معنی معجر چیست؟
واژه ی معجر واژه ای عربی با ریشه ی (مُ عَ جَّ) است که در اصل به هر آنچیزی اطلاق می شود که برای پوشاندن سر و موهای سر روی سر انداخته شود. به همین جهت به معنی مقنعه،روپوش زنان،چارقد و روسری به کاربرده می شود. بیشترین استفاده از واژه ی معجر در نوحه های محرم است که برای توضیح شرایط اهل بیت امام حسین (ع) پس از شهادت ایشان به کار می رود. اما در حالت کلی نیز معجر در شعرهای قدیمی ایرانی نیز به کار می رفته است، چرا که پس از حمله ی اعراب به ایران و تغییراتی که در نحوه ی زندگی و آداب رسوم مردم به وجود آمد، مدتها زبان عربی زبان رسمی ایران بود و علاوه بر آن کلمات عربی در اشعار و نوشتار بسیاری از شعرا و نویسندگان قدیمی ایرانی وجود دارد.
نه چندان نشیند در این دیده خاک
که بازش به معجر توان کرد پاک
سعدی (بوستان)
شبی گیسو فروهشته به دامن
پلاسین معجر و قیرینه گرزن
منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی چ ۱ ص ۵۷)
فغان من همه ز آن زلف تابدار سیاه
که گاه پرده ٔ لاله ست و گاه معجر ماه
رودکی
به ره بر یکی دختر خانه بود
به معجر غبار از پدر می زدود
سعدی (بوستان )
بسی بر درخت گل از برگ و بارش
گهی معجر و گاه دستار دارد
ناصرخسرو
ببسته سفالین کمر هفت و هشت
فکنده به سر بر تنک معجری
منوچهری
به مستحقان ندهی ازآنچه داری و باز
دهی به معجر و دستار سبزک و سیماک
عنصری
در موج باز بخوانیم: