداد WBC در خون می شود. بارداری و زایمان هم این مقدار را افزایش می دهند.
در موج باز بخوانیم: