تری گلیسیرید چیست؟
تری گلیسرید (triglyceride) نوعی “لیپید” است یعنی ماده ای بنیادین برای ساختار و کارکرد سلول های زنده که در بدن انسان نقش مهمی بر عهده دارد. در واقع تری گلیسیرید در بافت های چربی بدن، نقش عایق بندی و ذخیره انرژی را داشته و از “یک گلیسرول” و “سه اسید چرب” تشکیل شده است. نام اختصاری تری گلیسیرید T.G است.تری گلیسیرید شکل مهمی از ذخیره انرژی است و نسبت به قندها دارای میزان انرژی نهفته بیشتری است. محل اصلی تری گلیسرید در بدن “سلول های کبد” و “سلول های چربی” است. تری گلیسیرید در بین پزشکان اصطلاحا “کلسترول زشت” نامیده میشود. کلسترول از :
- کلسترول بد (LDL)
- کلسترول خوب (HDL)
- تری گلیسیرید
ساخته شده است و بر این اساس مقدار معینی تری گلیسیرید برای بدن لازم است و انباشته شدن بیش از حد تری گلیسیرید ، چربی محسوب شده و میزان بالای این ترکیب موجب افزایش خطر بیماری های قلبی میشود. بر اساس تحقیقات جدید دانشگاه دانمارک در افراد با تری گلیسرید بالا در مقایسه با افراد با کلسترول بد بالا (LDL بالا)، احتمال بیماری های قلبی در افراد با تری گلیسیرید بالا سه برابر بیشتر از افراد با کلسترول بد بالا است. همچنین در تحقیقات دیگری مشخص شده در زنانی که تری گلیسیرید بالا دارند احتمال سکته مغزی نسبت به نسبت به افرادی که LDL بالا دارند افزایش مییابد.
تری گلیسیرید بالای ۳۰۰
مقدار طبیعی تری گلیسرید خون کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر است. اگر مقدار تری گلیسیرید بیشتر از ۲۰۰ شود، نشان می دهد خیلی بالاست. تری گلیسیرید معمولاً در کنار سایر چربی های خون یعنی LDL کلسترول و HDL کلسترول اندازه گیری می شود. بالا بودن تری گلیسیرید خون معمولا نشانه ای ندارد. با این وجود، می تواند احتمال بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، سکته و مشکلات مربوط به کلسترول خون را افزایش دهد. تشخص بالا بودن تری گلیسیرید در آزمایش خون کاملا امکان پذیر است:
- میزان نرمال تری گلیسیرید : کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در هر دسی لیتر
- میزان بالای تری گلیسیرید (لب مرز) : ۱۵۰ تا ۱۹۹ میلی گرم در هر دسی لیتر
- میزان بالای تری گلیسیرید : ۲۰۰ تا ۴۹۹ میلی گرم در هر دسی لیتر
- میزان خیلی بالای تری گلیسیرید : ۵۰۰ میلی گرم در هر دسی لیتر و بیشتر
اگر میزان تری گلیسیرید خون شما بالاست، می توانید این میزان افزایش یافته را با تغییراتی در سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و تعدادی درمانهای خانگی ساده کاهش داده و به محدوده طبیعی و سالم برگردانید. همزمان با مواردی که بیان شد، شما بایستی مصرف داروهایی را که توسط پزشک برای این مشکل تجویز شده است را ادامه دهید.
عوامل افزایش دهنده تری گلیسیرید چیست؟
- چاقی
- دیابت
- مشکلات تیروئید
- بیماری های کلیوی
- ارث و ژنتیک
- مصرف بعضی داروها مثل استروژن، قرص های ضدبارداری، بتابلوکرها و استروئیدها
- مصرف زیاد مواد غذایی شیرین و چرب
- نوشیدن الکل
پایین آوردن تری گلیسیرید خون (درمان بالا بودن تری گلیسیرید چیست؟)
رژیم غذایی و ورزش، بهترین راه برای کاهش تری گلیسیرید خون هستند. اگر شما نمی توانید با ورزش و رژیم غذایی، تری گلیسیرید خود را کاهش دهید، باید حتما بر اساس نظر پزشک متخصص از دارو استفاده کنید. اما در شرایط نرمال در این مطلب از موج باز راه کارهایی برای درمان تری گلیسیرید بالای خون و پایین آوردن تری گلیسیرید خون آورده شده است:
- غذای کم ، فعالیت زیاد : برای پایین آوردن تری گلیسیرید خون باید مقدار انرژی که می سوزانید بیشتر از مقداری باشد که دریافت می کنید.
- حذف شیرینی، شکلات، قند و شکر : شیرینی، شکلات، قند و شکر را از برنامه غذایی خود حذف کنید.قند و شکر همانند یک سم برای شماست. شکر هیچ ماده مغذی ندارد و فقط کالری دارد. خیلی سریع هم تبدیل به تری گلیسرید می شود. نوشابه ها، دسرهای شیرین، شیرینی ها، شکلات، کیک، کلوچه، آب نبات، آدامس، آب میوه های مصنوعی، ژله، کرم کارامل و… همگی دارای قند هستند. هنگام خرید مواد غذایی، اگر برچسب غذایی داشت، آن را بخوانید. در بین مواد طعم دهنده و شیرین کننده، هر کدام به پسوند «اوز» (ose) یا «اول» (ol) ختم می شد، احتمالاً نشان دهنده ی نوعی قند است.
- غذاهایی را که دارای مقدار زیادی انرژی و کربوهیدرات هستند، نخورید : گوشت لخم، میوه ها و سبزی ها، لبنیات کم چرب باید قسمت عمده غذای دریافتی شما را تشکیل دهند.
- مقدار و نوع چربی مصرفی خود را در نظر داشته باشید: چربی های اشباع و جامد را مصرف نکنید، مثل روغن نباتی جامد، کره، مارگارین، چربی گوشت، پوست مرغ، لبنیات پرچرب، خامه و سس مایونز. روغن های گیاهی مایع را می توانید مصرف کنید. مصرف اسیدهای چرب اُمگا -۳ (در ماهی و روغن تخم کتان) برای شما مفید است.
- به هیچ عنوان الکل ننوشید : زیرا الکل خیلی سریع مقدار تری گلیسیرید خون را افزایش می دهد.
پنج ماده غذایی برای پایین آوردن تری گلیسیرید چیست؟ (مواد غذایی مناسب برای درمان تری گلیسیرید بالای خون)
- ماهی قزل آلا : ماهی قزل آلا، تن و ماهی روغن که دارای امگا ۳ هستند به کاهش تری گلیسیرید کمک میکنند و در این میان ماهی قزل آلا در پایین آوردن تری گلیسیرید موثرتر است و درصورت نبود ماهی میتوان از مکملهای روغن ماهی استفاده کرد.
- روغن زیتون : کره گیاهی، روغن حیوانی، خرما و روغن نارگیل موجب بالارفتن میزان تری گلیسیرید میشود اما روغن زیتون و روغن گردو باعث کاهش تری گلیسیرید میشوند.
- انگور : خوردن آب نبات و بقیه غذاهای شیرین میزان تری گلیسیرید را افزایش میدهد اما خوردن انگور با شیرینی طبیعی به دلیل وجود ماده آنتوسیانین به کاهش تری گلیسرید کمک میکند. همچنین زغال اخته نیز حاوی این ترکیب است.
- لوبیا : غذاهایی با فیبر بالا از جمله لوبیا و حبوباتی مانند نخود فرنگی و عدس با کند کردن گوارش موجب جذب مواد مغذی غذا و کاهش تری گلیسیرید میشوند.
- اسفناج : اسفناج حاوی آلفا لیپوئیک است که تا ۶۰ درصد تری گلیسیرید را کاهش میدهد و سایر سبزیجات مانند کلم بروکلی، نخود فرنگی و برخی از میوهها از جمله گوجه فرنگی، پرتقال، گریپ فروت، لیمو و لیموترش نیز حاوی آلفالیپوئیک هستند.
علاوه بر مواد گفته شده در بالا مواد خوراکی زیر نیز در لیست خوراکی هایی برای درمان تری گلیسیرید بالای خون آمده اند:
- سیر : سیر یکی از بهترین درمانها برای کاهش میزان تری گلیسیرید ها می باشد. مقاله ای که در سال ۲۰۰۶ در مجله تغذیه منتشر شده است بیان کرده که گنجاندن سیر در رژیم غذایی به پایین آمدن میزان تری گلیسیرید ها، قند خون و میزان کلسترول کمک می کند. سیر خام دارای تاثیر بیشتری نسبت به سیر پخته در کنترل کردن این سه پارامتر می باشد، زیرا سیر خام فعالیت پایین آوردندگی چربی دارد. روزانه ۲ تا ۳ حبه سیر خام را با معده خالی به مدت ۲ تا ۳ ماه مصرف کنید. همچنین می توانید سیر تازه را در تهیه سس سالادتان به عنوان چاشنی بگنجانید. یا اینکه، بعد از مشورت با پزشک از مکمل های سیر استفاده کنید.
- سرکه سیب : سرکه سیب هم به کاهش تری گلیسیرید ها و به همان اندازه به کاهش کلسترول کمک می کند. مطالعه ای که در سال ۲۰۰۸ در مجله علوم زیستی پاکستان منتشر شده است نشان می دهد که سرکه سیب به بهبود پروفایل لیپیدی سرم( یعنی میزان چربیهای خون) در محدوده نرمال از طریق کاهش تری گلیسیرید ها و کلسترول بد یا LDL و بالا رفتن کلسترول خوب یا HDL در موشهای آزمایشی دیابتی کمک می کند. سرکه سیب همچنین در درمان کبد چرب نیز موثر می باشد.یک قاشق چای خوری سرکه سیب خالص و فیلتر نشده را در یک لیوان آب بریزید.
کمی عسل به آن اضافه کنید.
این محلول را ۲ بار در روز به مدت حداقل چند ماه مصرف کنید.
همچنین می توانید سرکه سیب را با پرتقال تازه، سیب، انگور یا دیگر آبمیوه ها مخلوط کرده و مصرف کنید. - تخم گشنیز : تخم گشنیز درمان سنتی معروفی برای تری گلیسیرید بالا ی خون به شمار می رود. بر طبق تحقیقی که در سال ۲۰۰۸ در مجله زیست شناسی محیط زیست انتشار یافت، کاهش معنی داری در میزان تری گلیسیرید و کلسترول در حیواناتی که از تخم گشنیز تغذیه کرده بودند، وجود داشت. این امر به علت عملکرد و تاثیر پایین آورندگی چربی تخم گشنیز بر روی سوخت و ساز چربیها می باشد.یک تا دو قاشق چایخوری پودر تخم گشنیز را داخل یک فنجان آب بریزید.
آب را جوشانده و صاف کنید و اجازه دهید تا خنک شود.
این محلول را یک یا دوبار در روز و به مدت چند ماه بیاشامید. - فلفل قرمز : فلفل قرمز به عنوان ادویه طعم دهنده غذاها شناخته شده می باشد، و همچنین بطور طبیعی به پایین آمدن تری گلیسیرید ها کمک می کند. فلفل قرمز حاوی نوعی ترکیب آلکالوئیدی به نام کاپسی سین می باشد که باعث کاهش تری گلیسیرید ها و LDL کلسترول در افراد چاق می شود. همچنین باعث کاهش وزن نیز می شود.نصف تا یک قاشق چایخوری فلفل قرمز را داخل یک فنجان آب داغ بریزید. این محلول را ۲ بار در روز به مدت چند هفته بیاشامید.
روش دیگر استفاده از مکمل های فلفل قرمز است. با پزشک خود برای انتخاب دوز مصرفی مناسب و اینکه با وضعیت شما مطابق باشد، حتما مشورت کنید. - دارچین : دارچین می تواند به کاهش تری گلیسیرید ها کمک کند. بر طبق تحقیقی که در سال ۲۰۰۳ در مجله درمان دیابت منتشر شد، دارچین میزان قند و چربی را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بهبود می دهد. مصرف ۱ تا ۶ گرم دارچین در هر روز به پایین آمدن تری گلیسیرید ها و به همان اندازه LDL کلسترول در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک می کند.حدود یک چهارم قاشق چایخوری دارچین را به جو دوسر اضافه کرده و در هنگام صبح مصرف کنید. همچنین می توانید مقداری پودر دارچین را روی اسموتی ها، سوپها و سالادهای خود پاشیده و میل کنید. دارچین همچنین بصورت کپسول و مکمل در اکثر داروخانه ها یافت می شود. بعد از مشورت با پزشک می توانید از این مکمل ها استفاده کنید.
- برنج تخمیر شده با کپک قرمز : در داروسازی چینی، برنج تخمیر شده با کپک قرمز درمانی معروف برای کاهش تری گلیسیرید ها به حساب می آید. این برنج حاوی گروهی از استاتین های ( نوعی داروی کاهنده کلسترول و چربی خون) طبیعی است و اثر تنظیم کنندگی شناخته شده بر روی غلظت چربیها و پروتئین واکنشی سی ( CRP) دارد. این امر باعث کمک به پایین آمدن میزان تری گلیسیریدها و به همان اندازه مقدار کلسترول می شود. می توانید این برنج را طبق راهنمای روی بسته یا بر اساس راهنمایی پزشک مصرف کنید.نکته بسیار بسیار مهم : در دوران بارداری، شیردهی یا اگر مبتلا به بیماریهای کبدی یا کلیوی هستید، از مصرف برنج تخمیر شده با کپک قرمز پرهیز کنید. زمانی که از محصولات برنج تخمیر شده استفاده می کنید هوشیار باشید زیرا برخی از آنها ممکن است حاوی لوواستاتین و دیگر مواد شیمیایی باشند که می تواند باعث عوارض جانبی گردد.
-
قارچ ری شی : قارچ ری شی به علت دارا بودن مقادیر بالای مواد مفید برای قلب نظیر استرول ها، گانودریک اسیدها، کومارین، مانیتول و پلی ساکاریدها برای سیستم قلبی عروقی بدن سودمند می باشد. گانودریک اسید موجود در قارچ ری شی به پایین آمدن میزان تری گلیسیرید کمک می کند، کلسترول اضافی را از خون بر می دارد، فشار خون را پایین می آورد، چسبندگی پلاکتها را کاهش می دهد و حتی به اصلاح نامنظمی( آریتمی) ضربان قلب کمک می کند. برای کاهش تری گلیسیرید ها، می توانید عصاره قارچ ری شی را مصرف کنید. دوز مصرفی مناسب بستگی به فاکتورهایی نظیر سن و وضعیت سلامت جسمی شما دارد ، بنابراین حتما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
- افزایش مصرف فیبر : فیبر ، اینکه غذایی که شما می خورید چطور در بدن جذب و گردش یابد را تنظیم میکند و مواد غذایی با فیبر بالا می توانند بطور معنی داری تری گلیسیرید و LDL کلسترول خون را کاهش دهند. هر دو فیبر محلول و فیبر نامحلول به کاهش تری گلیسیریدها کمک می کنند. فیبر محلول همانند یک ژل به تری گلیسیرید اضافی متصل می شود، در این صورت به راحتی می تواند از بدن دفع گردد. همچنین جذب چربیها و قند را کاهش داده و کند می کند. فیبر نامحلول به کنترل گرسنگی ناگهانی و شدید کمک کرده و جذب مواد مغذی از غذای مصرف شده را افزایش می دهد که این امر به کاهش وزن کمک می کند.مواد غذایی غنی از فیبر محلول نظیر جودوسر، موز، نخودها و توت فرنگی را مصرف کنید.
مواد غذایی غنی از فیبر نامحلول مثل غلات سبوس دار، محصولات تهیه شده از گندم سبوس دار، لوبیاها، سبزیجات سبز رنگ و دیگر انواع سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
اگر در حال حاضر می خواهید مصرف مواد غذایی غنی از فیبر را آغاز کنید، مصرف این مواد غذایی را بتدریج افزایش دهید تا از ایجاد نفخ و گاز جلوگیری کنید. همزمان با این کار، مصرف آب را افزایش دهید تا به عملکرد فیبر کمک کرده و جلوی ایجاد یبوست را بگیرید. - اسیدهای چرب امگا ۳ : مطالعات نشان می دهند که اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش تری گلیسیرید ها از طریق کاهش تولید LDL یا کلسترول بد توسط کبد، سرعت بخشیدن به حذف و پاکسازی کیلومیکرون و VLDL از خون و تبدیل اسیدهای چرب به انرژی ( اکسیداسیون اسیدهای چرب) کمک می کنند.منابع غذایی چربی های امگا ۳ شامل ماهی سالمون، ماهی خال مخالی، ماهی کاد، گردو، بقولات، سبزیجات پر برگ سبز رنگ، روغن بذر کتان و روغن دانه سویا هستند.
شما می توانید از مکمل های امگا ۳ نیز استفاده کنید. برای مصرف دوز صحیح و طول مدت استفاده از مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید.
ورزش منظم و صحیح عاملی بسیار مهم در پایین آوردن تری گلیسیرید خون (ورزش منظم درمان تری گلیسیرید بالای خون)
فعالیت فیزیکی بسته به میزان تری گلیسیرید خون و ریسک فاکتورهای فردی در شما ، می تواند نقش کلیدی را در کاهش میزان تری گلیسیرید بازی کند. فعال بودن به کاهش وزن که به کاهش تری گلیسیرید های خون منجر می شود، کمک خواهد کرد. به علاوه، ورزش باعث پایین آمدن کلسترول و فشار خون می گردد. مطالعه ای در سال ۲۰۱۳ که در مجله فیزیولوژی کاربردی به چاپ رسیده است، بیان می کند که ورزش استقامتی با شدت بالا و تند دارای تاثیر بیشتری نسبت به ورزش با شدت ملایم در کاهش تری گلیسیرید بالا رفته بعد از صرف غذا می باشد. از اینرو، با گنجاندن ورزش استقامتی با شدت بالا در برنامه روتین و روزانه خود می توانید تری گلیسیرید بالای خون را کاهش دهید.
در موج باز بخوانیم:
- علت سرگیجه
- تروما چیست؟
- کیست تخمدان
- فیبروم چیست؟
- اپیدمی چیست؟
- علت خارش کف پا
- میسوفونیا چیست؟
- علائم کیست تخمدان
- علت عقب افتادن پریود
- فیبروگلاندولار چیست؟
- قرص رانیتیدین چیست؟
- کیست تخمدان چیست؟
- بیماری پروانه ای چیست؟
- علت ترشح زیاد واژن در زنان
- درمان کیست تخمدان با رازیانه
- علت های پایین بودن پلاکت خون
- علت لخته شدن خون در دوران قاعدگی