تکدی گری چیست؟
تکدی گری به عمل ناشایست “ایجاد حس ترحم در میان افراد جامعه” و “گدایی کردن” گفته میشود و معنی تکدی، “گدایی” و “دریوزگی” است که شغل متکدیان است. در جامعه انسانی انواع مختلف شغل ها و فرصت ها برای کسب درآمد وجود دارد اما آنچه آنها را متفاوت می سازد، نوع کسب درآمد از نوع سخت و آسان، پاک بودن درآمد و برکت آن بر اساس حلال بودن و حرام بودن و بسیاری جزئیات دیگر است. اما آنچه به مبحث تکدی گری مربوط است، به معنای درخواست کمک و پول از مردم جامعه با التماس و بسیاری دوز و کلک های متفاوت است. در جامعه امروز ایران که به دلایل متفاوتی انواع مشاغل کاذب ایجاد شده است، تکدی گری به شغل پردرآمد تبدیل شده و افرادی سودجو با کرایه کردن یا خریدن! افرادی از جامعه که حتی کودکان را نیز شامل میشود، آنها را در ساعات مشخصی از روز و با هماهنگی در مناطق مختلف شهر پراکنده کرده و آموزش های لازم برای درخواست و دریافت پول به آنها را می دهند تا در طول روز با گدایی کردن پول جمع کرده و شب پول ها را تحویل آنها دهند. بسیاری از متکدیان خیابانی که فرزندانی را در آغوش دارند، نوزادان و بچه های کرایه شده، دزدیده شده و یا خریداری شده را حمل میکنند و به همین دلیل در مورد نوع لباس، تغذیه، شرایط تربیتی و … آنها حساس نیستند. در سال های اخیر موارد بسیاری از یافتن محل زندگی متکدیان و رییس های افراد متکدی بوده است که این اشخاص در بهترین مناطق شهری با سطح امکانات بالا و حتی عالی زندگی می کرده اند و بعضا خودشان هم در طول روز با ظاهری متفاوت و ژولیده در جامعه حاضر شده و با زیر پا گذاشتن ارزش های انسانی و درخواست پول از مردم درآمد بی دردسر و دغدغه و زیادی کسب کرده اند. البته لازم به ذکر است که افراد متکدی با افراد فقیر آبرومند و تنگدست بسیار متفاوت هستند. چنانجه خداوند در قران فرموده است به فقرا و آبرومندانی که به دلیل داشتن عزت نفس و توکل به خداوند برای گذراندن زندکی دست نیاز به سوی شما دراز نمیکنند بسیار انفاق کنید. حال آنکه این انفاق دادن مستقیم پول نبوده و میتواند کمک به آنها از روش های غیر مستقیم مانند کمک برای یافتن شغلی مناسب، ارسال کالا و مواد غذایی به روشی که فرستند گمنام باشد، ایجاد مراکز کمک که زیر نظر دولت به روش های صحیح اداره شده و افراد نیازمند را تحت پوشش خود در بیاورند و بسیاری راههای دیگر که متخصصان اجتماعی باید برای ایجاد آنها تلاش نمایند :
«للفقراء الذین احصروا فی سبیل الله لایستطیعون ضربـا فی الارض یحسبهم الجاهل اغنیاء من التعفف تعرفهم بسیمـهم لایسـلون الناس الحافـا وما تنفقوا من خیر فان الله به علیم»
(انفاق شما، مخصوصا باید) برای نیازمندانی باشد که در راه خدا، در تنگنا قرار گرفتهاند، نمیتوانند مسافرتی کنند و از شدت خویشتن داری، افراد نا آگاه آنها را بی نیاز میپندارند، اما آنها را از چهره هایشان میشناسی و هرگز با اصرار چیزی از مردم نمیخواهند. (این است مشخصات آنها) و هر چیز خوبی در راه خدا انفاق کنید، خداوند از آن آگاه است».
علت وجود شغل تکدی گری چیست؟
دلیل اصلی ایجاد شغل تکدی گری و تعداد بسیار زیادی از مشاغل نادرستی که آسیب های اجتماعی فراوانی دارند، ریشه در عدم مدیریت صحیح در بخش هایی از جامعه، توزیع نامناسب درآمد، ثروت و منابع در میان افراد جامعه، فقر آموزش رفتارهای اجتماعی، عدم وجود مدیریت و رویکردهای صحیح در برخورد با کودکان بد سرپرست، ضعف قانون در برخورد با افراد سودجو و بسیاری عوامل دیگر است. از یکی از مهم ترین عواملی که هر روز بر تعداد متکدیان خیابانی می افزاید، کمک کردن مردم در سطح خیابان است. وقتی شخصی جلوی شما را بگیرد و ابراز عجز و نیاز کند و سعی در به ترحم آوردن شما داشته باشد، هیچ دلیلی برای کمک کردن به او وجود ندارد و فرهنگ صحیح این را دیکته میکند که اگر شخص از شهر و دیار خود آواره شده، اگر کیف پول او را دزدیده اند و اگر پول بازگشت به خانه و کاشانه ندارد، باید به مراکز پلیس مراجعه کند و یا اگر ضعف جسمانی دارد و امکان پرداخت خرج و مخارج درمان را ندارد باید به بهزیستی، کمیته امداد، مرکز محک و بسیاری مراکز دیگری که مردم کمک های نقدی خود را به آنها واریز می کنند مراجعه کرده و با حضور در آن مراکز درخواست کمک کند. کمک نقدی شما در خیابان، نه تنها مشکلی از فقر جامعه حل نمیکند بلکه آموزشی نا صحیح از کسب درآمد بدون زحمت کشیدن و فقط با شیوه غیر انسانی عجز و ناله و ایجاد مزاحمت است. تصور کنید شما از صبح برای کار و تلاش از منزل خارج شده اید، در طول روز با انواع مسائل و مشکلات دست و پنجه نرم کرده اید و حالا در حین بازگشت به خانه شخصی با کت و شلوار جلوی شما ظاهر شده و بگوید فردی آبرو دار است، از شهر دیگری به شهر شما آمده و چون کیف پولش را زده اند، پول ندارد غذایی بخورد یا به شهر خود باز گردد. اینجا دو رویکرد وجود دارد:
- اول اینکه شما به حرف آن شخص اعتماد کرده و مبلغی پول به او بدهید و بروید.
- رویکرد دوم اینکه به او بگویید با شما بیاید تا او را به یک مرکز پلیس برسانید یا بهتر آنکه به ۱۱۰ تماس گرفته و اعلام دزدیدی کرده و سپس او را به یک ساندویچی ببرید و برایش ساندویچ بخرید و بعد با خرید یک بلیط اتوبوس او را راهی شهر خود کنید.
حالا سوال اینجاست : چند درصد از افرادی که اینگونه یا با هزار روش دیگر دل شما را به رحم می آوردند قبول میکنند که با ۱۱۰ تماس بگیرید، او را به ساندویچی ببرید و با بلیط اتوبوس او را راهی شهر خود کنید؟! چرا که اگر دروغ گفته باشد، او پول شما را میخواهد و قرار است هزاران نفر دیگر را با این روش گول بزند و ساندویچ و گذراندن وقت در ساندویچی را نمی خواهد!
در حالت کلی امروز روش های تکدی گری بسیار زیاد بوده و با روش های مختلف با احساسات شما بازی شده و پول شما را میگیرند. از سوء استفاده از معلولیت، خود را به دروغ معلول جلوه دادن، بغل کردن کودکی که وظیفه دارد نقش مریض را بازی کند تا هزار و یک دوز و کلک دیگر. به همین جهت بهترین روش برای کمک به افراد نیازمند و آبرومند، واریز مبلغ به مراکز معتبر و یا در صورت شناسایی افراد نیازمند واقعی، کمک های غیر مستقیم به آن خانواده ها از روش هایی است که آبروی آنها تحت تاثیر قرار نگیرد. دقت کنیم که کمک های خیابانی فقط پول را از جیب شما به جیب شخصی منتقل می کند که به اندازه شما برای کسب آن تلاش نکرده و در حال سوء استفاده است.
این نکته را هم به یاد داشته باشیم که فرهنگ زیبای صدقه و انفاق در دین اسلام (و با عناوین مختلف در تمام ادیان آسمانی) اشاره به همین مضامین دارد و بهتر است با روش های صحیح انجام شود.
معنی اصطلاح مثل گداهای سامره چیست؟
از دیرباز که ایرانیان برای زیارت با مشاغل تجاری به شهر سامره می رفتند با گداهای شهر سامرهٔ عراق مواجه می شدند که با سماجت و مزاحمت آفرینی، از ایرانیان درخواست پول می کردند. به همین دلیل در میان ایرانیان اصطلاح “مثل گداهای سامره” می ماند به معنای شخص سمج و ضعیف نمایی است که انواع رفتارها و ایجاد حس ترحم از مردم پول بگیرد. گداهای سامره برای ایجاد مزاحمت زبانزد ایرانیان بوده اند.