مصلح انار چیست؟ (مصلح انار ترش و مصلح انار شیرین)
انار بومی مناطق شرق ایران تا کوههای هیمالیا در شمال هند است و یکی از اولین گیاهان اهلی شده است. ایران با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن انار، بزرگترین تولیدکنندهٔ انار در دنیا بوده و هندوستان دومین کشور تولیدکنندهاست. در ایران شهرستانهای راور نی ریز، ساوه و فردوس بهترتیب بزرگترین تولیدکنندگان انار هستند. از میوهٔ انار، آب انار، رب انار، لواشک انار و مربای انار تهیه میشود. از پوست انار برای تهیه رنگهای سنتی استفاده میشود، از برگ آن نیز سابق بر این استفاده میکردند. همچنین از پوست انار برای دباغی کردن پوست و از گل انار برای برخی مصارف دیگر استفاده میگردد. جوشانده انار که از جوشاندن پوست انار در آب بدست میآید، برای بر طرف کردن برخی از بیماریهای گوارشی و گلو درد، یک داروی گیاهی محسوب میشود. انار این میوه ی پاییزی سرشار از آنتی اکسیدان است و به همین دلیل در پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان ها مؤثر است. این میوه را می توانیم به عنوان یک ضد سرطان به خصوص در سرطان های پروستات و سینه معرفی کنیم. تنها میوه ای که همراه غذا مجاز به مصرف است انار و زیتون است و جالب است بدانیم مصرف انار و زیتون به تنهایی از دیدگاه حکمای طب سنتی مضر است و به طور کلی میوه ها بهتر است تنها مصرف شوند.
انار نفاخ است و در افراد گرم مزاج موجب تقویت قوای جنسی می گردد. باعث تفتیح و گشایش سده ها (گرفتگی ها) ی بدن و ادرارآور است. جهت پاکسازی خون، تقویت کبد، رفع سرفه های گرم، رفع خارش بدن و نیکویی رنگ رخسار مفید است. موجب تلیین و تقویت اعضای تنفس است. مصرف به اعتدال آن، موافق معده و زیاده روی در مصرف آن موجب فساد غذا و ایجاد سستی در معده می شود. رب انار شیرین در تمامی افعال بالا قوی تر از آب آن عمل می کند.
در کتب طبی، مصلح انار شیرین را انار ترش و مصلح انار ترش را انار شیرین عنوان کرده اند. بیشترین موارد استفاده از انار در طب چینی، در درمان اسهال و به ویژه اسهال های مزمن و خونی، پرولاپس رکتوم و همچنین دفع کرم از بدن و در طب هندی، در تهوع و استفراغ و دردهای چشمی و برخی انواع اسهال می باشد. اما در حالت کلی از گلاب هم به عنوان مصلح انار نام برده شده است. مزاج انار به طعم آن بستگی دارد اما به طور کلی مزاج انار سرد و خشک بوده و هر چه ترش تر باشد مزاج سرد و خشکی آن نیز بیشتر است. افرادی که مزاج سردی دارند باید در خوردن انار به خصوص انار ترش زیاده روی نکنند. اینکه برای خوردن انار از گلپر و نمک استفاده می کنند به این دلیل است که طبع گلپر و نمک گرم بوده و باعث معتدل شدن انار شده و عوارض سردی آن را میگیرند.
طبع انار شیرین چیست؟
انار شیرین دارای طبیعت سرد مایل به اعتدال است. انار شیرین دارای غذائیت اندکی است اما در عین حال تولید کننده خون صالح در بدن می باشد.
طبع انار میخوش چیست؟
طبع انار میخوش سردی و تری نزدیک به اعتدال است و در کتب، از آن با نام «رمان مز» نیز یاد شده است. در کاهش حرارت و حدّت صفرا و غلیان و جوشش خون، قوی تر از انار شیرین عمل می کند.
طبع انار ترش چیست؟
طبع انار ترش نسبت به نوع شیرین، دارای سردی بیشتر بوده و خالی از یبوست نیست و در کامل الصناعه عنوان شده که قوی البرد و معتدل در رطوبت به همراه یبوست لطیف است، در حالی که مخزن الادویه مزاج آن را در درجه دوم سردی و خشکی آورده است. در کاهش حرارت معده و کبد و غلیان خون و صفرا مؤثر است و خوردن آن به ویژه پس از غذا، موجب تقویت دهانه ورودی معده و مانع صعود بخارات معدی به سمت مغز می شود و همچنین از بقراط نقل شده مصرف آب انار ترش به همراه آرد جو در درد و سوزش دهانه معده مؤثر است. رب انار ترش در کاهش تهوع حین بارداری و تمایل زنان باردار به خوردن مواد غیرطبیعی مفید می باشد. اما زیاده روی در مصرف انار ترش به ویژه خوردن ناشتای آن، موجب ایجاد زخم و خراش در جدار داخلی روده ها می گردد.
طبع رب انار چیست؟
افراد سرد مزاج نباید بیش از حد از رب انار استفاده کنند. خوردن زیاد انار باعث سست شدن معده و ایجاد نفخ می گردد. مصرف رب انار برای افراد مبتلا به زخم معده و روده مضر است. مصرف زیاد آن همچنین باعث ابتلا به یبوست، ناراحتی معده و گلو درد می شود. افراد مبتلا به ناراحتی های ریه باید در مصرف رب انار احتیاط کنند. استفاده از رب انار با مصرف داروهایی که برای درمان فشار خون و کاهش کلسترول مصرف می گردند مداخله می کند.
مصلح رب انار مستکى است. مصطکی، (Mastic) شیره زرینی زرد رنگی است که در فارسی به نامهای: «رماس»، «رماست»، «کِیَه» خوانده شده است. در کتابهای طب سنتی با نامهای: «مصطکی»، «مصطکی رومی»، «کندر رومی»، «مستکی»، «علک رومی» ذکر شده است.