علت تبخال چیست؟

تبخال یا هرپس سیمپلکس (Herpes simplex) یک بیماری ویروسی است که توسط ویروسی به همین نام ایجاد می‌شود و موضع درگیر به صورت التهاب و مجموعه‌ تاول‌های ریز نمایان می‌شود. ویروس هرپس سیمپلکس عامل بیماری تبخال در صورت، آلات تناسلی هر دو جنس، مغز، چشم و گاهی حتی فلج بل نیز می‌گردد. تبخال یا به طور دقیق تر تبخال لب در اصل یک عفونت عود کننده ویروسی است بدین معنا که ویروسی در ابتدا وارد بدن شده و بعد هر چند وقت یک بار بیماری عود کرده و علائم آن بروز می کند. یکی از بهترین نمونه های بیماری های عفونی عود کننده همین تبخال لب است. بیماری تبخال به وسیله یکی از اعضای خانواده ویروسی هرپس ایجاد می شود. ویروس تبخال لب ۱HSV نام دارد و نوع دیگر این ویروس یعنی ۲HSV عامل ایجاد تبخال دستگاه تناسلی است که شباهت زیادی به همین زخم تبخال دهانی دارد. البته هر کدام از این ویروس ها می توانند به جای یکدیگر نیز باعث بروز تبخال شوند. بیماری تبخال یک بیماری مسری است و ویروس آن مثل ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا باید از شخص دیگری وارد بدن شود. در مورد تبخال هر گونه تماس با فردی که زخم تبخال روی صورتش وجود دارد (مثلاً روبوسی) می تواند باعث انتقال ویروس و ابتلا به این بیماری شود. یکی دیگر از راه های شایع انتقال تبخال استفاده از لوازم غذاخوری، تیغ یا حوله دیگران است. نکته اینجاست که حتی در زمانی که تبخال از آن حالت پر آب خارج شده و اصطلاحاً دلمه بسته باز هم به شدت مسری است و می تواند باعث انتقال بیماری شود. بعد از انتقال ویروس، علائمی شبیه یک سرماخوردگی شدید بروز می کند. بیمار دچار گلودرد شده و در برخی موارد بلع با اشکال روبرو می شود. در داخل دهان زخم هایی در ناحیه گونه و روی لثه ها ایجاد می شود که ملتهب و قرمز رنگ هستند. بیمار معمولاً دچار سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و تب است. این بیماری معمولاً خودبه خود و بدون بروز مشکلی حداکثر تا ۲ هفته بهبود می یابد. اما این همه ماجرا نیست. بعد از رفع علائم بیماری تبخال اولیه، ویروس تبخال در بدن باقی مانده و به طرف عقده های عصبی حرکت می کند. سپس ویروس در سلول های عصبی مستقر شده و اگر شرایط مناسب شود مجدداً فعالیت خود را این بار به شکلی خفیف تر از حالت اولیه ادامه می دهد. از اینجا به بعد است که زخم تبخال معروف بروز می کند.

علت تبخال زدن مکرر

بعد از ابتلا به بیماری تبخال اولیه بسیاری از افراد مستعد تبخال ثانویه یا همان تبخال عود کننده لب می شوند. البته تعدادی از بیماران هم با وجود ابتلا به تبخال اولیه و سیستمیک هرگز دچار تبخال عود کننده نمی شوند. اغلب افراد به دنبال ضعف سیستم ایمنی دچار تبخال عود کننده می شوند. عواملی مثل تب، قاعدگی، استرس های روحی و جسمی، خستگی و قرارگیری بیش از حد در معرض نور آفتاب همه می توانند باعث عود تبخال شود. تبخال عود کننده لب از معدود بیماری هایی است که عملاً قابل پیشگیری نیست. اگر ویروس تبخال وارد بدن شما شود و زخم های عود کننده ایجاد کند در صورت وجود عوامل مستعد کننده، زخم تبخال به هر حال تشکیل می شود. در این حالت تنها راه کاهش علائم بیماری است. همه کسانی که تبخال می زنند با علائم هشداردهنده شروع بیماری آشنا هستند (سوزش و درد دور دهان یکی دو روز قبل از تبخال). پیشنهاد می شود وقتی این علائم ظاهر شد در ناحیه ایجاد زخم پماد ضد ویروسی آسیکلوویر بمالید. انواع متنوعی از این دارو به صورت پماد در داروخانه ها در دسترس است. استفاده مرتب از این پماد پیش از شروع زخم، علائم تبخال را به شکل قابل ملاحظه ای کاهش داده و دوره بیماری را نیز کوتاه تر می کند. قرص هایی از ترکیبات این دارو نیز موجود است. جدا از داروهای ضد ویروسی گذاشتن یخ روی زخم در کاهش علائم تبخال موثر است. اما کسانی که ویروس تبخال در بدن شان وجود ندارد با رعایت بهداشت شخصی و عدم تماس با افرادی که تبخال دارند، می توانند از ابتلا به این ویروس درامان باشند. شستن مرتب دست ها به خصوص قبل از خوردن غذ و دست نزدن به چشم ها با دستان کثیف، پرهیز از استفاده از لوازم شخصی دیگران به خصوص کسانی که تبخال می زنند از دیگر عوامل پیشگیری از ابتلا به بیماری تبخال است.

دیگر انواع تبخال 

• تبخال تناسلی (هرپس ژنیتال): تب خال ناحیه تناسلی عبارت است از یک عفونت ویروسی ناحیه تناسلی که از راه آمیزش انتقال می‌یابد. این عفونت در مردان و زنان می‌تواند رخ دهد. از جمله نواحی که امکان درگیری آنها وجود دارد عبارتند از مجرای تناسلی، گردن‌رحم، ران‌ها، و آلت تناسلی. تب خال تناسلی معمولاً همراه با سایر بیماری‌های آمیزشی رخ می‌دهد. علت ۸۰ درصد ضایعات دستگاه تناسلی خارجی و مبهل، HSV2 می‌باشد. ۲۰ درصد بقیه حاصل عفونت HSV-1 می‌باشد. بین HSV-1 و HSV-2 شباهتهای زیادی وجود دارد که افتراق بالینی آنها را غیرممکن می‌سازد. تماس نزدیک انسان از طریق دهان، واژن یا سرویکس برای اکتساب عفونت لازم است. معمولاً ویروس در درجه حرارت اتاق یا خشک کردن کشته می‌شود. وقتی که تکثیر ویروس کاهش می‌یابد ویروس به طرف اعصاب حسی محیطی پیش می‌رود و در عقده‌های عصبی به صورت غیرفعال باقی می‌ماند. یکی دیگر از علل عود عفونت مواردی است که میزبان در معرض استرس قرار می‌گیرد. در زنان باردار با هرپس فعال، اگر زایمان از طریق واژینال انجام شود، نوزاد ممکن است به ویروس آلوده گردد. اگر این شرایط اتفاق بیفتد، خطر مرگ برای جنین وجود دارد؛ بنابراین در صورت عود عفونت در نزدیکی‌های زمان زایمان بهتر است سزارین انجام گیرد.
• تبخال مری :  احساس درد هنگام بلعیدن غذا
• تبخال انگشت یا Herpetic whitlow : تب‌خالی دردناک در ورم‌بند انگشتان
• تبخال لثه : حالتی شدیدتر از هرپس لب که لثه را درگیر می‌کند
• تبخال چشمی : تبخال چشمی یک عفونت عود کننده ویروسی است که ناشی از آلودگی با ویروس تبخال ساده‌است. این بیماری شایع‌ترین علت کوری ناشی از بیماری‌های قرنیه‌ای در آمریکاست در حالیکه در کشورهای جهان سوم و از جمله ایران شایع‌ترین علت کوری قرنیه‌ای، بیماری تراخم است؛ گرچه تبخال چشمی در ایران نیز شایع است. بر اساس مطالعات موجود، اگر فردی یکبار دچار تبخال چشمی شود، به احتمال ۵۰٪ شانس عود دارد. این گرفتاری مجدد ممکن است هفته‌ها یا حتی سالها پس از گرفتاری اولیه بروز کند. تبخال چشمی می‌تواند تولید یک زخم دردناک روی پلک یا سطح چشم کند و باعث التهاب و ورم قرنیه شود. درمان سریع با داروهای ضد ویروس از تکثیر ویروس و تخریب سلولهای اپیتلیال قرنیه (لایه سلولهای سطح قرنیه) جلوگیری می‌کند. بهر حال عفونت می‌تواند به لایه‌های عمقی تر قرنیه منتشر شده و باعث گرفتاری شدید تر یعنی گرفتاری استرومای قرنیه (بستر قرنیه) یا در اصطلاح کراتیت استرومایی شود که منجر به فعال شدن سیستم ایمنی بدن و تهاجم آن به قرنیه و انهدام سلول‌های استرومای قرنیه می‌شود. درمان کراتیت استرومایی (عفونت بستر قرنیه) نسبت به گرفتاری سطحی قرنیه مشکل‌تر است. حملات عود کراتیت استرومایی می‌تواند منجر به اسکار (نسج جوشگاه) قرنیه شود که باعث کدورت قرنیه، کاهش بینائی و حتی کوری می‌شود. تبخال چشمی مثل سایر عفونت‌های تبخالی (هرپسی) قابل کنترل است. حدوداً ۴۰۰۰۰۰ نفر از مردم آمریکا سابقه گرفتاری با تبخال چشمی را دارند و سالانه ۵۰۰۰۰ مورد جدید دیده می‌شود که ۲۵٪ موارد آن از نوع کراتیت استرومایی است. در ایرا ن نیز عفونت‌های تبخالی چشم شایع است. میزان عود تبخال چشمی طی یک سال ۱۰٪، طی دو سال # طی ۲۰ سال ۶۳٪ درصد است. معتقدند که بعضی از فاکتورها نظیر: تب، استرس، نور خورشید و ضربات باعث عود تبخال می‌شود.

محل و علائم ضایعات

خارش و درد همراه با قرمزی و تورم منطقه آلوده وجود دارد. تبخال‌ها به صورت تاولهایی نمایان می‌شود که ممکن است پاره نشوند، سپس زخمی و بعد تبدیل به دلمه گردند. در زنان اولین محل ابتلا معمولاً لبهای مهبلی (قسمت خارجی مبهل) است البته ممکن است سرویکس با واژن و پوست پرینه نیز مبتلا شوند. در مردان، معمولاً نوک آلت، پوست روی آن و تنه آلت تناسلی گرفتار می‌شود. ۴–۳ روز بعد از شروع ضایعات، نشانه‌های شبیه آنفلوآنزا ظاهر می‌شود. تورم غدد لنفاوی در کشاله ران، افزایش خفیف درجه حرارت، تبخال، سردرد، دردهای عضلانی و سوزش و درد هنگام دفع ادرار (دیزوری) غالباً مورد توجه قرار می‌گیرد. درد در هفته اول وجود دارد و سپس کاهش می‌یابد. ضایعات در طی دو هفته فروکش می‌کنند مگر اینکه دوباره عفونت ثانویه‌ای اتفاق بیفتد به‌ندرت ممکن است عوارض ناشی از انتشار بیماری به خارج سیستم تناسلی اتفاق بیفتد این عوارض شامل ضایعات در ناحیه باسن، قسمت فوقانی ران‌ها یا حتی چشمها می‌باشند، علت بروز این عوارض لمس ضایعات و سپس لمس جاهای دیگر بدن است. باید به بیماران توصیه نمود که پس از دست زدن به ضایعات دستان خود را بشویند. سایر مشکلات احتمالی شامل مننژیت غیرمیکروبی و استرس شدید روانی بعلت قطعی شدن تشخیص می‌باشند.

درمان تبخال

تبخال‌ها به‌خاطر سرماخوردگی بروز پیدا نمی‌کنند. تبخال به‌خاطر ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود که ناشی از تماس با پوست عفونی یا مایعات بدن است. دو نوع HSV وجود دارد که اغلب تبخال‌ها به واسطه نوع یک ایجاد می‌شوند. نوع یک از طریق بازتولید خود باعث آسیب به پوست می‌شود و تبخالی که ایجاد می‌شود تا یک هفته روی پوست می‌ماند. بین فواصل عود کردن تبخال، ویروس نوع یک در لا‌به‌لای سلول‌های عصبی پنهان می‌شود، بنابراین هیچ‌وقت به‌طور کامل درمان نمی‌شود.

درمان دارویی ضد ویروس اسیکلوویر است و در درمانهای علامتی نیز استفاده می‌شود. استفاده از عصاره گیاه سالویا یا مریم گلی، به صورت موضعی سبب بهبود سریع این بیماری می‌شود. مواد مؤثر موجود در این گیاه، توجون و اولئانیک اسید^{[۱][۲][۳][۴]} است. اولئانیک اسید موجود در عصاره مریم گلی با مکانیسمی مشابه اینترفرون آلفا سبب اختلال در همانندسازی ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ و در نتیجه مهار مراحل اولیه چرخه عفونت زایی آن می‌شود.^[۵] عصاره این گیاه در زمان اتصال ویروس به سلول‌ها، با تداخل در پوشش ویریونی ویروس از اتصال و ورود این عوامل به داخل سلول‌های میزبان و آلوده کردن آن‌ها جلوگیری کرده و سبب کاهش تشکیل پلاک ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ می‌شود.^[۶][۶] همچنین ترکیبات فنولیک موجود در گیاه مریم گلی مانند فلاونوئیدها، تانن‌ها و مشتقات کافئیک اسید با اشغال کردن رسپتورهای موجود در سطح ویروس از اتصال ویروس به سلول‌های میزبان جلوگیری کرده و موجب غیرفعال شدن ویروس هرپس سیمپلکس می‌شوند.^[۷] علاوه بر درمان گیاهی یکی از داروهای موجود در بازار والاسیکلوویر نام دارد و به شکل قرص در بسته‌های ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی‌گرمی در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. والاسیکلوویر در واقع یک پیش داروست که در بدن به آسیکلوویر تبدیل می‌شود. پمادهای ضد ویروس گیاهی مانند: میرتوپلکس، آفتوپلکس و ملیسان نیز در تسکین علایم بسیار کمک کننده هستند. در تمامی این داروها رعایت یک نکته ضروری است و آن هم اینکه با مشاهده اولین علایم سوزش یا خارش و گزگز شدن پوست بایستی درمان را آغاز کرد تا نتایج سریع تر و بهتری مشاهده شود. داروهای ضد ویروسی می‌توانند نشانه‌ها را تضعیف کرده و دوره عفونت را کاهش دهند و در پیشگیری از عود آنها مؤثر هستند. معمولاً مقاومت به دارو و آثار جانبی دراز مدت ایجاد نمی‌شود. حملات بعدی خفیف تر از حمله اولیه‌ است. عفونت HSV2 بهبودی کامل نمی‌پذیرد اما هدف از درمان آن، تسکین نشانه‌هاست. اهداف درمانی عبارتند از: پیشگیری از گسترش عفونت، کنترل بیماری، کاهش بروز خطرات، کاهش درد، شروع برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای و استفاده از داروهای ضد ویروسی.

برای تبخال هنوز درمان قطعی وجود ندارد و اگر ویروس وارد بدن شود تا پایان عمر همراه شخص خواهد ماند و در هنگام ضعف دفاعی بدن بروز می‌نماید. اگرچه در برخی بیماران و پس از چندین سال عود بیماری، به ناگهان تظاهر مجدد تبخال از بین می‌رود اما هم‌چنان ناقل ویروس به دیگران خواهند بود. رده هرپس ویریده از انواع مهم د.ان. آ ویروسها است که در بسیاری از پستانداران بیماریزا است. از انواع هرپس ویریده‌های شناخته شده، چند نوع آن که در انسان نیز بیماریزا است:

1. هرپس سیمپلکس نوع ۱ (۱- HSV) که معمولاً زخمهای تبخال را در لبها ایجاد می‌کند.
2. هرپس سیمپلکس نوع ۲ (۲- HSV) یا هرپس ژنیتال
3. واریسلازوستر (زونا)
4. ویروس اپشتین بار
5. سیتومگالو ویروس
6. ویروس روزه آلا
7. هرپس ویروس همراه سارکوم کاپوزی

استرس باعث تحریک تبخال می‌شود!

ویروس نوع یک تبخال بیشتر زمان خود را در حالت غیرفعال به‌سر برده و در لا‌به‌لای عصب‌ها پنهان می‌شود. بسیاری از مردم عوامل محرک مشابهی دارند که باعث می‌شود این ویروس از حالت مخفی بودن بیرون آمده و منجر به تبخال شود. نور خورشید، تب، استرس و قاعدگی عوامل محرک شایع آن هستند. برخی افراد دو بار در سال دچار تبخال می‌شوند اما برخی دیگر با تجربه هر بار استرس تبخال می‌زنند.

تفاوت آفت دهان با تبخال

تبخال‌ها بیشتر روی لب شکل می‌گیرند درحالی که آفت‌های دهانی اغلب داخل دهان را دچار مشکل می‌کنند. در‌واقع آفت‌ها به‌خاطر ویروس هرپس رخ نمی‌دهند و مسری نیستند. هیچ‌کسی نمی‌داند که علت بروز آفت دهان چیست. اغلب تبخال‌ها با قرمز شدن و التهاب پوستی آغاز می‌شوند؛ پیش از التیام پیدا کردن، حالت تاول‌مانند پیدا کرده، سرشان باز شده و روی‌شان پوسته می‌بندد، درحالی که آفت دهان یک توده سفیدرنگ داخل دهان است که بسیار دردناک بوده و پس از چند روز کوچک و محو می‌شود.

چه زمانی تبخال مسری می‌شود؟

تبخال به‌خاطر آسیب پوستی رخ می‌دهد که طی آن ویروس هرپس داخل سلول‌های عفونی بازتولید می‌شود. از زمانی که پوست قرمز می‌شود و خارش پیدا می‌کند، ویروس نوع یک تبخال ظاهر شده و می‌تواند منتشر شود. تبخال‌ها زمانی بسیار مسری می‌شوند که تاول‌ها شکل گرفته و سرشان باز می‌شود تا زمانی که پوست به‌طور کامل التیام پیدا کرده و دوباره به شکل طبیعی خود بازگردد، اما برخی افراد می‌توانند در هر زمانی ویروس آن را از طریق بزاق دهان انتقال دهند، حتی اگر هرگز دچار تبخال نشده باشند.

ویروس تبخال چگونه منتشر می‌شود؟

ویروس تبخال از طریق مایعات بدن منتشر می‌شود. در حقیقت ویروس تبخال اغلب روی لب‌های فردی که دچار عفونت شده، وجود دارد، حتی اگر هیچ جراحت آشکاری نداشته باشد. بنابراین یکی دیگر از راه‌های اصلی انتقال و انتشار آن از راه بوسیدن است. از آنجایی که ویروس نوع یک ویروس تبخال در بزاق هم می‌تواند زندگی کند، استفاده مشترک از ابزارها و وسایل آشپزخانه یا داشتن لیوان‌های مشترک برای نوشیدن هم می‌تواند باعث انتشار ویروس آن شود.

کاهش درد تبخال

در‌حالی که اولین سطح بروز تبخال می‌تواند تا دو هفته ادامه داشته باشد، عود کردن مجدد آن معمولا یک هفته طول خواهد کشید. هیچ درمانی برای تبخال‌ها وجود ندارد، اما برخی کرم‌ها و ژل‌ها می‌توانند باعث بهبود سوزش آنها شوند.

آیا نقاط دیگر بدن هم تبخال می‌زند؟

اگر تبخالی روی لب ایجاد نشده باشد، جزء دسته تبخال‌ها قرار می‌گیرد؟ این مسئله چندان شایع نیست، اما تبخال‌ها می‌توانند در هر جایی روی صورت‌تان پیدا شوند، از‌جمله روی گونه‌ها، چانه یا بینی. در اکثر افراد، تبخال‌ها روی یک ناحیه ثابت ایجاد می‌شود.

آیا ممکن است تبخال در بدن پخش شود؟

این کار شدنی است، البته در موارد نادر که بتوان ویروس تبخال را از یک نقطه از بدن به نقطه‌ای دیگر پخش کرد. این کار از طریق لمس تبخال و بعد لمس تکه‌ای از پوست بریده شده یا غشای مخاطی آن (یعنی لایه محافظتی نمناک پوست که در نقاطی مانند چشم‌ها یا واژن وجود دارد) رخ می‌دهد. این کار به عفونت پوستی ویروس هرپس می‌انجامد. شما می‌توانید از طریق شستن دست‌ها و لمس نکردن تبخال، از انتشار آن یا خودتلقیحی جلوگیری کنید.

چه زمانی ویروس هرپس، چشم را عفونی می‌کند؟

سایر نقاطی که ویروس تبخال می‌تواند آن را عفونی کند انگشت و چشم است. تبخال چشم اغلب روی قرنیه رخ می‌دهد. این یکی از شایع‌ترین عفونت‌هایی است که منجر به نابینایی قرنیه می‌شود. برای پیشگیری از آسیب چشمی باید سریعا آن را درمان کنید. تبخال انگشت هم بسیار دردناک است. در اکثر موارد علت اصلی بروز تبخال انگشت در کودکان آن است که ویروس آن را از طریق مکیدن انگشتان منتشر می‌کنند.

درمان تبخال؛ پمادهای ضدویروس

پمادهای ضدویروس می‌توانند باعث کاهش زمان بهبود تبخال‌ها شوند، البته اگر آنها را در نخستین زمان بروزشان استفاده کنید. پماد دوکوسانول، پماد مناسبی برای این کار است. از طرفی پمادهایی مانند اسیکلویر (زوویراکس) و پنسیکلویر (دناویر) را هم می‌توانید به‌راحتی با نسخه و صلاحدید پزشک تهیه کنید.

طب سنتی چه نظری دارد؟

دکتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، معتقد است عامل تبخال ویروسی است که با ورود به بدن در ریشه‌های عصبی ساکن شده و هر بار با بروز استرس و ضعف بدن به‌خصوص در ناحیه سر، فعال می‌شود، بنابراین افرادی که مزاج سرشان ضعیف، گرم و ‌تر است و سابقه زکام و نزله دارند، بیشتر دچار عود تبخال می‌شوند. برای درمان تبخال باید برخی نکات را هم مدنظر داشته باشید:

با سیر و پیاز ضدعفونی کنید

خوراکی‌هایی که طعم تند و تیز دارند مثل سیر، پیازچه و پیاز معمولا اثرات ضد‌ویروسی داشته و استفاده از آنها به‌صورت موضعی بر بهبود تبخال موثر است. فقط باید توجه داشت که این مواد حالت خورندگی دارند و مصرف زیاد آنها ضایعه را زخمی و خشک می‌کند. سرکه نیز به‌صورت موضعی در خشک شدن تبخال موثر است.

کاکائو و قهوه نخورید

افرادی که به‌طور مکرر دچار تبخال می‌شوند باید استرس‌های‌شان را کاهش دهند. مصرف مواد غذایی تحریک‌کننده مثل کاکائو و قهوه را به حداقل برسانند و در مقابل مصرف خوراکی‌هایی همچون کاهو، تمرهندی و… را افزایش دهند. علاوه بر اینها بهتر است در زمان عود تبخال از مصرف چای سبز خودداری شود زیرا این چای خشکی و احتمال خونریزی ضایعات را افزایش می‌دهد.

سکنجبین و خاکشیر بنوشید

شربت سکنجبین و خاکشیر در بهبود و جلوگیری از عود تبخال موثر است. در میزان مصرف سکنجبین معمولا محدودیتی وجود ندارد مگر اینکه فرد مبتلا به دیابت باشد. مصرف خاکشیر نیز به‌صورت روزانه تا سه قاشق غذاخوری در یک لیوان آب هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. پوره سیب رنده شده مخلوط با سکنجبین و گلاب هم می‌تواند در بهبود ضایعات کمک‌کننده باشد.

از داروهای موضعی کمک بگیرید

در حال حاضر محلولی به‌نام آب دالیبور (Eau d›Alibour) در داروخانه‌ها موجود است که این محلول در بیماری‌هایی مثل تبخال و زونا کاربرد دارد و باعث خشک شدن ضایعات می‌شود. علاوه براین، با کاهش ترشحات ضایعه، خطر انتقال ویروس را به دیگر نقاط بدن و اطرافیان کاهش می‌دهد.

تجویز داروهای تبخال

تجویز داروهای ضدویروس خوراکی هم می‌تواند باعث کاهش زمان بهبود شود البته اگر آن را در نخستین مراحل بروز تبخال استفاده کنید، یعنی زمانی که پوست قرمز شده و خارش پیدا می‌کند. اسیکلویر را باید پیش از شدید شدن تبخال و پنج بار در روز استفاده کنید. داروی دیگر، قرص‌های اسیکلویر (سیتاویگ) است که باید آن را مستقیما روی لثه خود قرار داده و صبر کنید تا آب شود.

نکات مهم در بیماریهای عفونی تناسلی

• داروهای تجویز شده در درمان عفونت تناسلی باید کامل مصرف شود. درمان نیمه کاره علاوه بر باقی‌ماندن بیماری می‌تواند سبب مقاومت دارویی شود.
• در درمان برخی از عفونتهای تناسلی باید زن و شوهر هر دو داروی همزمان مصرف نمایند.
• در طول مدت درمان عفونتهای تناسلی باید از نزدیکی خودداری و حتی الامکان از کاندوم استفاده کرد.
• رعایت بهداشت دستگاه تناسلی از جمله انتخاب لباس زیر و نظافت ناحیه تناسلی به بهبود سریعتر عفونت‌ها کمک می‌کند.
• اگر پس از پایان دوره درمانی هنوز علامتهای عفونت باقی‌مانده باید برای معاینه و آزمایش بیشتر و شاید شروع داروی جدید به پزشک یا ماما مراجعه کرد.
• از خوددرمانی پرهیز گردد.
• از پوشیدن لباسهای تنگ و چسبان و لباس زیر غیر نخی خودداری گردد چرا که به علت عدم جریان هوا در ناحیه تناسلی محیط برای رشد میکروبها و سایر عوامل بیماری‌زا مناسب می‌شود.
• لباس زیر باید در فاصله‌های زمانی کوتاه عوض گردد و پس از شستشو در برابر آفتاب یا با اتو خشک شود.
• رعایت بهداشت فردی مثل استحمام مرتب، کوتاه بودن ناخنها، شستشوی دستها قبل و پس از اجابت مزاج، شستشو و خشک کردن ناحیه پرینه، عوض کردن مرتب پدهای بهداشتی در طول روزهای قاعدگی ضروری است.
• بهترین راه برای جلوگیری از عفونتهای تناسلی استفاده از کاندوم در هنگام مقاربت می‌باشد. کاندوم علاوه بر جلوگیری از بارداری مانع از تماس میکروبها بین زوجین می‌شود.
• پس از پایان نزدیکی به شستشوی قسمت خارجی اعضای تناسلی و همچنین تخلیه ادرار می‌تواند سبب پیشگیری از عفونتهای تناسلی شود.
• افراد مبتلا به بیماری دیابت یا زنان باردار آمادگی بیشتری برای ابتلا به عفونتهای تناسلی دارند لذا این افراد به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
• حداکثر زمان استفاده از پدهای بهداشتی در هر روز قاعدگی شش ساعت می‌باشد تعویض به موقع آن از انتشار بوی بد و بروز احتمالی عفونتهای تناسلی جلوگیری می‌نماید.

پیشگیری از عفونت مجدد یا انتشار

یکی از اهداف اصلی درمان، کاهش تحریک بافتی است که بعلت خاراندن یا پوشیدن لباسهای تنگ ایجاد می‌شود. ناحیه پرینه باید با استحمام روزانه و نظافت کافی آن پس از اجابت مزاج و دفع ادرار، تمیز نگه داشته شود. در هنگام آموزش زنان باید دربارهٔ مصرف داروها از جمله شیاف‌ها و ابزارهایی نظیر اپلیکاتورهای مخصوص کرم‌ها به صورت عملی آموزش داد. به اهمیت شستشوی دست قبل و بعد از تجویز دارو تإکید کرد. برای جلوگیری از خرج دارو از واژن بیمار باید تا ۳۰ دقیقه بعد از گذاشتن دارو دراز بکشد. اگر دارو نشت کند باید از یک پد تمیز استفاده شود. به طور طبیعی، استفاده از دوش یا اسپریهای بهداشتی زنانه ضرورتی ندارد زیرا استحمام یا دوش روزانه و تمیز نگه داشتن پرینه پس از دفع ادرار و اجابت مزاج، پاکیزگی پرینه را تضمین می‌کند. اما در هنگام ابتلا به عفونت استفاده از روش‌های واژینال به منظور کاهش بوهای نامطبوع و غیرطبیعی، حذف ترشحات اضافه، تغییر PH و وارد کردن محلولهای شوینده و ضدعفونی کننده مفید می‌باشد. -لباسهای زیر نخی یا پنبه‌ای با اندازه‌های متناسب به جای پوشاک پلی‌استر و تنگ و چسبان که سبب احتباس گرما و عدم جذب عرق می‌شوند توصیه می‌گردد. شرط دوری از عفونتها حفظ تندرستی و سلامتی و کسب سلامتی نیاز به افزایش آگاهی زنان در زمینه بیماریها و رعایت بهداشت در همه مراحل زندگی کردن زن به خصوص از دوران بلوغ تا یائسگی دارد لذا با اقدامات وسیع و آموزش همگانی زنان در خصوص بهداشت زنان و جلب مشارکت آن می‌توان روز به روز بهره‌وری زنان در کلیه عرصه‌های زندگی افزایش داد با توجه به نقش زنان در خانواده با حفظ سلامتی آنان سبب ارتقاء سلامتی خانواده شد.

نکته بسیار مهم در زدن تبخال

تبخال اگرچه بیماری آزاردهنده ای است اما اصولاً خطرناک نیست و بدون بر جای گذاشتن اثری حداکثر تا ۲ هفته بهبود می یابد. اما اگر تبخال شما بعد از گذشت ۲ هفته هنوز خوب نشده بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. همچنین کسانی که به هر دلیلی دچار ضعف سیستم ایمنی هستند (مثل مبتلایان به ایدز، بیماری های خونی، بیمارانی که داروهای شیمی درمانی مصرف می کنند، مصرف کنندگان داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی، کسانی که مدت طولانی است کورتون دریافت می کنند) بهتر است هنگام ابتلا به تبخال به پزشک مراجعه کنند چون این احتمال وجود دارد که ویروس ارگان های حیاتی بدن از قبیل ریه، کبد و مغز را درگیر کند. عفونت این اعضای بدن با ویروس تبخال می تواند مرگبار باشد. از سوی دیگر اگر بیماری تبخال بخش های دیگری از بدن را درگیر کرد و ترشحات آن به خصوص به چشم یا نوک انگشتان دست رسید و شما در این نواحی احساس سوزش و درد داشتید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر ویروس وارد چشم شود و در این ناحیه زخمی ایجاد کند به نابینایی منجر می شود.

برای درمان خانگی و سریع تبخال می توانید یکی از روشهای زیر را انتخاب نمایید :

• گل همیشه بهار

گل همیشه بهار از دیگر داروهای طبیعی و گیاهی برای درمان تبخال به ویژه تبخال دهانی است. شست و شوی تبخال با کمک عصاره همیشه بهار علاوه بر آن که به کنترل و از بین رفتن ویروس ها کمک می کند موجب تسریع روند درمان در بیمار نیز می شود. این مرهم علاوه بر خاصیت ضدویروسی موجب کاهش درد و سوزش تبخال نیز می شود. برای تهیه این عصاره کافی است ۳ قاشق از گیاه خشک شده گل همیشه بهار را در ۲ لیوان آب بجوشانید تا یک لیوان از این عصاره باقی بماند، سپس محل تبخال را با کمک پنبه و عصاره این گیاه شست و شو دهید.

• روغن چای

استفاده از روغن چای تأثیر زیادی در پیشگیری از انتقال تبخال به سایر قسمت های عضو درگیر از قبیل لب و داخل دهان دارد. روزی دو بار پنبه ای تمیز را به روغن چای آغشته کنید و روی تب خال قرار دهید.
این روغن به دلیل تحریک سیستم ایمنی بدن و افزایش توان آن برای مقابله با ویروس تبخال، تأثیر زیادی روی از بین رفتن تبخال دارد.

• سیر رنده شده

یک حبه سیر بردارید و آن را به دو نیم کنید. آن را به مدت ۱۰ دقیقه روی تبخال تان بگذارید. این کار را روز چند مرتبه تکرار کنید. سیر روند گسترش تبخال را به سرعت کاهش می دهد و به اصطلاح آن را خشک می کند. بعد از دو الی سه روز تأثیر فوق العاده این ماده غذایی بد بود اما پرخاصیت را به چشم خواهید دید.

• روغن اسطوخودوس

اسطوخودوس دارویی گیاهی است که اگر به مدت یک هفته روی تب خال قرار بگیرد، علاوه بر ضدعفونی کردن محل تب خال، موجب درمان آن نیز می شود.

• مصرف لبنیات

برای درمان تب خال، مصرف لبنیات و سیب زمینی به دلیل دارا بودن لیزین باید افزایش یابد و از خوردن شکلات، کاکائو، غلات، بادام زمینی و ژله خودداری کنید.

• درمان های دیگر تبخال

کمپرس یخ می تواند به کاهش التهاب و ورم تب خال کمک کند، اما قرار گرفتن در معرض باد و آفتاب بهبودی تب خال را به تأخیر می اندازد. استفاده از کرم ضد ویروس آسیکلوویر و قرار دادن لایه نازکی از آن با استفاده از گوش پاک کن بر روی تب خال هر شش ساعت دوره تب خال را کوتاه نمی کند، اما ریزش ویروس را از روی زخم افزایش می دهد، بنابراین در بهبود آن مؤثر است. مراقبت نکردن و دست کاری کردن زخم ممکن است منجر به ایجاد عفونت ثانویه شود. وی همچنین به ارائه راهکارهای درمانی این ضایعه پرداخت و اظهار کرد:پماد آسیکلویر و در مواردی استفاده از برخی کمپرس ها که روی تب خال قرار می گیرد، می تواند موجب تسریع در روند بهبودی شود.

پیشگیری از عود کردن تبخال

شاید پیشگیری از تبخال بسیار دشوار باشد، اما کاهش عوامل محرک آن می‌تواند تاثیرگذار باشد. سعی کنید تا حد امکان از نور خورشید دور باشید یا از کرم ضدآفتاب یا نرم‌کننده‌های لب ضدپرتو فرابنفش استفاده کنید. سعی کنید استراتژی‌های مدیریت استرس را یاد بگیرید که برای‌تان مفید خواهد بود. از طرفی تلاش کنید سیستم ایمنی خود را با داشتن خواب کافی و ورزش روزانه سالم و قوی نگه دارید. اگر تبخال‌تان شدید بوده یا مدام رخ می‌دهد، بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید.

در موج باز بخوانیم:

• علت های پایین بودن پلاکت خون
• علت عقب افتادن پریود دختر
• علت ترشح زیاد واژن در زنان
• علت لخته شدن خون در دوران قاعدگی
• علت سرگیجه
• علت خارش کف پا
• علت تلخی دهان در صبح
• علت حالت تهوع صبحگاهی
• علت مرگ هیث لجر