بیوگرافی جری لوئیس (Jerry Lewis)
جری لوئیس متولد ۱۶ مارس ۱۹۲۶ (۲۵ اسفند ۱۳۰۴) در نیوآرک ایالت نیوجرسی، بازیگر، کمدین، تهیهکننده، نویسنده و کارگردان سرشناس آمریکایی است. وقتی جری لوییس شانزدهم مارس ۱۹۲۶ در «نیوآرک» واقع در نیوجرسی چشم به جهان گشود، پدرش “دنی لوییس” نام او را “جوزف لویچ” یا بنا به قولی “ژروم لویچ” گذاشت. پدر جری لوئیس هنرمند اجرای واریته بود. (واریته : نمایش متنوع همراه با ساز و آواز). جری لوئیس که در خانواده ای هنرمند به دنیا آمده بود از ۱۶ سالگی (سال ۱۹۴۲) بازی در نمایشهای کمدی را آغاز کرد. جری لوئیس در هجده سالگی با پتی پالمر ازدواج کرده و تا ۱۹۸۲ (۳۸ سال) با او زندگی کرد و پس از آن در سال ۱۹۸۳ با ساندی پیتنیک ازدواج کرد و تا لحظه مرگ زندگی مشترک این دو ادامه داشت. جری لوئیس کمدین معروف دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی بود و ژستهای بامزه وی در فیلم ها برای بسیاری جذاب و خنده دار بود و این فیلم ها حتی به زبان فارسی هم دوبله میشد. علاوه بر این بخشی از شهرت جری لوئیس به دلیل داشتن بنیاد خیریهای بود که تاسیس کرده بود. نیوآرک (Newark) بزرگترین شهر ایالت نیوجرسی از کشور ایالات متحده آمریکا است.
شروع فعالیت حرفه ای جری لوئیس
جری لوئیس در ابتدای شروع فعالیت هنری خود در کنار «دین مارتین» خواننده به ایفای نقش پرداخت. مارتین نقش فردی کاملا عاقل را داشت که باید با لوییس دیوانه سرمی کرد. گروه کمدی مارتین و لوییس با تعداد زیادی از نمایشهای متنوع در دهه چهل معروف شدند. شاید شهرت و محبوبیت لوییس به این خاطر بود که بیشتر اوقات فی البداهه از کلمات و حالات خنده آور استفاده میکرد و زیاد پایبند متن نبود. در اواخر دهه ۱۹۴۰ آن دو با برنامههای شبانهشان کاملاً شناخته شدند. منتقدین اغلب قادر به توصیف حالات بی نظم و شلوغ آن دو نبودند و فقط به یک جمله بسنده میکردند: «مارتین آواز میخواند و لوییس دلقک بازی درمیآورد.» ولی تماشاچیان از انرژی و هیجان این تیم دو نفره لذت میبردند و همیشه برنامه آنها را از تلویزیون و استودیوپارامونت پیکچرز دنبال میکردند. کمکم نقش مارتین در فیلم نامهها کمرنگ تر شد و توجهات، بیشتر به لوییس معطوف میشد. به طوری که یک بار مجله لوک عکسی بزرگ از این زوج را چاپ کرد. این عکس در حقیقت تصویر لوییس را نشان میداد و تنها گوشهای از صورت مارتین دیده میشد. این کار عملاً مارتین را از لوییس دور کرد و سرانجام در سال ۱۹۵۴ این زوج حرفهای از یکدیگر جدا شدند اما پس از جدایی هر دوی آنها به شهرت انفرادی دست یافتند. باردیگر که این دو در کنار هم دیده شدند در سال ۱۹۷۶ و در فیلمی به کارگردانی «فرانک سیناترا» بود که بسیار مورد توجه مردم قرار گرفت. لوییس ده سال پس از مرگ دین، در سال ۲۰۰۵ در کتاب «دین ومن یک داستان عاشقانه» احساس خود را نسبت به همکار قدیمی اش «دین مارتین» بیان کرد.
افتخارات و جوایز جری لوئیس
- دریافت جوایز متعددی را از جشنواره فیلم کمدی آمریکا
- دوربین طلایی
- دریافت جایزه از اتحادیه منتقدین فیلم لوس آنجلس
- دریافت جایزه از جشنواره فیلم ونیز
- دارای ۲ ستاره در منطقه یادبود مشاهیر هالیوود (پیادهرو مشاهیر هالیوود (Hollywood Walk of Fame)، پیادهرویی بین بلوار هالیوود و خیابان وین در هالیوود، “کالیفرنیا”،ایالات متحده آمریکا است. در این پیادهرو بیش از ۲٫۵۰۰ ستاره برای بازیگران، کارگردانان، موسیقیدانان، تهیهکنندگان، گروههای تئاتری و شخصیتهای تخیلی نصب شده است.)
- نام گذاری سیارک ۱۱۵۴۸ به نام جری لوئیس
تا ۶ مارس ۲۰۱۴، ۲٫۵۱۸ ستاره در پیاده رو مشاهیر هالیوود نصب شده است. داخل این ستاره علائمی وجود دارد که هرکدام به شرح زیر است:

بیوگرافی جری لوییس

عکس جری لوییس
فعالیت های جری لوئیس بعد از جدایی از مارتین
- پس از انحلال گروه «مارتین و لوییس»، جری لوئیس در استودیوی پارامونت پیکچرز به کار ادامه داد و یک ستاره کمدی بزرگ شد.
- نخستین فیلم سینمایی جری لوئیس «مجرم ظریف» (۱۹۵۷) نام داشت.
- جری لوئیس پس از فیلم مجرم ظریف در پنج فیلم سینمایی دیگر ظاهر شد.
- لوییس در دهه ۱۹۵۰ استعداد خود در زمینه آوازه خوانی را بهنمایش گذاشت و در این بخش هم موفق ظاهر شد. آهنگ معروف او در آن زمان «فقط به تو بستگی دارد» نام داشت که در سال ۱۹۵۸ اجرا شد.
جری لوئیس در سال ۱۹۶۰ در فیلم «پادو» بازی کرد. فیلمی که نخستین کار او در زمینه تهیه کنندگی و کارگردانی بود. لوییس این فیلم را در هتل «فونتن بلو» در میامی و با بودجهای بسیار کم ساخت. در آن زمان لوییس روزها در هتل فیلم بازی میکرد و شبها در آن برنامه اجرا میکرد. او برای ساخت فیلم «پادو» از دوربینهای ویدیویی و دوربینهای مداربسته استفاده میکرد تا بتواند در هنگام بازی صحنهها را ببیند. بعد از آن بود که این شیوه یک روش استاندارد برای ضبط فیلمهای هالیوود شد.
از دیگر فیلمهایی که در آنها جری لوییس، هم بازیگر و هم کارگردان بود میتوان به «مرد خانمها»، «پسر پیغام رسان» و فیلم معروف «پروفسور دیوانه» اشاره کرد.
از سال ۱۹۶۶ یعنی وقتی چهل سال داشت دیگر لوییس آن جوان لاغر و چابک نبود. او دیگر کندتر کار میکرد و بازی برایش سختتر شده بود. از آن سال بود که فروش فیلمهایش رو به کاهش نهاد تا جایی که شرکت فیلم سازی پرامونت پیکچرز احساس کرد دیگر به فیلمهای کمدی جری لوییس نیازی ندارد. از آن پس لوییس به فکر ساخت فیلمهای شخصی افتاد. در سال ۱۹۷۲ فیلم اکران نشده «روزی که دلقک گریه کرد» را ساخت. این فیلم داستانی درام داشت که در اردوگاه نازیها اتفاق افتاد. لوییس دلیل اکران نشدن این فیلم را مشکلات در امور مالی ذکر کرد ولی اخیراً در کتاب «مارتین و من» نوشت که دلیل اصلی اکران نشدن آن فیلم این بود که خود از کارش راضی نبود.
از فیلمهای بعدی جری لوییس میتوان :
- «کار سخت» (۱۹۸۱) به کارگردانی خودش
- «سلطان کمدی» (۱۹۸۳) اثر مارتین اسکورسیزی که در آن با رابرت دنیرو همبازی بود
- «رؤیای آریزونا» (۱۹۹۴)
- آخرین کارش «استخوانهای خنده دار» (۱۹۹۵)
را نام برد.جری لوییس بعد از پایان کارهایش همچنان در اروپا محبوب باقیماند. منتقدین اروپایی همواره او را بازیگری تحسینبرانگیز دانستهاند که روی تک تک حرکاتش تسلط کامل دارد و از این زاویه او را قابل قیاس با هوارد هوکس و آلفرد هیچکاک میدانند. باوجود این که جری لوییس دیگر در فیلمهای کمدی ظاهر نمیشود ولی هنوز هم مردم او را دوست دارند و حرفهای بامزه او به صورت تکه کلامهایی درآمده که در فرهنگ محاوره آمریکا جا بازکرده است.
تاسیس بنیاد خیریه توسط جری لوئیس
جری لوییس در سال ۱۹۵۲ لوییس «بنیاد ضعف عضلانی» را تأسیس کرد و پس از آن در مناسبتهای مختلف سعی کرد برای کمک به بیماران این بنیاد، کمک مالی جمع کند. تلاشهای او تاکنون سبب جمعآوری بیش از دو میلیارد دلار گشته که همگی صرف مراقبت از بیماران عصبی عضلانی و تحقیقات علمی دربارهٔ این بیماری شده است. اوایل مارتین و لوییس در کنار هم این کارها را انجام میدادند ولی بعدها وقتی این دو از یکدیگر جدا شدند لوییس بهتنهایی این امر خیر را ادامه داد. لوییس از سال ۱۹۵۲ رئیس این بنیاد بودهاست. در سال ۱۹۷۷ جری لوییس تنها شخصیت سرشناسی بود که نامزدجایزه صلح نوبل شد و در سال ۱۹۸۵ از طرف سازمان دفاع آمریکا به خاطر خدمات عمومی قابل توجهش مدال افتخار دریافت کرد.
زندگینامه جری لوئیس
پدر و مادر جری لوییس «دنی و رائه لوییس» نام داشتند و هر دو بهطور حرفهای در عالم هنر فعالیت میکردند. پدر جری اوئیس نمایش اجرا میکرد و مادرش در رادیو پیانو مینواخت و وقتی جری تنها پنج سال داشت در رادیو آواز خواند. وقتی پانزده ساله شد کاملاً بهاجرای پانتومیم و برنامههای کمیک تسلط داشت. او کت و شلوار گشاد و آویزانی را بر تن میکرد و نمایش اجرا میکرد و با همین تجهیزات ساده همه را میخنداند. در آن زمان بود که «مکس کولمن» همکار پیشکسوت پدرش به او توصیه کرد کارش را جدی بگیرد چون حتماً موفق خواهد بود و همینطور هم شد و شهرت لوییس جهانی شد. یکی از علایق همیشگی لوییس بازی بیس بال است. او در دهه پنجاه و شصت بیسبال بازی میکرد و عضو تیم «لوس آنجلس لجرز» بود. لوییس در سال ۱۹۶۷ استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی شد و سلسله سخنرانیهای وی در آن دانشگاه در کتابی به نام «فیلم ساز مطلق» به چاپ رسید. موضوعی که شاید کمتر کسی از آن اطلاع داشته باشد. این است که لوییس هشت بار برنده جایزه بهترین کارگردان سال در اروپا شد. «ژان لوگ گو دارد» کارگردان فرانسوی دربارهٔ وی میگوید: جری لوییس تنها کارگردان آمریکایی است که فیلمهای مترقی ساختهاست. او بسیار بهتر از چاپلین وکیتون میباشد. وقتی نامزد دریافت جایزه صلح نوبل شد، مجری مراسم دربارهٔ او گفت «جری لوییس مردی برای تمام فصول، تمام مردم و تمام اعصار است و نام او در قلب میلیونها نفر از مردم دنیا برابر با صلح، عشق و برادری میباشد.» لوییس در سال ۱۹۴۴ با «پتی پالمر» ازدواج کرد و ۳۶ سال با او زندگی مشترک داشت. آنها پنج پسر به نامهای گاری، ران، اسکات، کریس و آنتونی و هفت نوه و یک نتیجه دارند. جری در سال ۱۹۸۳ با «سم پیت نیک» ازدواج کرد. حاصل زندگی مشترک آنها دختری به نام «دانیلا سارا» متولد ۱۹۹۲ است که به گفته جری: «چراغ زندگی و هوای ریههای آنهاست». لوییس یک شعار همیشگی دارد که برای مردم بسیار زیباست. او میگوید:
من فقط یک بار زندگی میکنم؛ بنابراین بگذارید هر خوبی که میتوانم بکنم و هر محبتی که مایلم نسبت به دیگران ابراز دارم. بگذارید، نه این احساس را سرکوب نمایم و نه آن را به تأخیر اندازم زیرا دیگر به دنیا نخواهم آمد.
علت مرگ جری لوییس
جری لوییس در سالهای پایانی عمرش از مشکلات قلبی و سرطان پروستات رنج میبرد و نهایتا صبح روز یکشنبه ۲۰ اوت ۲۰۱۷ (۲۹ مرداد ۱۳۹۶) در سن ۹۱ سالگی در خانه اش در لاس وگاس در گذشت. حمید قنبری دوبلور جری لوئیس نقش بسزایی در شناساندن و محبوبیت او در بین ایرانیان داشت.