زلزله در سر پل ذهاب
زلزله ۷٫۳ ریشتری در استان کرمانشاه درساعت ۲۱ و ۴۸ دقیقه یکشنبه شب ۲۱ آبان ۹۶ در عمق ۱۱ کیلومتری زمین روی داد. در ۳۰ کیلومتری شمال غرب سرپل ذهاب و ۳۲ کیلومتری جنوب غرب حلبچه رخ داده است. در اثر این زلزله، در حدود چهارصد نفر کشته و شش هزار نفر مصدوم شدند. گسل مسبب این رخداد هنوز مشخص نیست ولی گسل فعال خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس و گسلهای پهنه گسله ذهاب (یا سر پل ذهاب) در همین منطقه قرار دارد. زمین لرزهای به بزرگی ۷.۳ ریشتر کرمانشاه و کمی بعد پس لرزه ۴.۶ ریشتری حوالی مرز ایران و عراق را لرزاند. این زمینلرزه که ساعت ۲۱ و ۴۸ دقیقه و ۱۶ ثانیه شامگاه یکشنبه ۱۳۹۶/۰۸/۲۱ به ثبت رسیده است در بسیاری از استانهای غربی کشور احساس شده و آسیبهایی به مناطق غربی وارد کرده است. بنا بر اعلام پزشکی قانونی کرمانشاه آمار کشته شدگان به ۳۸۷ نفر رسیده است و بیش از ۶۰۰۰ً نفر مصدوم شده اند. در شهر سر پل ذهاب ۶۰ هزار نفر و در قصر شیرین حدود ۳۰ هزار نفر زندگی میکنند و زلزلههای حلوان و سر پل ذهاب از جمله زلزلههای تاریخی این منطقه به شمار میرود. زارع زلزلههای ۹۵۸ میلادی و ۱۱۵۰ میلادی سرپل ذهاب و در سده بیستم زلزله ۱۹۶۷ میلادی با بزرگای ۵.۷ و زلزله ۵.۱ سال ۱۹۸۳ میلادی را از جمله زلزلههای تاریخی این منطقه نام برد. سر پل ذهاب و کرند دالاهو بر اثر این زلزله بیشترین خسارت را دیدهاند؛ بیشترین تلفات نیز در این دو منطقه به وقوع پیوسته است.
سر پل ذهاب کجاست؟
شهرستان سر پل ذهاب از شمال با شهرستان ثلاث بابا جانی؛ از غرب با دالاهو؛ از جنوب با گیلانغرب و از غرب هم با کشور عراق و شهرستان قصر شیرین همجوار است. مردم این شهرستان با زبان کردی کلهری، کردی سورانی، کردی گورانی وکردی سنجاوی تکلم میکنند.در شهرستان سرپل ذهاب پیروان شیعه، سنی و یارسان در کنار هم زندگی میکنند. همچنین اقلیتی از یهودیان نیز در این شهرستان زندگی میکنند.
سر پل ذهاب (زهاب) (کردی:سهرپێڵ زههاو) یکی از شهرهای استان کرمانشاه ایران است و مردم این شهر کرد هستند. این شهر مرزی ایران در زمان جنگ ایران و عراق به شدت آسیب دید اما بعد از جنگ بازسازی شد. این شهر در ۴۵ درجه و ۵۲ دقیقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۲۴ درجه عرض جغرافیایی و در غرب کشور و منتهیالیه شیب ارتفاعات زاگرس بر سر راه بینالمللی تهران – بغداد موسوم به جاده کربلا واقع گردیدهاست. این شهر مرکز شهرستان سر پل ذهاب است. این شهرستان با قدمتی بالغ بر ۲۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح با فاصله ۶۶۵ کیلومتری از تهران واقع گردیدهاست و از شهرستانهای مرزی و باستانی و زر خیز استان کرمانشاه است. این شهرستان هم اکنون نیز یکی از مهمترین مناطق استان کرمانشاه محسوب میشود. صنایع دستی شهرستان سرپل ذهاب را قالی، گلیم و جاجیم که محصولات آنها با نقشهای زیبا و مرغوب تزیین داده میشوند تشکیل میدهند. جمعیتی از مردمان کلهر ایوان غرب از زمانهای گذشته در این شهرستان به ویژه در دهستانهای قلعه شاهین و دیره حضور دارند. دارای دو بخش مرکزی و قلعه شاهین است.
بخش عمدهای از شهرستان سر پل ذهاب شامل کل دو دهستان سرقلعه و جیگیران از ان منتزع و به شهرستان ثلاث الحاق شد. اهالی این منطقه دلایل سیاسی را باعث ان میدانند این شهرستان از شمال به ثلاث باباجانیاز غرب به شهرستان قصر شیرین و کشور عراق، از شرق به شهرستان دالاهو و از جنوب بهشهرستان گیلانغرب محدود شده است. شهر سرپل ذهاب بر اساس مطالعه آثار باستانی و کتیبههای آن از قبیل کتیبه و سنگ نوشته آنوبانینی پادشاه لولوبیها (که قدمت آن ۴۸۰۰ سال است) که در ضلع شمال شرقی که بر سینه رشته کوه همیشه استوار زاگرس حک شده است، یکی از باستانیترین شهرهای دنیا (و بر اساس مستشرق مشهور راولینسون، هشتمین شهر باستانی دنیا) محسوب میشود. کتیبهٔ آنوبانینی یکی از قدیمیترین و به عبارتی اولین هنر معماری رو سنگ آسیا به شمار میرود. کتیبهٔ بیستون ۲۰۰۰ سال بعد از حک این کتیبه حکاکی شد و از خیلی جهات به نقش برجستهٔ آنوبانینی شباهت دارد که این گونه حدس زده میشود که کتیبهٔ بیستون را با تقلید از این کتیبه خلق کردهاند. از دیگر آثار باستانی شهرستان سرپل ذهاب میتوان به نقش آنوبانینی دکان داوود، طاق گرا، قلعه گبری و دهها اثر باستانی و تاریخی دیگر اشاره نمود. گستردگی بازهٔ تاریخی این آثار باستانی، به روشنی گویای تداوم تمدن در این شهر در طول تاریخ میباشد. سر پل ذهاب در طول تاریخ کهن خود، با اسامی مختلفی شناخته شده است از جمله پاتیر که مربوط به دوران لولوبیها و مادها میباشد (پاتیر در زمان لولوبیها نام کوه داخل شهر سرپل ذهاب بوده و بعدها به نام شهر معروف شده است، یا شاید آنچنان که دیاکونوف در” تاریخ ماد “معتقد است که «باتیر» که قدیمیترین نام سرپل زهاب است نام یکی از نیاکان زرتشت بوده است) و نیز حلوان که بیش از بقیه نامها معروف است. برخی این اسم را برگرفته از اسم رود گذرنده از این شهر (الوند) میدانند. آشوریها از این شهر به نام کالمانو یاد کردهاند. در زمان ساسانیان این ناحیه استانی به نام خسرو شاد فیروز بوده است. در کتب تاریخی و جغرافیای عرب، ذهاب را به صورت (زهاو) نگاشتهاند و آن را مرکز ناحیه حلوان معرفی کردهاند. در دوران خلفای عباسی، این ناحیه تابع حکومت بغداد بود ولی بعدها به استثنای دوران زندیه و قاجاریه (تا سال ۱۳۳۸ ه. ق) که توسط پادشاهان عثمانی اداره میشد همیشه جزء قلمرو ایران بود. حلوان شهر مهم ساسانیها و پایتخت ۱۵۶ساله بنوعنازیان است.”ابن خلدون” قدیمیترین آثار تمدن آسیا را در این شهر مشاهده کرد و “راویلینسون” آنرا یکی از هشت شهر باستانی دنیا میداند. نام سرپل ذهاب به این دلیل است که در این محل پلی بر روی رودخانه حلوان [الوند] قرار داشته که در سال ۱۳۴۵ ش تخریب شده است.
بر اثر زلزله شب گذشته تاکنون ۷۱ نفر از مردم شهرستان سر پل ذهاب کشته و بیش از ۴۰۰ نفر مصدوم شدند. زمین لرزه ای به بزرگی ۷ و ۲ دهم ریشتر در ساعت ۲۱ و ۴۸ دقیقه و ۱۶ ثانیه شامگاه یکشنبه به ثبت رسیده است. این زمین لرزه در ۵ کیلومتری ازگله، ۲۵ کیلومتری تازه آباد، ۳۷ کیلومتری باینگان، ۱۱۲ کیلومتری سنندج و ۱۲۲ کیلومتری کرمانشاه روی داده است.
آثار دیدنی سرپل ذهاب
- نقشبرجسته آنوبانینی (کهنترین کتیبهٔ سنگی آسیا)
- دکان داوود
- آرامگاه احمد بن اسحاق
- سرابگرم
- آبشار پیران
- باغهای گلین
- ارتفاعات دالاهو
- منطقه پاتاق