سوره های به نام حیوانات در قرآن کریم
سوره در واژه به معنی “بُریده شده” است و در اصطلاح در برگیرندهٔ گروهی مستقل از آیات قرآن که مَطلَع “بسم الله الرحمن الرحیم” و مقطعی دارد می باشد. قرآن کریم ۱۱۴ سوره دارد و برخی سوره ها دارای یک یا چند نام هستند که بیشتر از کلمه ای از آن سوره یا رخداد ای مربوط به آن سوره گرفته شده اند. سوره های قرآن مجید به دو دستهٔ مکی (فرو فرستاده شده در مکه) و مدنی (فرو فرستاده شده در مدینه) تقسیم میشوند. سوره ها لزوماً یگانگی موضوعی ندارند. سورهٔ ۹ قرآن سوره توبه است که “بسم الله الرحمن الرحیم” ندارد ولی سورهٔ ۲۷ قرآن یعنی سورهٔ نمل دارای ۲ “بسم الله الرحمن الرحیم” است. طولانی ترین سوره قرآن با داشتن ۲۸۶ آیه، سوره بقره است و کوتاه ترین سوره قرآن نیز سوره کوثر با ۳ آیه است. پنج سوره در قرآن کریم به نام حیوانات نام گذاری شده است که شامل سوره های زیر است :
- سوره بقره (گاو ماده)
- سوره نحل (زنبور عسل)
- سوره نمل (مورچه)
- سوره عنکبوت
- سوره فیل
البته لازم به توضیح است که سوره اَنعام، سورهای مکی که جزء هفت سوره طِوال قرآن است به معنی چهارپایان است و به صورت مستقیم به نام حیوانی اشاره نکرده است. علت نامگذاری سوره به اَنعام (چهارپایان) این است که خداوند در پانزده آیه های سوره انعام (آیات ۱۳۶ تا ۱۵۰) از چهارپایان سخن گفته است.
درباره فضیلت سوره های به نام حیوانات علما موارد بسیاری را تفسیر کرده و مطرح نموده اند اما در این مطلب از موج باز به روایاتی از امامان شیعه اشاره می شود :
- سوره بقره
- از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) سؤال شد کدام یک از سوره ها و آیات قرآن فضیلت بیشتری دارد؟
- فرمودند: سوره بقره و آیه آیه الکرسی.
- سوره نحل
- پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمودند: هر کس سوره نحل را تلاوت کند خداوند از نعمت های دنیایی که به او داده در قیامت حساب نمی کشد.
- سوره عنکبوت
- پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمودند: هر کس سوره عنکبوت را تلاوت کند خداوند به عدد هر یک از مؤمنین و منافقین ده حسنه در نامه عملش ثبت می فرماید.
- سوره نمل
- امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر کس سوره های شوری و نمل و قصص را در شب جمعه بخواند از اولیاء الله خواهد بود.
- سوره فیل
- امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر کس سوره فیل را در نمازهای واجب خود بخواند روز قیامت کوه و دشت و ریگ بیابان ها گواهی دهند که او از نمازگزاران بوده است.
- سوره فیل و ایلاف یک سوره محسوب می شوند، بنابراین اگر بخواهیم سوره فیل را بعد از سوره حمد در نماز بخوانیم باید بعد از سوره فیل، ایلاف را نیز بخوانیم.