حکم روزه گرفتن در روز عاشورا
عاشورا واژه ای عربی با ریشه ی “عشر” به معنی ده است و عاشورا یعنی “دهم”. در واقع عاشورا روز دهم از ماه محرّم است که در ادیان مختلف اهیمت ویژه ای داشته است. اهمیت عاشورا برای شیعیان به دلیل واقعه ی عاشورا سال ۶۱ قمری و به شهادت رسیدن امام حسین (ع) و یارانش در سرزمین کربلا در جنگ با سپاه کوفه به فرماندهی عمر بن سعد است به همین دلیل شیعیان همه ساله با آغاز ماه محرم به عزاداری میپردازند که اوج عزاداری ها در روز عاشوراست و این روز در تقویم رسمی ایران، عراق، افغانستان، پاکستان و هند، تعطیل است. در مورد روزه گرفتن در عاشورا جالب است بدانید که اهل سنت روز عاشورا را سالگرد روزی می دانند که حضرت موسی (ع) دریای سرخ را شکافت و به همراه پیروانش از آن عبور کرد و این روز را گرامی داشته و روزه گرفتن در این روز را مستحب میدانند. اما امامان معصوم شیعه مسلمانان شیعه را از روزه گرفتن در روز عاشورا نهی کرده اند و در برخی موارد گفته اند که در روز عاشورا تا نزدیک غروب چیزی نخورید و نیاشامید، اما نزدیک غروب چیزی بخورید تا حکم روزه نداشته باشد.
همچنین در کتاب جامع احادیث الشیعه از کتاب من لا یحضره الفقیه از امام باقر(ع) نقل شده: “روزه در عاشورا قبل از واجب شدن روزه ماه رمضان معمول بوده، ولی پس از آن ترک شده است.”
واقعه کربلا در جمعه دهم مُحَرَّم سال ۶۱ قمری رخ داد. سن امام حسین (ع) در آن زمان ۵۶ سال و چند ماه بود. بنی امیه پس از واقعه کربلا با اقداماتی مانند شروع به ذخیره آذوقه یک سال خود، تبریک و شادباش گفتن و لباس های نو پوشیدن، و روزه گرفتن، روز عاشورا را مبارک شمردند.چنانکه در زیارت عاشورای امام حسین (ع) آمده است:
“هذا یومٌ تَبَرَّکت بِهِ بَنُوأُمَیهَ”
اعمال روز عاشورا و روزه گرفتن در روز عاشورا از زبان شیخ عباس قمی
شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان میگوید: شایسته است شخص در این روز مشغول کاری از کارهای دنیا نگردد و غمگین باشد و این امر در نحوه پوشش و خوراکش نمایان باشد. این روز را بر امام حسین (ع) عزاداری کند و آن حضرت را با خواندن زیارت عاشورا، زیارت کند. خواندن هزار مرتبه توحید، دعای عشرات، خودداری از خوردن و آشامیدن اما بدون قصد روزه و هزار مرتبه لعن بر قاتلان سید الشهدا نیز از اعمال ذکر شده برای روز عاشورا است.
روزه گرفتن در روز عاشورا پیش از اسلام
یهودیان، مسیحیان، و اعراب زمان جاهلیت در گذشته عاشورا را بزرگ میداشته و این روز را روزه میگرفته اند.فَیّومی در مصباح المنیر میگوید: از رسول خدا (ص) روایت شده است : “یک روز قبل از عاشورا و یک روز بعد از آن را هم روزه بگیرید” تا از شباهت به یهود که فقط روز دهم را روزه میگرفتند خارج شوید. مضمون همین روایت در کتابهای سنن دارمی، سنن ابن ماجه، صحیح مسلم، جمهره اللغه، صحیح بخاری و نیل الأوطار هم نقل شده است.
در موج باز بخوانیم :