مریم میرزاخانی کیست؟
مریم میرزاخانی متولد ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶در شهر تهران، ریاضییدان ایرانی و آمریکایی است. میرزاخانی نخستین زن و نخستین ایرانی برنده مدال فیلدز (بالاترین جایزه در ریاضیات) است. وی در سال ۲۰۱۴ برای پروژه ای در مورد «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانهای آنها» برنده مدال فیلدز شد.زمینهٔ تحقیقاتی مریم میرزاخانی مشتمل بر “نظریه تایشمولر، هندسه هذلولوی، نظریه ارگودیک و هندسه همتافته” است. مریم میرزاخانی در کودکی آرزو داشته نویسنده شود. مریم گفته است : «وقتی که بچه بودم رویایم این بود که نویسنده شوم. هیجانانگیزترین لحظاتم را به خواندن رمان میگذراندم، در واقع هر چیزی را به دستم میرسید میخواندم.»
مریم میرزاخانی و همسرش
همسر مریم میرزاخانی یان وندراک، پژوهشگر علوم کامپیوتر نظری مرکز تحقیقات آیبیام و اهل جمهوری چک است و از او دارای یک فرزند دختر به نام آناهیتا میباشد.
تشرف همسر مریم میرزاخانی به اسلام
حجتالاسلام و المسلمین رسول جعفریان در مطلبی به نقل از حجتالاسلام و المسلمین حسین مدرسیطباطبائی: استاد دانشگاه پرینستون همسر مریم میرزاخانی، مدتی پیش از ازدواج با او به اسلام گرویده بود. گفتنی است یان وندراک، اهل جمهوری چک، همسر مریم میرزاخانی هم اکنون دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد است.
مریم میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سالهای ۱۹۹۴ (هنگکنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در همین سال به عنوان نخستین دانشآموز ایرانی جایزه نمرهٔ کامل را دریافت نمود.وب در حال حاضر در پالوآلتو کالیفرنیا زندگی میکند. مریم میرزاخانی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت و نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت و نخستین کسی بود که دو سال پیاپی مدال طلا گرفت و نخستین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی جهانی نمرهٔ کامل گرفت. مریم میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ کارشناسی خود را در رشته ریاضی از دانشگاه شریف دریافت کرده و از ایران رفت. میرزاخانی دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ ازدانشگاه هاروارد گرفت و به سرپرستی استاد راهنمایش (کورتیس مکمولن) برای پایان نامه دکترای خود برنده مدال فیلدز شد. سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده و ذهن برتر در رشتهٔ ریاضیات تجلیل شد.

عکس مریم میرزاخانی

مریم میرزاخانی نابغه ریاضی

مریم میرزاخانی و پدر و مادرش
فیلم کلاس درس مریم میرزاخانی
افتخارات و جوایز جهانی مریم میرزاخانی
- جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳
- جایزه کلی و مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴
مریم میرزاخانی از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشتهٔ ریاضیات است. پیش از این، او استاد دانشگاه پرینستون بود. چندماه پیش در خانه ریاضیات اصفهان یک تالار به نام دکتر مریم میرزاخانی اختصاص داده شد.

تالار ریاضی میرزاخانی
زندگینامه مریم میرزاخانی
پدر مریم میرزاخانی، احمد میرزاخانی مهندس برق و رئیس هیئت مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری «رعد» بود. مریم میرزاخانی با اتمام تحصیلات ابتدایی با شرکت در اولین دوره جذب استعدادهای درخشان وارد دبیرستان فرزانگان تهران (زیر نظر سمپاد) شد. عبادالله محمودیان استاد دانشگاه صنعتی شریف و از مسولان برگزاری المپیاد ریاضی در گفتگویی پیرامون مریم میرزاخانی که در سالنامه شرق ۱۳۹۳ منتشر شده گفته:
در سال ۱۳۷۲ از دکتر حدادعادل درخواست کردم اجازه دهند ایشان (مریم میرزاخانی) در المپیاد شرکت کنند چون آن زمان فقط سال سومیها امکان شرکت در المپیاد را داشتند و ایشان سال دوم بودند. در نهایت هم انتخاب شدند و سال بعد شرکت کردند و خانم میرزاخانی طی دو بار شرکت در المپیاد جهانی هر دوبار طلا گرفت. در ۳۰ تیر سال ۱۳۷۳ وقتی که از المپیاد برمیگشتند دکتر حدادعادل در سرمقاله روزنامه اطلاعات همه این ماوقع را نوشت.
مریم میرزاخانی اولین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت و همچنین اولین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت. وی اولین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و اولین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی نمره کامل گرفت. میرزاخانی دورهٔ لیسانس و فوق لیسانس ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف طی کرد. وی در سال ۲۰۰۴ با اخذ مدرک دکترای دانشگاه هاروارد به سرپرستی کورتیس مکمولن، از برندگان جایزه فیلدز، در دانشگاههای پرینستون و استنفورد به تدریس مشغول شد. یک سال بعد در سال ۲۰۰۵ نشریه پاپیولار ساینس آمریکا او را به عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان جهان برگزید و تجلیل کرد. میرزاخانی مدتی در پرینستون درس میداد ولی بعد به استنفورد رفت و کار تدریس و پژوهش را در آنجا پی گرفت. او در شهریور ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) و در ۳۱ سالگی به درجه استادی و این دانشگاه رسید.
زنده ماندن مریم میرزاخانی در تصادف
در اسفندماه ۱۳۷۶ اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکتکننده در بیست و دومین دورهٔ مسابقات ریاضی دانشجویی، که در آن تیم متشکل از میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی در آن رتبهٔ اول کشور را کسب کرده بودند، که از اهواز راهی تهران بود (مسابقات ریاضی دانشجویی در اهواز برگزار شد) به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجوی نخبهٔ ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی – برندهٔ دو مدال طلای المپیادجهانی – علیرضا سایهبان، علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بینالمللی ریاضی بودند، جان باختند و مریم میرزاخانی از جمله دانشجویان بازمانده از این سانحه بود. میرزاخانی از نجاتیافتههای فاجعه سقوط اتوبوس بچههای ریاضی شریف در دره؛ درسال۷۶ ، این مطالب را ۲۰سال پیش به نشریه دانشجویی نقطه سرخط گفته است:

خاطره مریم میرزاخانی از سقوط اتوبوس به دره

عکس یادگاری نوابغ ریاضی (برندگان المپیاد ریاضی)
مریم میرزاخانی سال ۷۴ کنار آیتالله هاشمی رفسنجانی؛ نفر اول از سمت راست | برندگان المپیاد ریاضی سال ۷۴، در کنار آیت الله هاشمی و محمدعلی نجفی و غلامعلی حداد عادل
خاطره ای شنیدنی از استاد المپیاد مریم میرزاخانی : جایزه ۱۰ دلاری برای مسئله ای که ۲۵ سال حل نشده بود
سعید اکبری استاد ریاضی دانشگاه صنعتی شریف در خصوص دانشمند فقید “مریم میرزاخانی” میگوید : «او مثبت بود و همیشه سعی میکرد که مسائل را در کوتاه ترین زمان و ساده ترین شکل ممکن حل کند. گاهی یک مساله را برایش در ده خط حل میکردم اما بعدتر می دیدم که خودش همان مساله را با راه حلی دیگر در سه خط حل کرده است.»
سعید اکبری : «مریم میرزاخانی دانشجوی المپیادی بود، من استاد حل تمرین او در آن دوران بودم. اردوی آموزشیشان هم در دانشگاه صنعتی شریف برگزار میشد. یادم می آید که که یک روز در کلاسشان یک مساله عنوان کردم و به آنها نگفتم که این مساله ۲۵ سال است که حل نشده باقی مانده است. سه روز بعد مریم میرزاخانی این مساله را حل کرد. ابتدا فکر کردم که اشتباه کرده، چون بعید می دیدم کسی بتواند این مساله را حل کند. وقتی شب به آن راه حلی که میرزاخانی به من داده بود نگاه کردم، متوجه شدم که مساله را درست حل کرده است، تصورش را کنید مسالهای که ۲۵ سال هیچ دانشمندی نتوانسته بود آن را حل کند یک دختر دانش آموز دبیرستانی حل کرد. من هم به وعده ام عمل کردم و ۱۰دلار به او جایزه دادم.»
لازم به توضیح است که آن مساله یکی از بزرگترین مسائل برای ریاضی دانان بود و راه حل این مساله چند ماه بعد به اسم مریم میرزاخانی در یک مجله خارجی به چاپ رسید.
روایت نیویورکر از مریم میرزاخانی | فکر میکرد ماجرای مدال فیلدز شوخی بوده | زمانیکه برای دریافت مدال آمد تحت شیمی درمانی بود
او نشسته است روی زمین. با انبوهی از کاغذها که اطرافش را احاطه کردهاند. مثل همیشه که ساعتها وقتش را با ریاضی میگذارند. دخترش،آناهیتا از راه میرسد. اینروزها ۶ ساله است. صحنه آشنا را میبیند و میگوید” اوه، مامان…دوباره نقاشی”
مریم میرزاخانی برای اولین بار خبر دریافت جایزه مدال فیلدز را از دوک ریاضیات، اینگرید دابچیز و سپس رییس اتحادیه ریاضیات بینالملل در قالب ایمیل دریافت کرد. با این حال ابتدا تصورش این بود که کسی قصد داشته با او شوخی کند. بنابراین موضوع را نادیده گرفت. با این حال وقتی بالاخره مریم میرزاخانی و رییس اتحادیه با هم گفتگو کردند و موضوع قطعی شد خانم میرزانی خانی خوشحال شد. البته یک نگرانی هم برای وی وجود داشت و آن هم اینکه مریم میرزاخانی آن روزها تحت شیمی درمانی به علت سرطان سینه بود و فکر میکرد شاید به اندازه کافی برای شرکت در این مراسم حال خوبی نداشته باشد. با این حال زمانیکه مشخص شد مریم میرزاخانی در این مراسم شرکت میکند تصمیمها بر این شد تا تدارک ویژهای برنامهریزی شود. دابچیز در این باره میگوید: “ما شش نفر بودیم که خودمان را سپر M M نامگذاری کردیم. هر زمانی که مریم میرزاخانی بین مردم بود دو نفر از ما در نزدیکی وی قرار میگرفتند. یک نفر بین مریم میرزاخانی و خبرنگاران قرار میگرفت و در مقام مصاحبه کننده ظاهر میشد و نفر دیگر امکان فرار او را از جمعیت مهیا و آسان میکرد. ما احساس میکردیم واقعا باید به او کمک کنیم. در واقع ما میخواستیم به او کمک کنیم که موفقیتش را جشن بگیرد. این عادلانه نبود. مریم میرزاخانی آنجا حضور داشت اما بیمار بود.