قدیمی ترین تمدن های تاریخی کدام تمدن ها هستند؟
قدیمی ترین تمدن های تاریخی در منطقه ای که در حال حاضر به عنوان “خاور نزدیک” (خاور یعنی شرق) شناخته میشود، در حدود ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، در بین النهرین به وجود آمدند.به عبارت دیگر قدیمی ترین تمدن های تاریخی دنیا شامل تمدن های به وجود آمده در بین النهرین است که شامل تمدن سومری ها، اکدیها ، بابلی ها و آشوری ها است. در این میان نخستین تمدن شهری در منطقهٔ تاریخی جنوب بین النهرین متعلق به تمدن سومری ها است.
سومریان
سومِر یا به طور دقیق تر شومِر، نخستین تمدّن شهری در جنوب بین النهرین بود که آن را اولین تمدن در جهان با مصر باستان مینامند. از اقوام باستانی ساکن در “جنوب سرزمین کنونی عراق” یعنی بین النهرین (سرزمین میانِ دو رود دجله و فرات) و شمال خلیج فارس بودند.
سومر یکی از باستانی ترین تمدنها و تاریخی ترین مناطق جنوب بین النهرین در دورهٔ مس سنگی و اوایل دورهٔ مفرغ بود. هر چند نخستین نمونه های خطی کشف شده در این ناحیه قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد را نشان نمیدهند اما تاریخ نگاران جدید بر این باورند که با توجه به نام شهرها، رودها، شغلها و دیگر مدارک به دست آمده، این منطقه نخستین بار بین سالهای ۵۵۰۰ تا ۴۰۰۰ پیش از میلاد توسط قومی غیرسامی که بهزبان سومری سخن میگفتند مسکونی شده است.
اَکِدیان
اکدیان که از ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تا ۲۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در شمال خاک بین النهرین (حوالی بغداد کنونی) میزیستند،قومی سامی نژاد بودند. این قوم ۲۵۰۰ قبل از میلاد مسیح در نزاع با سومریان پیروز شدند.
در دوره حکومت پادشاهی به نام سارگون از سال ۲۳۳۴ قبل از میلاد مسیح تسلط خود را از کرمانشاهان تا شام و دریای مدیترانه گسترش دادند و جمعا “۳۰۰ سال” در قدرت باقی ماندند. سرانجام در سال ۱۷۵۰ قبل از میلاد مسیح سپاه کاسی به ریاست گانداش برای فتح اکد (بابل) حمله کرد و اکد فتح شد.
کاسیها جایگزین دولت اکد شدند و به سلطنت سلسله سارگون پایان دادند. حکومت کاسی ها (از ۱۲۵۰–۱۷۵۰) بر بابل ۵۰۰ ساله شد.
قدرت یافتن مجدد سومریان
با گذشت زمان سومریان دوباره قدرت را به قبضه درآورده و شهر لاگاش را پایتخت خود قرار دادند. زبان سومری را از نو به جای زبان اکدی رسمیت دادند. به دستور سارگون قوانین موجود به زبان سومری به زبان اکدی ترجمه شد.
بابلی ها
بابل که به زبان اکدی به صورت “باب – ایلی” به معنی دروازهٔ خدا است، یکی از تمدن های باستانی حوزهٔ بین النهرین است. بابل در بین النهرین در حوضهٔ رود فرات قرار داشت. مرکز این تمدن باستانی، شهر بابل بود که امروزه بقایا و آوارههای به جا مانده از این شهر را تقریباً در “۸۸ کیلومتری جنوب بغداد امروزی” و نزدیک “شهر حله عراق” میتوان یافت.
پیدایش تمدن بابل در مقایسه با پیدایش تمدن در ناحیه بین النهرین با تأخیر صورت پذیرفت. سومر اولین و قویترین دولت شهر بین النهرین بود.
آشوری ها
پیدایش تمدنهای سومری و عیلام در خاک بین النهرین توجه سامیان ساکن “صحراهای سوریه آشور” را به خود جلب نمود و به تدریج به منطقه بین النهرین کشاند.آشوریان، کلدانیها، آرامیها، سُریانیها قومی هستند که ریشه آنها به مردم بین النهرین باستان میرسد. به زبان آشوری (از خانواده زبان های سامی) سخن میگویند و مذهب مسیحی دارند. منطقه زندگی بومی آنها اکنون در شمال عراق، جنوب شرقی ترکیه، شمال شرقی سوریه و شمال غربی ایران واقع شده است.
در زمان آشور، بانیپال با تهیه نسخه ای از قوانین موجود به زبان اکدی که ترجمه قوانین موجود به زبان سومری بود، به سرزمین آشور بردند.
آشوریان شمال عراق و سوریه که خود را آرامی می نامیدند پس از گرویدن به مسیحیت خود را “سریانی” یا “سوریایا” نامیدند تا از هم نژادان غیر مسیحی خود که آنان را آرامایا مینامیدند متمایز باشند.
در موج باز بخوانیم: