داستان ولنتاین چیست؟
روز ولنتاین (Valentine’s Day) که معروف به روز عشق است، روزی است که در آن جشن روز عشق گرفته میشود. در واقع روز ولنتاین به عنوان یکی از روزهایی که مسیحیان به خصوص در مسیحیت غرب، به عنوان جشنی عرفانی، فرهنگی، مذهبی و تجاری می شناسند اما در بسیاری از کشورها به عنوان جشن روز عشق شناخته میشود اما روز ولنتاین در هیچ کشوری تعطیل رسمی نیست.ولنتاین به انگلیسی به ۳ شکل زیر نام برده میشود:
- Valentine’s Day (روز ولنتاین)
- Saint Valentine’s Day (روز ولنتاین مقدس)
- Feast of Saint Valentine (جشن سنت ولنتاین)
سابقهٔ تاریخی روز ولنتاین به جشنی که به افتخار قدیسی به نام ولنتاین در کلیساهای کاتولیک برگزار میشد، بازمیگردد و روز ولنتاین برگرفته از سنن روم باستان و مسیحیت میباشد. تاریخچه کامل و دقیق ولنتاین در دست نیست و آنچه از پیشینه روز ولنتاین موجود است با افسانه درآمیخته شده است. امروزه کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیده است که حداقل سه قدیس به نام والنتین یا والنتیوس وجود داشته اند که همگی به قتل رسیدهاند، به همین دلیل چندین افسانه سعی در بازگوئی تاریخچه آئین ولنتاین دارند. طبق یک افسانه مشهور در سده سوم میلادی، در روم باستان در دوران فرمانروایی “کلودیوس دوم”، کشیشی به نام ولنتاین (Saint Valentine) زندگی می کرده است. کلودیوس معتقد بوده است که مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند و به همین دلیل ازدواج را برای مردان جوان امپراتوری روم قدغن میکند.
این در حالی است که ولنتاین نظری مخالف فروانروا داشته و معتقد بوده این حکمی ناعادلانه است و به همین علت به صورت مخفیانه سربازان رومی و دختران محبوبشان را به عقد هم در می آورده است. این ماجرا ادامه داشت تا جاییکه کلودیوس به این راز پی برد و ولنتاین را به مرگ محکوم کرد. اما افسانه ی دیگری میگوید شاید کشیش ولنتاین به علت نجات دادن و فراری دادن مسیحیان از آزار و شکنجه رومیان کشته شده باشد. مطابق یک افسانه، کشیش ولنتاین، خود عاشق دختر زندان بان خود شده و نخستین کارت ولنتاین را خود او قبل از مرگش برای آن دختر فرستاد و در آن نوشت «از طرف والنتین تو». در سده های میانه اروپا، به خصوص در انگلستان و فرانسه، ولنتاین یکی از محبوب ترین قدیسان بوده است.
ولنتاین چه روزی است؟ (تاریخ ولنتاین)
ولنتاین یا روز عشق به صورت سالانه، هر سال در روز ۱۴ فوریه برگزار میشود. کشیش ولنتاین احتمالاً زمانی حدود سال ۲۷۰ میلادی به قتل رسیده است. در حالی که برخی بر این نظر هستند که روز ولنتاین ، سالگرد مرگ یا به خاکسپاری ولنتاین است، گروه دیگر معتقدند کلیسای کاتولیک به منظور مسیحی سازی یک سنت باستانی و مشرکانه لوپرکالیا که در روم مرسوم بوده، این تاریخ را برگزیده است. تا اواخر قرن پنجم میلادی در امپراتوری روم جشن لوپرکالیا به مناسبت باروری برگزار میشد. در سال ۴۹۸ میلادی، پاپ ژلازیوس یکم برگزاری جشن لوپرکالیا را ممنوع کرد. وی روز ۱۴ فوریه را به عنوان روز ولنتاین اعلام کرد، تا با اعمال مشرکانه مقابله کند. بخصوص همزمانی شروع جفت گیری پرندگان با روز ولنتاین، این باور را که روز ولنتاین به واقع، روز عشاق است، تشدید کرد. قدیمی ترین یادبود ولنتاین که امروز در دست میباشد، مربوط به چارلز دوک اورلئان است. وی که در پی شکست در نبرد آزینکورت در برج لندن زندانی بود نامه ای را در سال ۱۴۱۵ برای معشوقه اش نوشت که اکنون در مجموعه دست نویس های کتابخانه بریتانیایی نگهداری میشود.
در ایران باستان دو جشن از جهاتی با ولنتاین مشابهت داشته است. یکی جشن مهرگان که در شانزدهم مهر ماه برگزار میشده و در آن مردم به یکدیگر هدیه میدادهاند و دیگر جشن اسفندگان یا سپندارمذگان بوده که پنجم اسفند برگزار می شده و مردان به همسران خود هدیه داده و از آنها تجلیل میکرده و بر تخت مینشانده اند. اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان دوره هشتم مجلس شورای اسلامی جشن مهرگان را روز عشق حقیقی و واقعی در فرهنگ ایرانی میداند و به نظر وی مردم باید به جای روز ولنتاین این روز را زنده کنند. با این وجود این روز در میان بسیاری از جوانان ایرانی محبوب است و آن را گرامی میدارند.
بر اساس باورهای کنونی، بقایای ولنتاین قدیس که در سده ۱۹ میلادی در قبرستانی باستانی در ایتالیا کشف شد هم اکنون در سه شهر رم، دوبلین و گلاسگو نگهداری میشود. بخشی از این بقایا پس از انتقال به یک تابوت طلایی توسط پاپ گرِگوری شانزدهم به کلیسای کاتولیک وایت فرایر در دوبلین پایتخت جمهوری ایرلند اهدا شد. بخش دیگری از این بقایا که گفته میشود شامل استخوان های ولنتاین قدیس است توسط یک خانواده متمول فرانسوی در سده نوزدهم به کلیسای فرانسیس مقدس در شهر گلاسگو در اسکاتلند منتقل شد.
خارج از حلقههای مذهبی از مردم عادی کمتر کسی از وجود این بقایا در شهر اطلاع داشت تا اینکه در سال ۱۹۹۹ تصمیم به انتقال این بقایا به کلیسای دیگری به نام “The Blessed John Duns Scotus” گرفته شد. این اقدام توجه گستردهٔ رسانه ها و به طبع آن عموم مردم را به دنبال داشت به طوریکه شهر گلاسگو به خاطر میزبانی ولنتاین قدیس “شهر عشاق” لقب گرفت و از سال ۲۰۰۲ این شهر در روز والنتین میزبان فستیوالی به نام “فستیوال عشق” میباشد.
انتقادها در مورد روز ولنتاین
برخی از علمای مسلمان بخصوص از اهل سنت از آن رو که این یک رسم رومی و مسیحی است بزرگداشت آن را بدعت شمرده و حرام دانسته اند. گروهی نیز روز والنتین را به علت ترویج مصرف گرایی تقبیح میکنند. این افراد جنبشی را به نام ضد والنتین گرایی ایجاد کرده و افراد را تشویق به اهدای هدایای ارزان یا رایگان میکنند. از دید برخی در ایران نیز ولنتاین مظهر تجمل گرایی و مصرف گرایی شدهاست. به نظر آنها جوانان بیش از آنکه به ابراز محبت بپردازند به ارزش مادی هدایا توجه دارند؛ لذا هدیه بسیار گرانقیمت را مظهر علاقه میپندارند. در عربستان سعودی فروش محصولات مربوط به روز والنتین مانند گل رز در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۸ ممنوع شد و پلیس مذهبی این کشور از مغازه داران خواست تا چنین چیزهایی را به فروش نرسانند.
در مالزی برخی مقامات حکومتی و مذهبی بهدلیل آنچه که «نامتناسب بودن» این جشن با فرهنگ مسلمانان آن کشور میدانند، با بهراهاندازی کمپین ضد ولنتاین، تلاش کردهاند مردم را از برگزاری مراسم روز ولنتاین نهی کنند. در چند ایالت مالزی، مقامات در صدد وضع قوانینی هستند که مانع از برقراری رابطهٔ جنسی ـ پیش از ازدواج ـ میان دخترها و پسرهای مجرد در هتلها شوند. اما همهٔ مردم آن کشور با مواضع ضد ولنتاین حاکمان آن کشور موافق نیستند و برخی برگزاری این جشن را بیضرر میدانند. مقامات حکومتی و قضایی کشور پاکستان روز ولنتاین را فرهنگی، غربی دانسته، آن را مغایر با آداب و فرهنگ پاکستان خواندند و برگزاری هرگونه مراسم و گرامیداشت این روز را ممنوع اعلام کردند.
در موج باز بخوانیم :